Luật Thi Đấu Bóng Chuyền Hơi: Quy Định Chuẩn, Chi Tiết A-Z

Bóng chuyền hơi đã trở thành một môn thể thao phổ biến, đặc biệt thu hút sự tham gia của nhiều lứa tuổi nhờ tính dễ chơi và những lợi ích sức khỏe mà nó mang lại. Để đảm bảo tính công bằng và chuyên nghiệp trong mỗi trận đấu, việc nắm vững luật thi đấu bóng chuyền hơi là điều kiện tiên quyết cho mọi vận động viên, huấn luyện viên và cả khán giả. Bài viết này sẽ đi sâu vào các quy tắc và điều lệ cần thiết, giúp bạn hiểu rõ hơn về luật thi đấu bóng chuyền hơi, từ kích thước sân bãi đến những tình huống phức tạp nhất. Việc hiểu quy định về người tham gia, cách tính điểm bóng chuyền hơi và các lỗi thường gặp trong bóng chuyền hơi sẽ nâng cao trải nghiệm thi đấu và tinh thần thể thao.

Đặc Điểm Môn Bóng Chuyền Hơi và Lợi Ích

Bóng chuyền hơi là môn thể thao đồng đội đầy hấp dẫn, được phát triển dựa trên bóng chuyền truyền thống nhưng có những điều chỉnh phù hợp với nhiều đối tượng hơn, đặc biệt là người trung và cao tuổi. Sân đấu và dụng cụ thi đấu đơn giản, không yêu cầu thể lực quá cao, giúp mọi người dễ dàng tiếp cận và duy trì tập luyện. Tập luyện bóng chuyền hơi thường xuyên không chỉ cải thiện sức khỏe thể chất như hệ hô hấp, tuần hoàn, tiêu hóa, tăng cường sức mạnh và linh hoạt cho hệ xương khớp, cơ bắp, mà còn mang lại tinh thần thoải mái, sảng khoái. Đây là lựa chọn lý tưởng cho những ai tìm kiếm một hoạt động thể thao vui vẻ, ít tốn kém và có tính cộng đồng cao.

I. Sân Bãi Và Dụng Cụ Thi Đấu

Để một trận đấu bóng chuyền hơi diễn ra theo đúng luật thi đấu bóng chuyền hơi, việc chuẩn bị sân bãi và dụng cụ đúng tiêu chuẩn là vô cùng quan trọng.

Kích Thước Sân Thi Đấu Tiêu Chuẩn

Sân thi đấu bóng chuyền hơi là một khu vực hình chữ nhật, bao gồm sân đấu chính và khu tự do xung quanh. Việc tuân thủ kích thước sân giúp đảm bảo tính công bằng và không gian đủ cho các vận động viên di chuyển.

Sân thi đấu có kích thước tiêu chuẩn là 12m chiều dài và 6m chiều rộng. Khu tự do xung quanh sân phải rộng ít nhất 2m về tất cả các phía, tạo không gian an toàn cho vận động viên cứu bóng hoặc di chuyển ngoài sân. Khoảng không tự do trên khu sân đấu phải có chiều cao tối thiểu 5m tính từ mặt sân, đảm bảo bóng có thể bay cao mà không bị cản trở.

Kích thước khu thi đấu bóng chuyền hơi theo quy định luật thi đấu bóng chuyền hơi.

Yêu Cầu Về Mặt Sân

Mặt sân phải phẳng, ngang bằng và đồng nhất để tránh gây chấn thương cho vận động viên. Tuyệt đối cấm thi đấu trên mặt sân gồ ghề, trơn trượt hoặc có bất kỳ nguy hiểm nào khác. Đối với sân thi đấu trong nhà, mặt sân cần có màu sáng để dễ quan sát bóng. Sân ngoài trời được phép có độ dốc thoát nước tối đa 5mm/m, nhưng các đường giới hạn không được làm bằng vật liệu cứng gây nguy hiểm.

Các Đường Kẻ Trên Sân và Khu Vực Chức Năng

Các đường kẻ trên sân có bề rộng 5cm, phải có màu sáng và khác biệt rõ ràng với màu mặt sân.

Đường biên: Gồm hai đường biên dọc và hai đường biên ngang giới hạn sân đấu. Các đường này thuộc phạm vi kích thước sân.
Đường giữa sân: Chia sân đấu thành hai phần bằng nhau (mỗi phần 6m x 6m), chạy dưới lưới và nối hai đường biên dọc.
Đường tấn công: Mỗi bên sân có một đường tấn công, song song với đường giữa sân và cách đường giữa 2m (tính từ mép sau đường tấn công đến trục của đường giữa). Đường này giới hạn khu trước (khu tấn công). Đường tấn công còn được kéo dài thêm từ các đường biên dọc bằng 3 vạch ngắt quãng (mỗi vạch dài 15cm, rộng 5cm, cách nhau 20cm, tổng độ dài 105cm). Đối với các giải đấu chính thức, “Đường giới hạn của HLV” cũng được kẻ để đánh dấu khu hoạt động của huấn luyện viên.

Sơ đồ khu thi đấu bóng chuyền hơi giúp vận động viên nắm rõ các vị trí theo luật thi đấu bóng chuyền hơi.

Các khu vực khác trên sân bao gồm:

Khu trước (khu tấn công): Giới hạn từ trục giữa đường giữa sân đến mép sau đường tấn công, mở rộng từ mép ngoài đường biên dọc đến hết khu tự do.
Khu phát bóng: Bề rộng 6m, nằm sau mỗi đường biên ngang, giới hạn bởi hai vạch dài 15cm vuông góc với đường biên ngang, cách phía sau đường biên ngang 20cm. Chiều sâu kéo dài đến hết khu tự do.
Khu thay người: Giới hạn bởi sự kéo dài của hai đường tấn công đến bàn thư ký.
Khu khởi động: Mỗi góc sân ở khu tự do có một khu khởi động kích thước 3m x 3m.
Khu phạt: Mỗi bên sân, trên đường kéo dài của đường biên ngang, sau ghế ngồi của mỗi đội có một khu phạt kích thước 1m x 1m, giới hạn bằng các vạch đỏ rộng 5cm, đặt hai ghế.

Lưới và Cột Lưới

Lưới và cột lưới là những yếu tố thiết yếu trong luật thi đấu bóng chuyền hơi để phân chia sân và xác định không gian bóng qua.

Chiều cao của lưới: Lưới được căng ngang trên đường giữa sân. Chiều cao mép trên của lưới nam là 2,20m và của nữ là 2m. Chiều cao này được đo ở giữa sân, hai đầu lưới ở trên đường biên dọc phải cao bằng nhau và không được cao hơn chiều cao quy định 2cm.
Cấu tạo lưới: Lưới có màu sẫm, dài 7,5m – 8m, rộng 1m, đan thành các mắt lưới hình vuông mỗi cạnh 10cm. Viền suốt mép trên lưới là một băng vải trắng rộng 7cm, bên trong luồn một sợi dây cáp mềm để căng lưới. Mép dưới lưới cũng có băng vải trắng rộng 5cm luồn dây buộc giữ căng vào hai cột.
Băng giới hạn: Hai băng trắng dài 1m, rộng 5cm đặt ở hai bên đầu lưới, thẳng góc với giao điểm của đường biên dọc và đường giữa sân. Băng giới hạn là một phần của lưới.
Ăng ten: Là thanh tròn dẻo đường kính 10mm, dài 1,8m, làm bằng sợi thủy tinh hoặc tương tự. Ăng ten được buộc chặt sát mép ngoài mỗi băng giới hạn, đặt đối nhau ở hai bên lưới. Phần ăng ten cao hơn lưới 80cm, sơn xen kẽ các đoạn màu tương phản (đỏ và trắng), mỗi đoạn dài 10cm. Ăng ten thuộc phần của lưới và giới hạn hai bên của khoảng không gian bóng qua trên lưới.
Cột lưới: Cột căng giữ lưới đặt ở ngoài sân cách đường biên dọc 0,50m – 1m, cao 2,30m và có thể điều chỉnh được. Cột phải tròn, nhẵn, cố định chắc chắn xuống đất, không dùng dây cáp giữ và không có dụng cụ phụ trợ nguy hiểm.

Hình ảnh minh họa lưới và cột lưới trong luật thi đấu bóng chuyền hơi.

Bóng Thi Đấu

Bóng là dụng cụ không thể thiếu, và luật thi đấu bóng chuyền hơi quy định rõ tiêu chuẩn của nó.

Tiêu chuẩn: Bóng phải là hình cầu tròn, làm bằng cao su mềm, có màu vàng hoặc vàng cam. Chu vi của bóng từ 78 – 80cm, trọng lượng từ 180 – 200g.
Tính đồng nhất: Tất cả các quả bóng dùng trong một trận đấu phải có cùng chu vi, trọng lượng, áp lực, chủng loại và màu sắc, đảm bảo tính công bằng và nhất quán.

II. Những Người Tham Gia

Những người tham gia trong một trận bóng chuyền hơi bao gồm đội bóng và các thành viên của đội, mỗi người có vai trò và trách nhiệm riêng theo luật thi đấu bóng chuyền hơi.

Đội Bóng

Một đội bóng chuyền hơi được quy định chi tiết về thành phần và vị trí trong khu vực thi đấu.

Thành phần: Một đội tối đa 10 vận động viên, 1 huấn luyện viên trưởng, 1 huấn luyện viên phó, 1 săn sóc viên và 1 bác sĩ. Một vận động viên phải được chỉ định làm đội trưởng trên sân và ghi rõ trong biên bản thi đấu. Chỉ các vận động viên đã đăng ký mới được phép vào sân và thi đấu. Sau khi huấn luyện viên và đội trưởng đã ký biên bản thi đấu, không được thay đổi thành phần đã đăng ký.
Vị trí của đội: Các vận động viên không thi đấu có thể ngồi trên ghế của đội hoặc đứng ở khu khởi động. Huấn luyện viên và các thành viên khác của đội phải ngồi trên ghế, nhưng có thể tạm thời rời chỗ. Ghế của đội đặt ở hai bên bàn thư ký, ngoài khu tự do. Chỉ các thành viên của đội mới được phép ngồi trên ghế và tham gia khởi động. Vận động viên không thi đấu có thể khởi động không bóng ở khu khởi động trong thời gian trận đấu, hoặc ở khu tự do sau sân của đội mình trong thời gian hội ý. Khi nghỉ giữa hiệp, có thể khởi động có bóng ở khu tự do.

Trang Phục Thi Đấu

Trang phục thi đấu của vận động viên phải tuân thủ các quy định để đảm bảo sự đồng bộ và an toàn.

Quy định chung: Trang phục gồm áo thể thao, quần đùi, tất và giày thể thao. Áo, quần đùi và tất của toàn đội phải đồng bộ, sạch sẽ và đồng màu. Giày phải nhẹ, mềm, đế bằng cao su hoặc da, không có đế gót.
Số áo: Áo vận động viên phải đánh số từ 01 đến 15, số phải ở giữa ngực và giữa lưng. Màu sắc và độ sáng của số phải tương phản với màu áo. Số trước ngực cao ít nhất 15cm, số sau lưng ít nhất 20cm, nét số rộng tối thiểu 2cm. Áo đội trưởng phải có một vạch khác màu sắc (8x2cm) dưới số trước ngực. Cấm vận động viên cùng đội mặc trang phục khác màu hoặc áo không có số chính thức.
Thay đổi trang phục: Trọng tài thứ nhất có thể cho phép vận động viên thi đấu không đi giày, hoặc thay trang phục bị ướt giữa hai hiệp hoặc sau khi thay người (trang phục mới phải cùng màu, kiểu và số áo). Nếu trời rét, toàn đội được mặc quần áo trình diễn đồng màu, kiểu và có số hợp lệ.
Vật bị cấm: Cấm mang các đồ vật gây chấn thương hoặc tạo lợi thế cho vận động viên. Vận động viên có thể mang kính cá nhân nhưng phải tự chịu trách nhiệm.

Lãnh Đạo Đội

Đội trưởng và huấn luyện viên đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý và chỉ đạo đội bóng theo luật thi đấu bóng chuyền hơi.

Đội trưởng:
- Trước trận đấu: Ký biên bản thi đấu và thay mặt đội bắt thăm.
- Trong trận đấu: Khi đội trưởng đang thi đấu trên sân là đội trưởng trên sân. Nếu đội trưởng không thi đấu, huấn luyện viên hoặc bản thân đội trưởng phải chỉ định một vận động viên khác làm đội trưởng trên sân. Đội trưởng trên sân có quyền nói chuyện với trọng tài khi bóng ngoài cuộc để đề nghị giải thích luật, kiểm tra vị trí, sân bãi, lưới, bóng, hoặc đề nghị hội ý và thay người.
- Kết thúc trận đấu: Cảm ơn trọng tài và ký biên bản công nhận kết quả. Có thể ghi khiếu nại đã báo cáo trọng tài thứ nhất vào biên bản.
Huấn luyện viên:
- Trong suốt trận đấu: Chỉ đạo đội từ bên ngoài sân, quyết định đội hình, thay người và xin hội ý thông qua trọng tài thứ hai.
- Trước trận đấu: Ghi và kiểm tra tên, số áo cầu thủ trong biên bản, sau đó ký tên.
- Trong trận đấu: Trước mỗi hiệp, trao phiếu báo vị trí có ký tên cho thư ký hoặc trọng tài thứ hai. Ngồi trên ghế đội gần bàn thư ký nhưng có thể tạm thời rời chỗ. Có thể đứng hoặc đi lại trong khu tự do trước ghế ngồi của đội mình (từ đường tấn công đến khu khởi động) để chỉ đạo, nhưng không được ảnh hưởng hoặc trì hoãn trận đấu.
Huấn luyện viên phó: Ngồi trên ghế, không có quyền tham gia trận đấu. Có thể thay thế huấn luyện viên trưởng nếu huấn luyện viên trưởng phải rời đội, theo yêu cầu của đội trưởng trên sân và sự đồng ý của trọng tài thứ nhất.

III. Thể Thức Thi Đấu

Hiểu rõ thể thức thi đấu, cách tính điểm và các quy tắc xoay vòng, thay người là nền tảng để mỗi trận đấu diễn ra theo đúng luật thi đấu bóng chuyền hơi.

Được Một Điểm, Thắng Một Hiệp và Thắng Một Trận

Quy tắc ghi điểm và xác định thắng thua trong bóng chuyền hơi rất rõ ràng.

Được một điểm: Đội ghi được một điểm khi bóng chạm sân đối phương, đội đối phương phạm lỗi hoặc bị phạt.
- Phạm lỗi: Khi một đội đánh bóng sai luật hoặc phạm luật bằng hành động khác, trọng tài sẽ thổi còi và quyết định phạt. Nếu hai hay nhiều lỗi xảy ra liên tiếp, chỉ tính lỗi đầu tiên. Nếu hai đội cùng phạm lỗi, xử hòa và đánh lại pha bóng đó.
- Pha bóng: Là chuỗi hành động đánh bóng từ lúc người phát bóng chạm bóng đến khi trọng tài thổi còi “bóng chết”. Một pha bóng hoàn thành khi có kết quả điểm. Nếu đội phát bóng thắng, họ được một điểm và xoay vòng để phát bóng. Nếu đội đỡ phát bóng thắng, họ được một điểm và giành quyền phát bóng.
Thắng một hiệp: Đội thắng một hiệp (trừ hiệp quyết thắng thứ 3) là đội đạt 21 điểm trước và hơn đội kia ít nhất 2 điểm. Nếu hòa 21-21, phải đấu tiếp đến khi hơn nhau 2 điểm.
Thắng một trận: Đội thắng một trận là đội thắng 2 hiệp. Trong trường hợp hòa 1-1, hiệp quyết thắng (hiệp 3) đấu đến 15 điểm, và đội thắng phải hơn ít nhất 2 điểm (đổi sân khi được 8 điểm).

Bỏ Cuộc và Đội Hình Không Đủ Người Đấu

Các trường hợp đặc biệt liên quan đến việc đội không đủ khả năng tiếp tục thi đấu cũng được quy định.

Nếu một đội từ chối thi đấu sau khi được mời và thuyết phục, đội đó bị tuyên bố bỏ cuộc và thua toàn trận 0-2 (mỗi hiệp 0-21).
Nếu một đội không có mặt đúng giờ thi đấu mà không có lý do chính đáng, cũng bị tuyên bố bỏ cuộc và xử lý tương tự.
Một đội bị tuyên bố không đủ đội hình thi đấu một hiệp hoặc một trận (theo Điều 7.3.1) sẽ thua hiệp đó hoặc trận đó. Đội đối phương được thêm đủ số điểm và hiệp còn thiếu để thắng. Đội không đủ người vẫn giữ nguyên số điểm và kết quả các hiệp trước.

Tổ Chức Trận Đấu

Các bước chuẩn bị trước trận đấu giúp đảm bảo trận đấu diễn ra suôn sẻ.

Bắt thăm: Trước trận đấu, trọng tài thứ nhất cho hai đội trưởng bắt thăm để chọn quyền phát bóng trước và chọn sân ở hiệp thứ nhất. Nếu có hiệp thứ 3, phải bắt thăm lại. Đội thắng được chọn quyền phát bóng hoặc đỡ phát bóng, hoặc chọn sân. Đội thua sẽ nhận phần còn lại. Nếu hai đội khởi động riêng, đội nào phát bóng trước sẽ được khởi động trên lưới trước.
Vị trí khởi động: Nếu đã khởi động tại sân phụ, hai đội được cùng khởi động với lưới là 6 phút. Nếu chưa, có thể là 10 phút. Nếu hai đội trưởng yêu cầu khởi động riêng, mỗi đội có 3 hoặc 5 phút.
Đội hình thi đấu: Mỗi đội phải có 5 vận động viên khi thi đấu. Đội hình thi đấu ban đầu xác định trật tự xoay vòng của vận động viên và phải giữ đúng suốt hiệp đấu. Trước hiệp đấu, huấn luyện viên phải ghi đội hình vào phiếu báo vị trí và ký tên, sau đó đưa cho trọng tài thứ hai hoặc thư ký. Vận động viên không có trong đội hình ban đầu là dự bị. Không được thay đổi đội hình sau khi nộp phiếu, trừ việc thay người thông thường.
- Xử lý sai sót đội hình: Nếu phát hiện sai khác giữa vị trí vận động viên trên sân và phiếu báo vị trí trước khi hiệp đấu bắt đầu, vận động viên phải trở về đúng vị trí ban đầu mà không bị phạt. Nếu một vận động viên trên sân không có trong phiếu, phải thay bằng vận động viên đã ghi. Nếu huấn luyện viên muốn giữ vận động viên đó, có thể xin thay người thông thường. Nếu sai khác được phát hiện sau khi hiệp đấu đã bắt đầu, đội phạm lỗi phải trở lại đúng vị trí, tất cả điểm ghi được từ thời điểm phạm lỗi đến lúc phát hiện bị xóa bỏ.
Vị trí: Tại thời điểm vận động viên phát bóng chạm bóng, trừ người phát bóng, các vận động viên của mỗi đội phải đứng trong sân của mình và đúng vị trí theo trật tự xoay vòng.
- Xác định vị trí: Ba vận động viên đứng dọc lưới là hàng trước (số 4 trước trái, số 3 trước giữa, số 2 trước phải). Hai vận động viên còn lại là hàng sau (số 5 sau trái, số 1 sau phải). Mỗi vận động viên hàng sau phải đứng xa lưới hơn bất kỳ người hàng trước nào. Các vận động viên hàng trước không được đứng dưới hai vận động viên hàng sau. Vị trí được xác định bằng vị trí bàn chân chạm đất, với quy tắc cụ thể về sự gần gũi với đường giữa sân và đường biên dọc. Sau khi bóng phát đi, vận động viên có thể di chuyển tự do.
Lỗi sai vị trí: Đội phạm lỗi sai vị trí khi có bất kỳ vận động viên nào đứng không đúng vị trí tại thời điểm người phát bóng chạm bóng. Nếu lỗi phát bóng và lỗi sai vị trí xảy ra đồng thời, lỗi phát bóng sẽ bị phạt trước. Nếu lỗi phát bóng xảy ra sau lỗi sai vị trí, lỗi sai vị trí sẽ bị phạt trước. Phạt lỗi sai vị trí là đội phạm lỗi thua pha bóng đó, bị phạt một điểm và phát bóng cho đối phương. Các vận động viên phải trở lại đúng vị trí.
Xoay vòng: Thứ tự xoay vòng được duy trì theo đội hình đăng ký đầu mỗi hiệp. Khi đội đỡ phát bóng giành quyền phát bóng, các vận động viên phải xoay một vị trí theo chiều kim đồng hồ (vị trí số 2 xuống số 1 để phát bóng, số 1 sang số 5).
Lỗi thứ tự xoay vòng: Khi phát bóng sai thứ tự xoay vòng, đội bị phạt một điểm và phát bóng cho đối phương, các vận động viên phải trở lại đúng vị trí. Thư ký phải xác định thời điểm phạm lỗi, hủy bỏ tất cả các điểm đội phạm lỗi ghi được từ thời điểm đó.

IV. Hoạt Động Thi Đấu

Chương này tập trung vào các hành động diễn ra trong sân đấu, bao gồm trạng thái của bóng, cách chơi bóng và các lỗi cơ bản theo luật thi đấu bóng chuyền hơi.

Trạng Thái Thi Đấu Của Bóng

Việc xác định bóng trong/ngoài cuộc, trong/ngoài sân là căn cứ để trọng tài đưa ra phán quyết.

Bóng trong cuộc: Tính từ lúc trọng tài thứ nhất thổi còi cho phép phát bóng và người phát bóng chạm bóng.
Bóng ngoài cuộc (bóng chết): Tính từ thời điểm một trong hai trọng tài thổi còi bắt lỗi.
Bóng trong sân: Khi bóng chạm sân đấu, kể cả các đường biên.
Bóng ngoài sân:
- Một phần bóng chạm sân hoàn toàn ngoài các đường biên.
- Bóng chạm vật ngoài sân, trần nhà hay người ngoài đội hình thi đấu.
- Bóng chạm ăng ten, dây buộc lưới, cột lưới hay phần lưới ngoài băng giới hạn.
- Bóng bay qua mặt phẳng đứng dọc lưới mà một phần hay toàn bộ bóng ngoài không gian bóng qua của lưới (trừ trường hợp cụ thể).
- Toàn bộ bóng bay qua khoảng không dưới lưới.

Động Tác Chơi Bóng

Mỗi đội phải thi đấu trong khu sân đấu và không gian của mình.

Số lần chạm bóng: Một đội có quyền chạm bóng tối đa 3 lần (không kể chắn bóng) để đưa bóng sang sân đối phương. Quá 3 lần là lỗi “đánh bóng 4 lần”.
- Chạm bóng liên tiếp: Một vận động viên không được đánh chạm bóng hai lần liên tiếp.
- Cùng chạm bóng: Hai hoặc ba vận động viên có thể chạm bóng cùng lúc, tính hai hoặc ba lần chạm (trừ chắn bóng). Nếu chỉ một người chạm, tính một lần. Va chạm giữa các vận động viên không phải lỗi. Nếu vận động viên hai đội cùng chạm bóng trên lưới và bóng còn trong cuộc, đội đỡ bóng được chạm tiếp 3 lần. Nếu bóng ra ngoài sân bên nào, đội bên kia phạm lỗi. Nếu hai đội cùng đánh chạm giữ bóng trên lưới, tính hai bên cùng phạm lỗi và đánh lại.
- Hỗ trợ đánh bóng: Vận động viên không được lợi dụng đồng đội hoặc vật gì để chạm tới bóng. Tuy nhiên, đồng đội có thể giữ hoặc kéo vận động viên sắp phạm lỗi về sân mình.
Tính chất chạm bóng: Bóng có thể chạm mọi phần của thân thể. Bóng phải được đánh đi không dính, không ném, không giữ lại, và có thể nảy theo bất cứ hướng nào. Bóng có thể chạm nhiều phần thân thể nhưng phải liền cùng một lúc.
- Ngoại lệ: Khi chắn bóng, một hay nhiều cầu thủ chắn có thể chạm bóng liên tục miễn là trong cùng một hành động. Ở lần chạm bóng đầu tiên của đội, bóng có thể chạm liên tiếp nhiều phần khác nhau của thân thể miễn là trong cùng một hành động.
Lỗi đánh bóng:
- Bốn lần chạm bóng: Đội chạm bóng 4 lần trước khi đưa bóng qua lưới.
- Hỗ trợ đánh bóng: Vận động viên lợi dụng đồng đội hoặc vật gì để chạm bóng.
- Giữ bóng (dính bóng): Đánh bóng không dứt khoát, bóng bị giữ lại hoặc ném đi.
- Chạm bóng hai lần: Vận động viên đánh bóng hai lần nối tiếp hoặc bóng chạm lần lượt nhiều phần cơ thể.

Bóng Ở Lưới

Các quy định về đường bay của bóng qua lưới và khi bóng chạm lưới.

Bóng qua lưới: Bóng đánh sang sân đối phương phải đi qua khoảng không bóng qua trên lưới, được giới hạn bởi mép trên của lưới, phần trong hai cột ăng ten và phần kéo dài tưởng tượng của chúng, và thấp hơn trần nhà.
- Nếu bóng đã bay qua mặt phẳng của lưới tới khu tự do của sân đối phương mà hoàn toàn hoặc một phần bóng bay qua ngoài không gian bên ngoài lưới, có thể đánh trở lại trong số lần đánh bóng của đội, với điều kiện vận động viên cứu bóng không chạm sân đối phương và quả bóng khi đánh trở lại phải cắt mặt phẳng của lưới hoàn toàn hoặc một phần bóng bay qua ngoài không gian bên ngoài lưới cùng một bên sân. Đội đối phương không được ngăn cản.
- Vận động viên cần đảm bảo bóng đi đúng khoảng không quy định theo luật thi đấu bóng chuyền hơi.
Bóng chạm lưới: Khi qua lưới bóng có thể chạm lưới.
Bóng ở lưới: Bóng đánh vào lưới bật ra có thể đỡ tiếp nếu đội đó chưa quá 3 lần chạm bóng. Nếu bóng làm rách mắt lưới hoặc giật lưới chùng xuống, xóa bỏ pha bóng đó và đánh lại.

Vận Động Viên Ở Gần Lưới

Các hành động của vận động viên gần khu vực lưới có những quy tắc cụ thể.

Qua trên lưới: Khi chắn bóng, vận động viên có thể chạm bóng bên sân đối phương nhưng không được cản trở đối phương trước hoặc trong khi họ đập bóng. Sau khi vận động viên đập bóng, bàn tay được phép qua trên lưới nhưng phải chạm bóng ở không gian bên sân mình.
Qua dưới lưới: Được phép qua không gian dưới lưới sang sân đối phương nhưng không được cản trở đối phương thi đấu. Được phép một hay hai bàn chân (hoặc tay) chạm sân đối phương, nhưng ít nhất một phần của chân (hoặc tay) vẫn chạm hoặc ở trên đường giữa sân. Tất cả các bộ phận cơ thể từ phía trên bàn chân được phép chạm sân đối phương miễn là một phần của một hoặc hai bàn chân vẫn chạm vạch hoặc ở trên đường giữa sân. Vận động viên có thể sang sân đối phương sau khi bóng ngoài cuộc hoặc xâm nhập vùng tự do bên sân đối phương nhưng không được cản trở đối phương chơi bóng.
Chạm lưới: Vận động viên chạm lưới là phạm lỗi, bao gồm cả các động tác đánh không chạm bóng. Sau khi đánh bóng, vận động viên có thể chạm cột lưới, dây cáp hoặc các vật bên ngoài chiều dài của lưới, nhưng không ảnh hưởng đến trận đấu. Bóng đánh vào lưới làm lưới chạm vận động viên đối phương thì không phạt lỗi.
Lỗi của vận động viên ở lưới:
- Chạm bóng hoặc đối phương ở không gian đối phương trước hoặc trong khi đối phương đánh bóng.
- Xâm nhập không gian dưới lưới của đối phương cản trở thi đấu.
- Một hoặc hai bàn chân của vận động viên xâm nhập hoàn toàn sang sân đối phương.
- Làm ảnh hưởng đến thi đấu của đối phương (chạm băng giới hạn trên của lưới hoặc 80cm của ăng ten trong hành động đánh bóng; hỗ trợ từ lưới cùng lúc với đánh bóng; tạo thuận lợi hơn đối phương; cản trở sự xâm nhập hợp lệ của đối phương).

Phát Bóng

Phát bóng là hành động khởi đầu mỗi pha bóng và có những quy định nghiêm ngặt.

Động tác phát bóng: Phát bóng là hành động đưa bóng vào cuộc của vận động viên bên phải hàng sau đứng trong khu phát bóng.
Quả phát bóng đầu tiên của hiệp: Hiệp 1 và 3 do bắt thăm quyết định. Hiệp 2 do đội không được phát bóng ở hiệp 1 thực hiện.
Trật tự phát bóng: Vận động viên phải phát bóng theo trật tự ghi trong phiếu báo vị trí. Nếu đội phát bóng thắng pha bóng, được 1 điểm và vận động viên trên sân xoay vị trí theo chiều kim đồng hồ, vận động viên mới chuyển đến khu số 1 thực hiện lần phát bóng. Mỗi lần phát bóng chỉ được phát 01 lần. Nếu đội đỡ bóng thắng, giành quyền phát bóng, phải xoay vòng trước khi phát bóng; vận động viên bên phải hàng trên chuyển xuống bên phải hàng sau để phát bóng.
Ra lệnh phát bóng: Trọng tài thứ nhất thổi còi ra lệnh sau khi hai đội sẵn sàng.
Thực hiện phát bóng: Vận động viên thực hiện phát bóng bằng một tay hoặc bất cứ phần nào của cánh tay sau khi đã tung hoặc để rời bóng khỏi bàn tay. Chỉ được tung hay để bóng rời tay một lần (được phép đập bóng, chuyển động bóng trong tay). Lúc phát bóng, vận động viên có thể chạy lấy đà hoặc nhảy nhưng không được chạm sân đấu (kể cả đường biên ngang) hoặc khu ngoài khu phát bóng. Sau khi đánh bóng, vận động viên có thể giẫm vạch, bước vào sân hoặc ra ngoài khu phát bóng. Vận động viên phải phát bóng trong 8 giây sau tiếng còi. Phát bóng trước tiếng còi thì hủy bỏ và phát lại.
Hàng rào che phát bóng: Vận động viên của đội phát bóng không được làm hàng rào cá nhân hay tập thể để che đối phương quan sát vận động viên phát bóng hoặc đường bay của bóng.

Trong luật thi đấu bóng chuyền hơi, việc tạo hàng rào che phát bóng là một lỗi.

Lỗi trong lúc phát bóng:
- Lỗi phát bóng: Bị phạt đổi phát bóng kể cả khi đối phương sai vị trí, nếu người phát bóng sai trật tự xoay vòng hoặc không thực hiện đúng các điều kiện phát bóng.
- Lỗi sau khi đánh phát bóng: Sau khi bóng được đánh đi đúng động tác, quả phát đó phạm lỗi nếu bóng chạm vận động viên của đội phát bóng, không hoàn toàn qua mặt phẳng thẳng đứng của lưới/không gian bóng qua, bóng ra ngoài sân, hoặc bóng bay qua trên hàng rào che chắn.
Lỗi phát bóng và lỗi sai vị trí: Nếu cùng lúc vận động viên phát bóng phạm lỗi tại thời điểm đánh bóng và đội đối phương sai vị trí, phạt lỗi phát bóng hỏng. Nếu phát bóng đúng nhưng sau đó quả phát bóng bị hỏng (ra ngoài sân, sai trật tự xoay vòng) mà đối phương sai vị trí, phạt lỗi sai vị trí của đối phương vì lỗi này xảy ra trước.

Đánh Bóng Tấn Công

Đánh bóng tấn công là một trong những hành động chính để ghi điểm.

Khái niệm: Mọi hành động trực tiếp đưa bóng sang sân đối phương đều là đánh bóng tấn công, trừ phát bóng và chắn bóng. Được phép bỏ nhỏ, đánh nhẹ nếu đánh bóng gọn, rõ, không dính, giữ hoặc ném/vứt bóng. Hoàn thành đánh bóng tấn công khi bóng đã hoàn toàn qua mặt phẳng đứng của lưới hoặc bóng chạm đối phương.
Giới hạn của đánh bóng tấn công: Vận động viên ở trong khu tấn công 2m không được bật nhảy đánh bóng. Bóng đánh sang sân đối phương phải có độ vồng lên khi qua phía trên của lưới. Khi vận động viên khu sau (ở sau vạch 2m) đập bóng tấn công ở bất kỳ độ cao nào trong khu tấn công, chân của họ không được chạm hoặc vượt qua đường tấn công khi giậm nhảy. Đập bóng xong, vận động viên có thể rơi vào khu tấn công.
Lỗi đánh bóng tấn công:
- Đánh bóng ở không gian sân đối phương.
- Đánh bóng ra ngoài.
- Vận động viên bật nhảy đánh bóng tấn công trong khu tấn công 2m.
- Vận động viên không bật nhảy đánh bóng tấn công nhưng đường bóng đi sang sân đối phương không có độ vồng.

Chắn Bóng

Chắn bóng là hành động phòng thủ quan trọng ở gần lưới.

Khái niệm: Là hành động của vận động viên gần lưới chặn bóng từ sân đối phương bằng cách giơ tay cao hơn mép trên của lưới. Chỉ vận động viên hàng trên được phép hoàn thành chắn bóng, nhưng tại thời điểm chạm bóng, một phần cơ thể phải cao hơn mép trên của lưới. Định chắn bóng là hành động chắn nhưng không chạm bóng. Hoàn thành chắn bóng khi bóng chạm tay người chắn. Chắn tập thể là hai hay ba vận động viên đứng gần nhau thực hiện chắn, hoàn thành khi một trong số đó chạm bóng.

Hoàn thành chắn bóng là một kỹ thuật quan trọng theo luật thi đấu bóng chuyền hơi.

Chắn chạm bóng: Một hay nhiều vận động viên chắn có thể chạm bóng liên tiếp (nhanh và liên tục) nếu những lần chạm đó xảy ra trong cùng một hành động.
Chắn bóng bên không gian sân đối phương: Vận động viên có thể đưa bàn tay và cánh tay qua trên lưới sang sân đối phương, nhưng không được cản trở đối phương đánh bóng và không được chạm bóng bên kia lưới trước khi đối phương thực hiện đánh bóng tấn công.
Chắn bóng và số lần chạm bóng của đội: Chạm bóng trong chắn bóng không tính vào số lần chạm bóng của đội. Sau lần chắn chạm bóng này, đội được tiếp tục chạm bóng 3 lần nữa. Lần chạm bóng đầu tiên sau chắn có thể do bất kỳ vận động viên nào, kể cả người đã chạm bóng khi chắn.
Chắn phát bóng: Cấm chắn quả phát bóng của đối phương.
Lỗi chắn bóng:
- Chắn và định chắn những quả bóng từ đối phương đánh tấn công hợp lệ ở khu 2m.
- Chắn quả phát bóng của đối phương.
- Bóng chạm tay chắn ra ngoài.
- Chắn bóng bên không gian đối phương ngoài cọc giới hạn.

V. Ngừng Và Kéo Dài Trận Đấu

Các quy định về việc ngừng trận đấu hợp lệ, thay người, và xử lý các hành vi trì hoãn là một phần thiết yếu trong luật thi đấu bóng chuyền hơi.

Ngừng Trận Đấu Hợp Lệ

Ngừng trận đấu hợp lệ bao gồm hội ý và thay người.

Số lần ngừng hợp lệ: Mỗi hiệp, mỗi đội được xin tối đa 2 lần hội ý và 5 lần thay người.
Xin ngừng hợp lệ: Chỉ huấn luyện viên trưởng và đội trưởng trên sân được phép xin ngừng trận đấu bằng ký hiệu tay, khi bóng ngoài cuộc và trước tiếng còi phát bóng của trọng tài. Được phép xin thay người trước khi bắt đầu hiệp nhưng phải ghi vào biên bản thi đấu.
Ngừng liên tiếp: Được xin tạm ngừng để hội ý một hoặc hai lần liền, và mỗi đội được xin tiếp thay người một lần nữa mà không cần có thi đấu giữa các lần tạm ngừng. Một đội không được xin thay người nhiều lần liên tiếp, có thể thay hai hay nhiều vận động viên trong cùng một lần xin thay người.
Hội ý: Thời gian một lần hội ý là 30 giây. Trong thời gian này, các vận động viên trên sân phải ra khu tự do gần ghế đội mình.
Thay người: Là hành động mà một vận động viên, sau khi được thư ký ghi lại, vào sân thay thế vị trí cho một vận động viên khác phải rời sân, và phải được phép của trọng tài.
Giới hạn thay người: Một hiệp mỗi đội được thay người tối đa 5 lần. Cùng một lần có thể thay một hay nhiều vận động viên. Một vận động viên của đội hình chính thức có thể được thay ra sân và lại thay vào sân, nhưng trong một hiệp chỉ được một lần và phải vào đúng vị trí của mình trong đội hình đã đăng ký. Một vận động viên dự bị được vào sân thay cho một vận động viên chính thức một lần trong một hiệp, nhưng chỉ được thay ra bằng chính vận động viên chính thức đã thay.
Thay người ngoại lệ: Khi vận động viên bị chấn thương không thể thi đấu tiếp mà không thể thay người hợp lệ, đội được thay người ngoại lệ ngoài giới hạn. Thay người ngoại lệ nghĩa là bất cứ vận động viên nào không có trên sân lúc xảy ra chấn thương hay vận động viên thay cho người đó có thể vào thay. Vận động viên dự bị bị chấn thương đã thay ra không được phép vào sân thi đấu ở trận đó nữa. Thay người ngoại lệ không tính là thay người thông thường.
Thay người bắt buộc: Một vận động viên bị phạt đuổi ra sân hoặc truất quyền thi đấu phải thay người hợp lệ. Nếu không thực hiện được, đội đó bị tuyên bố đội hình không đủ người.
Thay người không hợp lệ: Là vượt quá giới hạn thay người (trừ thay người ngoại lệ). Nếu một đội thay người không hợp lệ mà cuộc đấu đã tiếp tục, đội bị phạt thua pha bóng đó, việc thay người bị sửa lại, và những điểm đội đó giành được từ khi phạm lỗi bị hủy bỏ (điểm đối phương giữ nguyên).
Trình tự thay người: Phải thực hiện trong khu thay người. Thời gian một lần thay người là khoảng cần thiết để ghi vào biên bản và cho vận động viên vào – ra. Vận động viên vào thay phải đứng ở khu thay người và sẵn sàng vào sân. Nếu không, không được phép thay người và đội bị phạt lỗi trì hoãn. Nếu huấn luyện viên muốn thay nhiều vận động viên trong một lần, phải ra ký hiệu số người xin thay, thực hiện lần lượt từng cặp.
Xin ngừng không hợp lệ: Xảy ra khi bóng trong cuộc hoặc sau tiếng còi phát bóng, do thành viên không có quyền xin ngừng, hoặc đội lại xin thay người nữa mà chưa qua một pha bóng, hoặc xin ngừng quá số lần quy định. Lần xin ngừng không hợp lệ đầu tiên không gây ảnh hưởng hoặc kéo dài trận đấu thì không bị xử phạt. Nếu lặp lại trong cùng một trận đấu, bị phạt lỗi trì hoãn.

Trì Hoãn Trận Đấu

Các hành động cố tình kéo dài trận đấu sẽ bị coi là lỗi trì hoãn.

Các hình thức trì hoãn: Kéo dài lần thay người; kéo dài các lần tạm ngừng sau khi đã có lệnh tiếp tục; xin thay người không hợp lệ; tái phạm xin ngừng không hợp lệ; thành viên của đội trì hoãn trận đấu.
Phạt lỗi trì hoãn: “Cảnh cáo lỗi trì hoãn” hoặc “Phạt lỗi trì hoãn” được tính cho toàn đội và có giá trị trong toàn bộ trận đấu, phải ghi vào biên bản. Thành viên của đội phạm lỗi trì hoãn đầu tiên bị phạt “Cảnh cáo” (không bị phạt điểm). Bất cứ thành viên nào của đội trong cùng một trận phạm lỗi trì hoãn lần thứ hai và những lần tiếp theo đều bị phạt lỗi trì hoãn thua pha bóng đó (một điểm và phát bóng cho đối phương). Lỗi trì hoãn xảy ra trước hay giữa 2 hiệp đấu bị phạt trong hiệp tiếp theo.

Các Trường Hợp Ngừng Trận Đấu Ngoại Lệ

Bên cạnh các tình huống ngừng trận đấu hợp lệ, luật thi đấu bóng chuyền hơi cũng quy định những trường hợp ngừng ngoại lệ.

Chấn thương: Nếu có tai nạn nghiêm trọng khi bóng trong cuộc, trọng tài phải dừng ngay trận đấu và cho phép bác sĩ vào sân. Pha bóng đó sẽ được đánh lại. Nếu vận động viên bị chấn thương không thể thay hợp lệ hoặc ngoại lệ, được cho 3 phút hồi phục (một trận đấu không quá một lần cho vận động viên đó). Nếu không hồi phục được, đội đó bị tuyên bố đội hình không đủ người.
Trở ngại bên ngoài: Nếu có bất kỳ trở ngại bên ngoài nào khi đang thi đấu, phải ngừng ngay và đánh lại pha bóng đó.
Các gián đoạn kéo dài: Nếu xảy ra tình huống bất ngờ làm gián đoạn trận đấu, trọng tài thứ nhất, ban tổ chức và giám sát sẽ quyết định biện pháp cần thiết. Tổng thời gian ngừng không vượt quá 2 giờ. Nếu trận đấu tiếp tục trên sân cũ, hiệp đấu gián đoạn sẽ tiếp tục bình thường. Nếu tiếp tục trên sân khác, hủy bỏ tỷ số hiệp đấu đang dở và đấu lại. Nếu tổng thời gian ngừng quá 2 giờ, phải đấu lại toàn bộ trận đấu.

Nghỉ Giữa Quãng và Đổi Sân

Quy định về thời gian nghỉ và đổi sân giữa các hiệp đấu.

Nghỉ giữa quãng: Một lần nghỉ giữa các hiệp kéo dài 3 phút. Trong thời gian đó, tiến hành đổi sân và ghi đội hình đăng ký vào biên bản.
Đổi sân: Sau mỗi hiệp, các đội đổi sân, trừ hiệp quyết thắng. Ở hiệp quyết thắng, khi một đội được 8 điểm, hai đội phải đổi sân ngay không được trì hoãn và giữ nguyên vị trí vận động viên. Nếu không đổi sân đúng thời điểm, khi phát hiện phải đổi sân ngay, giữ nguyên tỷ số điểm đã đạt được.

VI. Hành Vi Của Vận Động Viên

Thái độ và hành vi của vận động viên là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến chất lượng và tinh thần của trận đấu, được quy định chặt chẽ trong luật thi đấu bóng chuyền hơi.

Các Yêu Cầu Về Thái Độ

Các thành viên của đội phải thể hiện thái độ thể thao và tinh thần fair-play.

Thái độ thể thao: Nắm vững và tuân theo luật, tuân thủ quyết định của trọng tài với thái độ thể thao, không cãi lại. Nếu có thắc mắc, chỉ được yêu cầu giải thích thông qua đội trưởng trên sân. Kiềm chế những hành động hoặc thái độ gây ảnh hưởng tới quyết định của trọng tài hoặc che giấu lỗi của đội mình.
Tinh thần Fair-play: Tôn trọng, lịch sự với trọng tài, quan chức, đội bạn, đồng đội và khán giả. Được phép liên hệ với nhau trong trận đấu.

Thái Độ Xấu và Các Hình Phạt

Các hình thức thái độ xấu và mức phạt tương ứng được quy định rõ ràng.

Lỗi nhẹ: Trọng tài thứ nhất có trách nhiệm ngăn chặn lỗi nhẹ bằng lời nói hoặc hiệu tay nhắc nhở đội thông qua đội trưởng. Nhắc nhở không phạt lỗi, không có hậu quả trực tiếp và không ghi vào biên bản.
Thái độ hành vi xấu và xử phạt: Thái độ xấu đối với các quan chức, đối phương, đồng đội hoặc khán giả được chia làm 3 mức:
- Vô lễ: Hành động ngang ngược, trái nguyên tắc đạo đức, coi thường.
- Xúc phạm: Phỉ báng, lời nói hay cử chỉ lăng mạ.
- Gây gổ: Xâm phạm thân thể hoặc cố ý gây sự.
Các mức phạt:
- Phạt lỗi: Thành viên phạm lỗi vô lễ lần đầu bị xử phạt thua pha bóng đó (một điểm và phát bóng cho đối phương).
- Đuổi ra sân: Thành viên bị phạt đuổi ra sân không được thi đấu tiếp phần còn lại của hiệp đó và phải ngồi ở ghế khu phạt (không phạt thêm). Huấn luyện viên bị đuổi không được tham gia vào hiệp đấu đó và phải ngồi vào khu phạt. Thành viên phạm lỗi xúc phạm lần đầu bị đuổi ra sân. Thành viên phạm lỗi vô lễ lần thứ hai trong cùng một trận cũng bị đuổi ra sân.
- Truất quyền thi đấu: Thành viên bị truất quyền thi đấu phải rời khỏi khu thi đấu trong toàn bộ phần còn lại của trận đấu (không phạt thêm). Phạm lỗi gây gổ lần thứ nhất bị truất quyền. Trong cùng một trận, thành viên phạm lỗi xúc phạm lần thứ hai hoặc vô lễ lần thứ ba cũng bị truất quyền.

Bảng tổng hợp các mức phạt lỗi thái độ, hành vi xấu theo luật thi đấu bóng chuyền hơi.

Loại lỗi	Thứ tự mắc lỗi	Người phạm lỗi	Xử phạt	Thẻ phạt	Hậu quả
VÔ LỄ	Lần thứ nhất	Bất kỳ thành viên nào	Phạt lỗi	Thẻ vàng	Một điểm và phát bóng cho đối phương
	Lần thứ hai	Cùng một thành viên	Đuổi ra sân	Thẻ đỏ	Phải rời khỏi sân, ngồi trên ghế phạt đến hết hiệp
	Lần thứ ba	Cùng một thành viên	Truất quyền thi đấu	Thẻ đỏ + Thẻ vàng	Phải rời khỏi khu vực thi đấu cho đến hết trận
XÚC PHẠM	Lần thứ nhất	Bất kỳ thành viên nào	Đuổi ra sân	Thẻ đỏ	Phải rời khỏi sân, ngồi trên ghế phạt đến hết hiệp
	Lần thứ hai	Cùng một thành viên	Truất quyền thi đấu	Thẻ đỏ + Thẻ vàng	Phải rời khỏi khu vực thi đấu cho đến hết trận
GÂY GỔ	Lần thứ nhất	Bất kỳ thành viên nào	Truất quyền thi đấu	Thẻ đỏ + Thẻ vàng	Phải rời khỏi khu vực thi đấu cho đến hết trận
MỨC PHẠT LỖI TRÌ HOÃN
TRÌ HOÃN	Lần thứ nhất	Bất kỳ thành viên nào của đội	Cảnh cáo trì hoãn	Hiệu tay 25 không dùng thẻ	Ngăn chặn – không phạt
	Lần thứ hai (và những lần tiếp theo)	Bất kỳ thành viên nào của đội	Phạt trì hoãn	Hiệu tay 25 và thẻ vàng	Một điểm và phát bóng cho đối phương

Xử phạt lỗi thái độ hành vi xấu: Các lỗi phạt là phạt cá nhân nhưng có hiệu lực trong toàn trận và phải ghi vào biên bản. Cùng một thành viên của đội tái phạm lỗi vô lễ sẽ bị phạt lỗi nặng hơn. Đuổi ra sân và truất quyền thi đấu do xúc phạm hoặc gây gổ không cần đã bị phạt trước.
Phạm lỗi thái độ hành vi xấu trước và giữa các hiệp đấu: Bị phạt theo Điều 20.3 và xử phạt trong hiệp tiếp theo.
Thẻ phạt lỗi: Nhắc nhở bằng miệng hoặc hiệu tay (không dùng thẻ). Phạt lỗi: Thẻ vàng. Đuổi ra sân: Thẻ đỏ. Truất quyền thi đấu: Thẻ vàng + Thẻ đỏ kẹp cùng nhau.

VII. Trọng Tài, Quyền Hạn, Trách Nhiệm và Hiệu Tay Chính Thức

Vai trò của trọng tài là không thể thiếu trong việc đảm bảo trận đấu diễn ra công bằng và đúng luật thi đấu bóng chuyền hơi.

Tổ Trọng Tài và Thủ Tục

Tổ trọng tài bao gồm các vị trí với vai trò cụ thể.

Thành phần: Trọng tài thứ nhất, trọng tài thứ hai, thư ký, hai giám biên.
Thủ tục: Chỉ trọng tài thứ nhất và thứ hai được thổi còi. Trọng tài thứ nhất ra hiệu lệnh phát bóng. Cả hai trọng tài ra hiệu kết thúc pha bóng khi biết rõ lỗi. Khi bóng ngoài cuộc, hai trọng tài có thể thổi còi để chỉ rõ cho phép hoặc từ chối yêu cầu của đội. Ngay sau khi thổi còi kết thúc pha bóng, trọng tài phải ra hiệu tay chính thức.
- Nếu trọng tài thứ nhất thổi còi bắt lỗi: Chỉ rõ đội được phát bóng, tên lỗi, vận động viên phạm lỗi (nếu cần). Trọng tài thứ hai ra hiệu tay tương tự.
- Nếu trọng tài thứ hai thổi còi bắt lỗi: Chỉ rõ tên lỗi, vận động viên phạm lỗi (nếu cần). Trọng tài thứ nhất chỉ đội được phát bóng.
- Trường hợp cùng phạm lỗi: Cả hai trọng tài chỉ tên lỗi, vận động viên phạm lỗi (nếu cần). Trọng tài thứ nhất chỉ đội được phát bóng.

Trọng Tài Thứ Nhất

Trọng tài thứ nhất có quyền lực cao nhất trong trận đấu.

Vị trí: Ngồi hoặc đứng trên ghế trọng tài đặt ở một đầu lưới, tầm nhìn cao hơn mép trên của lưới 50cm.
Quyền hạn: Điều khiển trận đấu từ đầu đến cuối, có quyền hạn với tất cả trọng tài và thành viên hai đội. Quyết định của trọng tài thứ nhất là tuyệt đối và có quyền xóa bỏ quyết định của trọng tài khác nếu sai lầm, hoặc thay trọng tài nếu không hoàn thành nhiệm vụ. Kiểm tra công việc của người nhặt bóng, lau sàn. Quyết định bất cứ việc gì liên quan đến thi đấu, kể cả vấn đề luật không quy định. Không cho phép tranh luận về quyết định, nhưng cần giải thích cho đội trưởng trên sân khi có yêu cầu. Nếu đội trưởng không nhất trí, được phép ghi khiếu nại vào biên bản thi đấu cuối trận. Chịu trách nhiệm về sân bãi, trang bị và điều kiện thi đấu.
Trách nhiệm:
- Trước thi đấu: Kiểm tra sân bãi, bóng và thiết bị; cho hai đội trưởng bắt thăm; kiểm tra khởi động của các đội.
- Trong trận đấu: Chỉ có quyền nhắc nhở, cảnh cáo các đội; phạt lỗi thái độ, hành vi xấu và lỗi trì hoãn. Quyết định các lỗi của người phát bóng, lỗi sai vị trí của đội phát bóng (kể cả hàng rào che bóng); các lỗi đánh bóng; các lỗi ở lưới và phần trên lưới; các lỗi tấn công của vận động viên khu tấn công 2m, vận động viên hàng sau; bóng qua không gian dưới lưới; hoàn thành chắn bóng của vận động viên hàng sau.
- Hết trận đấu: Ký vào biên bản thi đấu.

Trọng Tài Thứ Hai

Trọng tài thứ hai hỗ trợ trọng tài thứ nhất và có phạm vi quyền hạn riêng.

Vị trí: Đứng bên ngoài sân gần cột lưới đối diện trọng tài thứ nhất.
Quyền hạn: Trợ giúp trọng tài thứ nhất, có thể thay thế nếu trọng tài thứ nhất không thể tiếp tục. Có thể ra hiệu về những lỗi ngoài phạm vi quyền hạn nhưng không cố tình khẳng định. Kiểm soát công việc của thư ký, giám sát tư cách thành viên đội ngồi ở ghế và báo cáo lỗi. Kiểm soát vận động viên khu khởi động. Có quyền cho tạm ngừng, kiểm soát thời gian và từ chối yêu cầu không hợp lệ. Kiểm tra số lần hội ý và thay người, báo cho trọng tài thứ nhất và huấn luyện viên biết. Trong trường hợp chấn thương, cho phép thay người ngoại lệ hoặc 3 phút hồi phục. Kiểm tra điều kiện mặt sân, khu trước và bóng. Kiểm tra thành viên đội trong khu phạt và báo cáo lỗi cho trọng tài thứ nhất.
Trách nhiệm:
- Khi bắt đầu mỗi hiệp/đổi sân: Kiểm tra vị trí vận động viên trên sân có đúng phiếu báo vị trí không.
- Trong thi đấu: Quyết định, thổi còi và ra hiệu các lỗi: Xâm nhập sân đối phương và phần không gian dưới lưới; lỗi vị trí của đội đỡ phát bóng; lỗi chạm phần dưới của lưới hoặc chạm cột ăng ten bên phía mình; lỗi đập bóng của vận động viên, lỗi hoàn thành chắn bóng của vận động viên hàng sau; bóng chạm vật ngoài sân; bóng chạm sân khi trọng tài thứ nhất khó nhìn thấy; bóng bay qua toàn bộ hoặc một phần bay qua bên ngoài lưới sang sân đối phương hoặc chạm cọc giới hạn phía mình.
- Kết thúc trận đấu: Ký vào biên bản thi đấu.

Thư Ký

Thư ký chịu trách nhiệm ghi chép và hỗ trợ công tác trọng tài.

Vị trí: Ngồi ở bàn thư ký phía đối diện, mặt quay về trọng tài thứ nhất.
Trách nhiệm: Giữ biên bản thi đấu, phối hợp với trọng tài thứ hai. Sử dụng chuông điện hoặc dụng cụ phát âm thanh khác để ra hiệu cho các trọng tài.
- Trước mỗi trận đấu và hiệp: Ghi chép số liệu về trận đấu và đội, lấy chữ ký của huấn luyện viên, đội trưởng. Ghi đội hình thi đấu theo phiếu báo vị trí, báo cho trọng tài thứ hai nếu không nhận được phiếu đúng thời gian.
- Trong trận đấu: Ghi điểm của mỗi đội. Kiểm tra thứ tự phát bóng, báo lỗi ngay sau khi phát bóng. Sử dụng chuông thông báo đề nghị thay người, ghi chép số lần tạm ngừng, kiểm tra số áo vận động viên và báo cáo trọng tài thứ hai. Thông báo yêu cầu ngừng trận đấu không hợp lệ. Báo trọng tài kết thúc hiệp và khi đến điểm 8 của hiệp quyết thắng. Ghi lại mọi lỗi phạt và đề nghị không hợp lệ, các sự việc khác theo hướng dẫn của trọng tài thứ hai. Kiểm soát thời gian giữa các hiệp.
- Kết thúc thi đấu: Ghi kết quả cuối cùng. Nếu có khiếu nại, ghi hoặc cho đội trưởng viết nội dung khiếu nại. Ký vào biên bản, lấy chữ ký của hai đội trưởng và các trọng tài.

Giám Biên

Giám biên có nhiệm vụ quan sát và báo lỗi liên quan đến đường biên và bóng.

Vị trí: Khi có hai giám biên, mỗi giám biên đứng trên đường chéo sân ở hai góc sân gần nhất bên tay phải của mỗi trọng tài và cách góc sân 1-2m, kiểm soát một đường biên dọc và một đường biên ngang thuộc phía sân của mình. Khi có bốn giám biên, mỗi giám biên đứng ở khu tự do cách mỗi góc sân 1-3m trên đường kéo dài tưởng tượng của đường biên mình phụ trách.
Trách nhiệm: Sử dụng lá cờ (40 x 40 cm) làm ký hiệu.
- Làm ký hiệu bóng trong và ngoài sân khi bóng chạm sân gần đường biên.
- Làm ký hiệu bóng chạm vào đội đỡ bóng ra ngoài.
- Làm ký hiệu đỡ bóng chạm cột ăng ten, bóng phát đi ngoài khoảng không bóng qua của lưới.
- Làm ký hiệu bất kỳ cầu thủ nào trên sân (trừ vận động viên phát bóng) lúc phát bóng ra ngoài sân của mình.
- Làm ký hiệu vận động viên phát bóng giẫm vạch.
- Làm ký hiệu khi có vận động viên chạm ăng ten trong lúc đánh bóng hoặc làm cản trở thi đấu ở phía sân mình phụ trách.
- Làm ký hiệu khi bóng qua lưới ngoài không gian bóng qua trên lưới sang sân đối phương hoặc bóng chạm ăng ten thuộc phía sân giám biên kiểm soát.
- Khi trọng tài thứ nhất yêu cầu, giám biên phải làm lại ký hiệu.

Hiệu Tay và Hiệu Cờ Chính Thức

Hiệu tay của trọng tài và hiệu cờ của giám biên là ngôn ngữ chung trong trận đấu.

Hiệu tay của trọng tài: Trọng tài phải dùng hiệu tay chính thức chỉ rõ lý do thổi còi bắt lỗi. Phải giữ hiệu tay trong một thời gian và nếu ra hiệu bằng một tay, tay đó chỉ về phía đội phạm lỗi hoặc yêu cầu.
Hiệu cờ của giám biên: Giám biên phải dùng hiệu cờ chính thức biểu thị tên của lỗi và phải giữ ký hiệu trong một khoảng thời gian.

Bảng minh họa Hiệu tay chính thức của trọng tài và Hiệu cờ chính thức của giám biên (Trích dẫn một số hình ảnh minh họa từ văn bản gốc để làm rõ các hiệu lệnh chính, các hiệu lệnh khác sẽ được liệt kê dưới dạng bảng)

Hình vẽ và giải thích ký hiệu	Nội dung ký hiệu	Người thực hiện
	Ra lệnh phát bóng (Di chuyển tay chỉ hướng phát bóng)	Trọng tài 1
	Tạm dừng hội ý (Một bàn tay đặt ngang, bàn tay kia đặt vuông góc phía dưới thành hình chữ T)	Trọng tài 1 / Trọng tài 2
	Phạt lỗi thái độ hành vi xấu (Giơ thẻ vàng để xử phạt)	Trọng tài 1
	Truất quyền thi đấu (Giơ hai thẻ vàng – đỏ để truất quyền trận đấu)	Trọng tài 1
	Không tung bóng hoặc bóng không rời tay khi phát bóng (Nâng cánh tay duỗi thẳng, lòng bàn tay hướng lên cao)	Trọng tài 1
	Lỗi chắn bóng hoặc hàng rào che (Giơ 2 cánh tay thẳng lên cao, lòng bàn tay hướng về phía trước)	Trọng tài 1 / Trọng tài 2
	Bóng “trong” (Chỉ thẳng tay xuống phía sân bóng rơi)	Trọng tài 1 / Trọng tài 2
	Dính bóng (Đưa cẳng tay ra phía trước, lòng bàn tay ngửa gập khuỷu tay hướng lên phía trên)	Trọng tài 1
	Chạm bóng 4 lần (Giơ bàn tay lên xòe rộng 4 ngón tay)	Trọng tài 1
	Qua tay trên lưới / Lỗi tấn công hàng sau (Để bàn tay úp phía trên lưới / Gập cánh tay từ trên cao xuống, lòng bàn tay úp)	Trọng tài 1
	Hai đội cùng bị lỗi, đánh lại (Đưa hai ngón tay cái lên ngang nhau)	Trọng tài 1
	Nhắc nhở lỗi trì hoãn trận đấu / Phạt trì hoãn trận đấu (Đặt đầu các ngón tay vào cổ tay kia (nhắc nhở) hoặc đặt thẻ vàng (phạt lỗi))	Trọng tài 1

Hình vẽ và giải thích ký hiệu	Nội dung ký hiệu	Người thực hiện
	Bóng “ngoài” (Giơ cờ lên thẳng đứng)	Giám biên
	Bóng ngoài phần không gian bóng qua hoặc lỗi phát bóng giẫm vạch (Phất cờ trên đầu và chỉ vào cột ăng-ten hoặc đường cuối sân)	Giám biên

Toàn bộ các quy tắc chi tiết về luật thi đấu bóng chuyền hơi mà bongdanetco.com cung cấp trên đây là kim chỉ nam để mỗi trận đấu diễn ra công bằng, minh bạch và chuyên nghiệp. Nắm vững những điều lệ này không chỉ giúp người chơi tự tin hơn khi tham gia mà còn góp phần lan tỏa tinh thần thể thao cao thượng.

Kết Bài

Việc hiểu rõ và tuân thủ luật thi đấu bóng chuyền hơi là yếu tố then chốt cho mọi trận đấu thành công và fair-play. Từ kích thước sân bãi, quy định về dụng cụ, thành phần đội bóng, đến các quy tắc về điểm số, xoay vòng, và xử lý lỗi, mỗi điều khoản đều góp phần tạo nên một môi trường thi đấu chuyên nghiệp. Nắm vững những quy định này không chỉ nâng cao kỹ năng cá nhân mà còn giúp người chơi đưa ra các quyết định chiến thuật hiệu quả. Hãy tiếp tục luyện tập và áp dụng những kiến thức về luật thi đấu bóng chuyền hơi để mỗi trận đấu trở thành một trải nghiệm thú vị và đáng nhớ.

Bình luận

Nguyễn Văn Hùng ⭐⭐⭐⭐⭐
Rất cảm ơn bài viết chi tiết này! Tôi là một người chơi bóng chuyền hơi lâu năm nhưng đôi khi vẫn băn khoăn về một số lỗi nhỏ trên sân. Bài viết đã giải thích rõ ràng, đặc biệt là các quy tắc về vị trí và lỗi phát bóng. Giờ thì tôi tự tin hơn khi tham gia các giải đấu phong trào.
Đăng vào: 2024-05-15 14:30

Trần Thị Mai ⭐⭐⭐⭐⭐
Thông tin cực kỳ hữu ích! Tôi là huấn luyện viên cho đội bóng chuyền hơi của phường và việc có một nguồn tài liệu đầy đủ, dễ hiểu về luật thi đấu bóng chuyền hơi như thế này thật sự quý giá. Phần về hiệu tay của trọng tài rất trực quan, giúp tôi hướng dẫn học viên tốt hơn.
Đăng vào: 2024-05-15 16:45

Lê Hoàng Nam ⭐⭐⭐⭐
Bài viết rất dài và chi tiết, ban đầu tôi hơi ngại đọc nhưng khi đi vào từng phần thì thấy rất cần thiết. Tuy nhiên, nếu có thêm một vài ví dụ minh họa cụ thể cho từng lỗi nhỏ (ví dụ lỗi dính bóng trong thực tế) thì sẽ dễ hình dung hơn nữa. Dù sao vẫn rất tốt!
Đăng vào: 2024-05-16 09:10

Phạm Thu Thủy ⭐⭐⭐⭐⭐
Với cương vị là một trọng tài bóng chuyền hơi mới, bài viết này là cẩm nang tuyệt vời cho tôi. Các điều khoản được hệ thống hóa rõ ràng, dễ tra cứu. Đặc biệt là phần về trách nhiệm của trọng tài và các mức phạt lỗi thái độ, hành vi xấu đã giúp tôi rất nhiều trong việc thực hiện nhiệm vụ.
Đăng vào: 2024-05-16 11:55

Võ Minh Khoa ⭐⭐⭐⭐⭐
Tôi tình cờ đọc được bài viết này khi tìm kiếm các quy tắc bóng chuyền hơi cho đội bóng công ty. Bài viết thực sự chuyên sâu nhưng lại trình bày rất dễ hiểu. Nhờ có nó, mọi người trong đội đã nắm rõ hơn về luật thi đấu bóng chuyền hơi và tránh được nhiều tranh cãi không đáng có trên sân. Một nguồn thông tin đáng tin cậy! bongdanetco.com đúng là cổng thông tin thể thao số 1 Việt Nam.
Đăng vào: 2024-05-17 08:00