Luật bóng chuyền hơi năm 2014: Toàn bộ quy định chi tiết

Bóng chuyền hơi là môn thể thao quần chúng được yêu thích rộng rãi tại Việt Nam, đặc biệt phù hợp với mọi lứa tuổi nhờ tính chất dễ chơi và tăng cường sức khỏe cộng đồng. Để đảm bảo tính công bằng và chuyên nghiệp trong các giải đấu, luật bóng chuyền hơi năm 2014 đã được ban hành, trở thành kim chỉ nam cho các vận động viên và trọng tài. Việc nắm vững những quy định bóng chuyền hơi này không chỉ giúp người chơi tự tin hơn trên sân mà còn góp phần nâng cao chất lượng các giải thể thao quần chúng. Bài viết này sẽ đi sâu phân tích từng điều khoản, giúp bạn hiểu rõ kỹ thuật thi đấu và điều lệ thi đấu quan trọng nhất. Đây là tài liệu thiết yếu để mọi người tham gia và tổ chức các sự kiện bóng chuyền hơi một cách chuẩn xác, đảm bảo trải nghiệm tốt nhất cho mọi người.

Đặc điểm nổi bật của môn Bóng chuyền hơi

Bóng chuyền hơi là một biến thể của bóng chuyền truyền thống, được thiết kế để phù hợp với nhiều đối tượng hơn, đặc biệt là người trung và cao tuổi. Điểm khác biệt chính là việc sử dụng quả bóng nhẹ hơn, sân đấu nhỏ hơn và chiều cao lưới thấp hơn. Những đặc điểm này giúp giảm thiểu cường độ vận động, hạn chế chấn thương và tăng tính giải trí, khuyến khích nhiều người tham gia tập luyện thường xuyên. Tập luyện bóng chuyền hơi không chỉ mang lại lợi ích về thể chất như cải thiện chức năng hô hấp, tuần hoàn, tiêu hóa, tăng cường sức mạnh cơ bắp và tính linh hoạt của hệ khớp xương, mà còn tạo ra một tinh thần thoải mái, thư giãn. Sân tập đơn giản, chi phí ít tốn kém và khả năng thu hút đông đảo người chơi cùng tham gia là những yếu tố khiến môn thể thao này ngày càng phổ biến.

Chương I: Sân bãi và dụng cụ thi đấu

Quy định về sân bãi và dụng cụ thi đấu là nền tảng quan trọng trong luật bóng chuyền hơi năm 2014, đảm bảo mọi trận đấu diễn ra trong điều kiện tiêu chuẩn, công bằng và an toàn.

Sân thi đấu và các khu vực chức năng

Khu vực thi đấu bóng chuyền hơi bao gồm sân thi đấu chính và các khu tự do xung quanh. Sân thi đấu phải có hình chữ nhật, phẳng, ngang bằng, và đồng nhất để tránh gây chấn thương cho vận động viên. Mặt sân trong nhà cần có màu sáng, trong khi sân ngoài trời có thể có độ dốc thoát nước nhưng cấm dùng vật liệu cứng cho các đường giới hạn.

Sân thi đấu có kích thước tiêu chuẩn là 12m x 6m. Kích thước này nhỏ hơn đáng kể so với bóng chuyền truyền thống (18m x 9m), giúp người chơi dễ dàng di chuyển và kiểm soát bóng hơn, đặc biệt phù hợp với người lớn tuổi và những người có thể lực không quá mạnh. Xung quanh sân là khu tự do rộng tối thiểu 2m về mọi phía, cung cấp không gian an toàn cho vận động viên di chuyển, cứu bóng và khởi động. Khoảng không tự do phía trên sân phải cao tối thiểu 5m, đảm bảo bóng không bị vướng vật cản.

Các đường kẻ trên sân có bề rộng 5cm và màu sắc tương phản với màu sân. Hai đường biên dọc và hai đường biên ngang giới hạn phạm vi sân đấu. Đường giữa sân chia sân làm hai phần bằng nhau, mỗi phần 6m x 6m. Đặc biệt, mỗi bên sân có một đường tấn công song song với đường giữa sân, cách trục giữa 2m, để giới hạn khu trước (khu tấn công). Đường tấn công này được kéo dài bằng các vạch ngắt quãng ra biên dọc, giúp phân biệt rõ ràng khu vực tấn công và hàng sau. Đối với các giải đấu chính thức, còn có “đường giới hạn của HLV” để xác định khu vực hoạt động của huấn luyện viên.

Các khu vực cụ thể trên sân bao gồm:

Khu trước (khu tấn công): Giới hạn từ trục giữa của đường giữa sân đến mép sau đường tấn công, là nơi các vận động viên hàng trên thực hiện các pha tấn công và chắn bóng. Khu này được mở rộng đến hết khu tự do.
Khu phát bóng: Bề rộng 6m, nằm sau mỗi đường biên ngang, giới hạn bởi hai vạch 15cm vuông góc với biên ngang. Vận động viên phát bóng phải đứng trong khu vực này.
Khu thay người: Giới hạn bởi đường kéo dài của hai đường tấn công đến bàn thư ký, là nơi các vận động viên dự bị và huấn luyện viên ngồi.
Khu khởi động: Ở mỗi góc sân của khu tự do, có kích thước 3m x 3m, dành cho vận động viên khởi động trước hoặc trong khi trận đấu diễn ra.
Khu phạt: Nằm ở khu tự do, sau ghế ngồi của mỗi đội, kích thước 1m x 1m, dùng để phạt các vận động viên có hành vi xấu.

Lưới và cột lưới chuẩn mực

Lưới là yếu tố phân cách quan trọng, được căng ngang trên đường giữa sân. Chiều cao mép trên của lưới là 2,20m cho nam và 2m cho nữ, thấp hơn so với bóng chuyền truyền thống, giúp người chơi dễ dàng thực hiện các pha tấn công và đỡ bóng. Chiều cao lưới phải được đo ở giữa sân và hai đầu lưới không được cao hơn quy định quá 2cm để đảm bảo tính đồng đều.

Cấu tạo lưới theo luật bóng chuyền hơi năm 2014 quy định lưới có màu sẫm, dài 7,5m – 8m, rộng 1m, với các mắt lưới hình vuông cạnh 10cm. Mép trên lưới có băng vải trắng rộng 7cm luồn dây cáp mềm để căng lưới. Mép dưới lưới có băng vải trắng rộng 5cm luồn dây để giữ căng.
Hai băng giới hạn màu trắng, dài 1m, rộng 5cm được đặt ở hai bên đầu lưới, thẳng góc với giao điểm của đường biên dọc và đường giữa sân. Băng giới hạn này là một phần của lưới, đánh dấu không gian bóng qua hợp lệ.

Ăng ten là thanh tròn dẻo đường kính 10mm, dài 1,8m, làm bằng sợi thủy tinh, được buộc chặt sát mép ngoài của mỗi băng giới hạn. Phần ăng ten cao hơn lưới 80cm, được sơn xen kẽ màu đỏ và trắng mỗi đoạn 10cm. Ăng ten là phần mở rộng của lưới, có vai trò giới hạn hai bên của khoảng không gian bóng được phép bay qua lưới.

Cột lưới được đặt ngoài sân, cách đường biên dọc 0,50m – 1m, cao 2,30m và có thể điều chỉnh được. Cột phải tròn, nhẵn, cố định chắc chắn xuống đất, không dùng dây cáp giữ và không có dụng cụ phụ trợ nguy hiểm, đảm bảo an toàn tối đa cho vận động viên.

Tiêu chuẩn quả bóng thi đấu

Trong bóng chuyền hơi, quả bóng có những tiêu chuẩn riêng biệt để phù hợp với đặc thù của môn. Bóng phải là hình cầu tròn, làm bằng cao su mềm, thường có màu vàng hoặc vàng cam dễ quan sát. Chu vi của bóng dao động từ 78cm đến 80cm và trọng lượng từ 180g đến 200g. Những đặc điểm này làm cho quả bóng nhẹ và êm hơn so với bóng chuyền truyền thống, giúp giảm lực va chạm khi đỡ và đánh bóng, tránh gây đau tay hoặc chấn thương.
Để đảm bảo tính công bằng, mọi quả bóng được sử dụng trong một trận đấu phải có tính đồng nhất về chu vi, trọng lượng, áp lực, chủng loại và màu sắc. Điều này ngăn chặn bất kỳ lợi thế không công bằng nào từ việc sử dụng các loại bóng khác nhau giữa các đội.

Chương II: Những người tham gia

Chương này quy định chi tiết về thành phần đội bóng, vị trí trên sân, trang phục và vai trò của các lãnh đạo đội, nhằm đảm bảo trật tự và quy tắc trong suốt trận đấu theo luật bóng chuyền hơi năm 2014.

Đội bóng và thành viên

Một đội bóng chuyền hơi tối đa gồm 10 vận động viên, 1 huấn luyện viên trưởng, 1 huấn luyện viên phó, 1 săn sóc viên và 1 bác sĩ. Trong số các vận động viên, phải có một người được chỉ định làm đội trưởng trên sân và ghi rõ trong biên bản thi đấu. Chỉ những vận động viên đã đăng ký trong biên bản mới được phép vào sân và thi đấu. Sau khi huấn luyện viên và đội trưởng đã ký biên bản, không được thay đổi thành phần đã đăng ký.

Các vận động viên không thi đấu có thể ngồi trên ghế của đội hoặc đứng ở khu khởi động. Huấn luyện viên và các thành viên khác phải ngồi trên ghế, nhưng có thể tạm thời rời chỗ trong khu tự do. Chỉ các thành viên của đội mới được phép ngồi trên ghế và tham gia khởi động trong thời gian trận đấu.
Vận động viên không thi đấu có thể khởi động không bóng ở khu khởi động trong trận đấu, hoặc ở khu tự do sau sân của đội mình trong thời gian hội ý. Khi nghỉ giữa hiệp, họ được phép khởi động có bóng ở khu tự do.

Trang phục thi đấu gồm áo thể thao, quần đùi, tất và giày thể thao. Toàn đội phải mặc trang phục đồng bộ, sạch sẽ và đồng màu. Giày phải nhẹ, mềm, đế bằng cao su hoặc da, không có đế gót để đảm bảo linh hoạt và an toàn. Áo vận động viên phải được đánh số từ 01 đến 15, với số áo ở giữa ngực (cao ít nhất 15cm) và giữa lưng (ít nhất 20cm), có nét số rộng tối thiểu 2cm và màu sắc tương phản với áo. Áo đội trưởng phải có một vạch khác màu 8x2cm dưới số trước ngực. Nghiêm cấm vận động viên trong cùng một đội mặc trang phục khác màu hoặc áo không có số chính thức.

Trọng tài thứ nhất có thể cho phép thay đổi trang phục nếu bị ướt hoặc nếu trời rét, miễn là trang phục mới đồng màu, đồng kiểu và có số hợp lệ. Cấm mang các vật gây chấn thương hoặc tạo trợ giúp. Vận động viên có thể mang kính cá nhân nhưng phải tự chịu trách nhiệm.

Vai trò của lãnh đạo đội

Đội trưởng và huấn luyện viên có vai trò và trách nhiệm cụ thể trong việc quản lý hành vi và kỷ luật của các thành viên đội.

Đội trưởng

Trước trận đấu, đội trưởng ký biên bản thi đấu và thay mặt đội bắt thăm. Trong trận đấu, đội trưởng trên sân là người có quyền duy nhất nói chuyện với trọng tài khi bóng ngoài cuộc. Họ có thể đề nghị giải thích luật, thắc mắc về các quyết định, kiểm tra trang phục, vị trí, sân bãi, lưới, bóng. Đội trưởng cũng là người xin hội ý và thay người. Nếu đội trưởng không đồng ý với giải thích của trọng tài thứ nhất, họ có quyền khiếu nại và yêu cầu ghi vào biên bản thi đấu khi kết thúc trận đấu. Kết thúc trận đấu, đội trưởng phải cảm ơn trọng tài, ký biên bản xác nhận kết quả và có thể ghi ý kiến khiếu nại nếu có.

Huấn luyện viên

Huấn luyện viên chịu trách nhiệm chỉ đạo đội từ bên ngoài sân, quyết định đội hình thi đấu, thay người và xin hội ý thông qua trọng tài thứ hai. Trước trận đấu, họ kiểm tra và ký tên vào danh sách cầu thủ. Trong trận đấu, huấn luyện viên phải nộp phiếu báo vị trí cho thư ký hoặc trọng tài thứ hai trước mỗi hiệp và ngồi trên ghế gần bàn thư ký. Họ có thể đứng hoặc đi lại trong khu tự do để chỉ đạo vận động viên, nhưng không được làm ảnh hưởng hoặc trì hoãn trận đấu.

Huấn luyện viên phó

Huấn luyện viên phó ngồi trên ghế và không có quyền tham gia trực tiếp vào trận đấu. Trong trường hợp huấn luyện viên trưởng phải rời khỏi đội, huấn luyện viên phó có thể thay thế nếu được đội trưởng trên sân yêu cầu và có sự đồng ý của trọng tài thứ nhất.

Chương III: Thể thức thi đấu

Chương này quy định chi tiết về cách tính điểm, thắng hiệp, thắng trận, và các quy tắc tổ chức trận đấu, đảm bảo tính công bằng và rõ ràng trong từng trận đấu của luật bóng chuyền hơi năm 2014.

Cách tính điểm, thắng hiệp và thắng trận

Việc hiểu rõ cách tính điểm là điều cốt lõi để các đội có thể xây dựng chiến thuật thi đấu hợp lý.

Được một điểm: Một đội ghi được một điểm khi bóng chạm sân đối phương, đội đối phương phạm lỗi hoặc bị phạt. Khi một đội phạm lỗi, trọng tài sẽ thổi còi và quyết định phạt theo luật. Nếu hai hay nhiều lỗi xảy ra liên tiếp, chỉ tính lỗi đầu tiên. Nếu hai đội cùng phạm lỗi, sẽ xử đánh lại pha bóng đó. Một pha bóng hoàn thành là khi có kết quả giành được điểm. Nếu đội phát bóng thắng pha bóng, họ được một điểm và tiếp tục phát bóng sau khi xoay vòng. Nếu đội đỡ phát bóng thắng, họ được một điểm và giành quyền phát bóng, cũng phải xoay vòng.
Thắng một hiệp: Trừ hiệp quyết thắng (hiệp 3), đội thắng một hiệp là đội đạt 21 điểm trước và hơn đội kia ít nhất 2 điểm. Trường hợp hòa 21-21, trận đấu sẽ tiếp tục cho đến khi một đội hơn đối phương 2 điểm (ví dụ: 23-21, 24-22). Quy tắc này đảm bảo chiến thắng không chỉ do may mắn mà là sự vượt trội về kỹ năng.
Thắng một trận: Đội thắng một trận là đội thắng 2 hiệp. Trong trường hợp hòa 1-1, hiệp quyết thắng (hiệp 3) sẽ được đấu đến 15 điểm. Đội thắng hiệp quyết thắng cũng phải hơn đối phương ít nhất 2 điểm. Khi một đội đạt 8 điểm trong hiệp quyết thắng, hai đội sẽ đổi sân ngay lập tức để đảm bảo tính công bằng về điều kiện sân bãi.
Bỏ cuộc và đội hình không đủ người đấu: Nếu một đội từ chối thi đấu sau khi được mời, hoặc không có mặt đúng giờ thi đấu mà không có lý do chính đáng, họ sẽ bị tuyên bố bỏ cuộc và thua với kết quả toàn trận 0-2 (mỗi hiệp 0-21). Nếu một đội không đủ đội hình thi đấu (ví dụ, thiếu người do chấn thương mà không thể thay người hợp lệ), họ sẽ bị xử thua hiệp đó hoặc trận đó. Đội đối phương sẽ được cộng đủ điểm và hiệp còn thiếu để thắng, trong khi đội phạm lỗi giữ nguyên số điểm và kết quả các hiệp trước đó.

Tổ chức trận đấu và đội hình thi đấu

Quy trình tổ chức trận đấu và sắp xếp đội hình đóng vai trò quan yếu trong việc duy trì trật tự và quy tắc của luật bóng chuyền hơi năm 2014.

Bắt thăm: Trước trận đấu, trọng tài thứ nhất sẽ cho bắt thăm giữa hai đội trưởng để quyết định đội nào phát bóng trước và đội nào chọn sân ở hiệp thứ nhất. Đối với hiệp quyết thắng (hiệp 3), phải tiến hành bắt thăm lại. Đội thắng khi bắt thăm được quyền chọn phát bóng hoặc chọn sân, đội thua sẽ nhận phần còn lại.
Khởi động: Nếu hai đội đã khởi động tại sân phụ, họ được cùng khởi động trên lưới 6 phút. Nếu chưa, thời gian khởi động có thể là 10 phút. Nếu hai đội trưởng yêu cầu, họ có thể khởi động riêng trên lưới, mỗi đội 3 hoặc 5 phút. Đội phát bóng trước sẽ được khởi động trên lưới trước.
Đội hình thi đấu: Mỗi đội phải luôn có 5 vận động viên trên sân khi thi đấu. Đội hình ban đầu quy định thứ tự xoay vòng của các vận động viên và phải được giữ đúng suốt hiệp đấu. Trước mỗi hiệp, huấn luyện viên phải ghi đội hình vào phiếu báo vị trí và ký tên, nộp cho trọng tài thứ hai hoặc thư ký. Vận động viên không có tên trong đội hình ban đầu là dự bị.
- Sau khi nộp phiếu báo vị trí, không được thay đổi đội hình trừ việc thay người thông thường. Nếu phát hiện sự khác biệt giữa vị trí vận động viên trên sân và phiếu báo vị trí trước hiệp đấu, vận động viên phải trở về đúng vị trí mà không bị phạt. Nếu vận động viên trên sân không có trong phiếu, phải thay bằng người có trong phiếu. Tuy nhiên, nếu huấn luyện viên muốn giữ vận động viên không ghi trong phiếu ở lại, có thể xin thay người thông thường và ghi vào biên bản. Nếu lỗi này được phát hiện sau đó, đội phạm lỗi bị xóa tất cả điểm ghi được từ thời điểm phạm lỗi, điểm của đối phương vẫn giữ nguyên và được phát bóng.
Vị trí: Tại thời điểm vận động viên phát bóng chạm bóng, tất cả các vận động viên khác phải đứng trong sân của mình và đúng vị trí theo trật tự xoay vòng.
- Ba vận động viên hàng trước là số 4 (trước bên trái), số 3 (trước giữa) và số 2 (trước bên phải). Hai vận động viên hàng sau là số 5 (sau trái) và số 1 (sau bên phải).
- Mỗi vận động viên hàng sau phải đứng xa lưới hơn vận động viên hàng trước tương ứng. Mỗi vận động viên hàng trước không được đứng dưới hai vận động viên hàng sau. Vị trí được xác định bằng vị trí bàn chân chạm đất, với yêu cầu ít nhất một phần bàn chân phải gần đường giữa sân hơn (đối với hàng trước so với hàng sau) hoặc gần đường biên dọc hơn (đối với người biên so với người giữa cùng hàng).
- Sau khi bóng được phát đi, các vận động viên có thể di chuyển tự do trong sân và khu tự do của mình.
Lỗi sai vị trí: Xảy ra khi bất kỳ vận động viên nào đứng không đúng vị trí tại thời điểm người phát bóng chạm bóng. Nếu lỗi sai vị trí và lỗi phát bóng xảy ra đồng thời, sẽ ưu tiên phạt lỗi phát bóng nếu nó xảy ra trước hoặc cùng lúc. Phạt lỗi sai vị trí là thua pha bóng đó, bị phạt một điểm và quyền phát bóng cho đối phương, đồng thời các vận động viên phải trở về đúng vị trí.
Xoay vòng: Thứ tự xoay vòng theo đội hình đăng ký đầu mỗi hiệp, được dùng để kiểm tra trật tự phát bóng và vị trí. Khi đội đỡ phát bóng giành quyền phát bóng, các vận động viên phải xoay một vị trí theo chiều kim đồng hồ (vận động viên số 2 xuống số 1 để phát bóng, số 1 sang số 5).
Lỗi thứ tự xoay vòng: Xảy ra khi phát bóng không đúng thứ tự xoay vòng. Đội phạm lỗi bị phạt một điểm và quyền phát bóng cho đối phương, đồng thời các vận động viên phải trở lại đúng vị trí. Thư ký phải xác định thời điểm phạm lỗi để hủy bỏ tất cả điểm thắng của đội phạm lỗi từ thời điểm đó. Nếu không xác định được, chỉ phạt một điểm và phát bóng cho đối phương mà không xóa điểm.

Chương IV: Hoạt động thi đấu

Đây là chương trung tâm của luật bóng chuyền hơi năm 2014, quy định chi tiết về mọi hành động của bóng và vận động viên trên sân, từ trạng thái bóng đến các kỹ thuật chơi, lỗi và phạt.

Trạng thái của bóng

Bóng trong cuộc: Bắt đầu tính từ lúc trọng tài thứ nhất thổi còi cho phép phát bóng và người phát bóng đánh chạm bóng. Thời điểm này đánh dấu sự khởi đầu của một pha bóng.
Bóng ngoài cuộc (bóng chết): Bắt đầu tính từ thời điểm một trong hai trọng tài thổi còi bắt lỗi. Mọi hành động tiếp theo sau tiếng còi bắt lỗi đều không được tính. Điều này đảm bảo tính rõ ràng và không tranh cãi về lỗi đã xảy ra.
Bóng trong sân: Là khi bóng chạm sân đấu, bao gồm cả các đường biên. Một phần bóng chạm đường biên cũng được coi là bóng trong sân.
Bóng ngoài sân: Xảy ra khi một phần bóng chạm sân hoàn toàn ngoài các đường biên, bóng chạm vật ngoài sân, chạm trần nhà hoặc người ngoài đội hình thi đấu. Bóng chạm ăng ten, dây buộc lưới, cột lưới hoặc phần lưới ngoài băng giới hạn cũng được coi là bóng ngoài sân. Ngoài ra, nếu bóng bay qua mặt phẳng đứng dọc lưới mà một phần hay toàn bộ quả bóng nằm ngoài không gian bóng qua của lưới (trừ trường hợp được phép cứu bóng) hoặc toàn bộ quả bóng bay qua khoảng không dưới lưới, đều bị coi là bóng ngoài sân.

Động tác chơi bóng và lỗi thường gặp

Mỗi đội phải thi đấu trong khu sân đấu và phần không gian của mình. Tuy nhiên, có thể cứu bóng từ ngoài khu tự do.

Số lần chạm bóng của một đội: Một đội có quyền chạm bóng tối đa 3 lần (không kể chắn bóng) để đưa bóng sang sân đối phương. Nếu chạm bóng quá 3 lần, đội đó phạm lỗi “đánh bóng 4 lần”.
- Chạm bóng liên tiếp: Một vận động viên không được đánh chạm bóng hai lần liên tiếp.
- Cùng chạm bóng: Hai hoặc ba vận động viên của cùng một đội có thể chạm bóng trong cùng một thời điểm. Khi đó, tính hai hoặc ba lần chạm bóng (trừ chắn bóng). Nếu chỉ một người chạm bóng dù nhiều người tiếp cận, vẫn tính một lần chạm. Các vận động viên va vào nhau không bị coi là phạm lỗi. Nếu vận động viên của hai đội cùng chạm bóng trên lưới và bóng còn trong cuộc, đội đỡ bóng được chạm tiếp 3 lần nữa. Nếu bóng ra ngoài sân bên nào, đội bên kia phạm lỗi. Nếu hai đội cùng giữ bóng trên lưới, tính hai bên cùng phạm lỗi và đánh lại pha bóng đó.
- Hỗ trợ đánh bóng: Trong khu thi đấu, vận động viên không được phép lợi dụng sự hỗ trợ của đồng đội hoặc bất cứ vật gì để giúp chạm tới bóng. Tuy nhiên, nếu một vận động viên sắp phạm lỗi (chạm lưới hoặc qua vạch giữa sân), đồng đội có thể giữ hoặc kéo trở về sân.
Tính chất chạm bóng: Bóng có thể chạm mọi phần của thân thể. Bóng phải được đánh đi không dính, không ném vứt, không được giữ lại. Bóng có thể nảy ra theo bất cứ hướng nào. Bóng có thể chạm nhiều phần thân thể nhưng phải liền cùng một lúc. Trường hợp ngoại lệ là khi chắn bóng, một hay nhiều cầu thủ chắn có thể chạm bóng liên tục miễn là trong cùng một hành động. Ở lần chạm bóng đầu tiên của một đội, bóng có thể chạm liên tiếp nhiều phần khác nhau của thân thể miễn là những lần chạm đó xảy ra trong cùng một hành động.
Lỗi đánh bóng:
- Bốn lần chạm bóng: Đội chạm bóng 4 lần trước khi đưa bóng qua lưới.
- Hỗ trợ đánh bóng: Vận động viên trong khu sân đấu lợi dụng đồng đội hoặc vật gì để chạm tới bóng.
- Giữ bóng (dính bóng): Vận động viên đánh bóng không dứt khoát, bóng bị giữ lại hoặc ném vứt đi.
- Chạm bóng hai lần: Một vận động viên đánh bóng hai lần nối tiếp nhau hoặc bóng chạm lần lượt nhiều phần khác nhau của cơ thể.

Để nâng cao kỹ năng và chiến thuật bóng chuyền hơi, hãy thường xuyên truy cập bongdanetco.com để cập nhật thông tin và phân tích chuyên sâu.

Bóng ở lưới và vận động viên gần lưới

Các quy định về bóng và vận động viên ở khu vực lưới là rất quan trọng để đảm bảo tính công bằng và an toàn trong thi đấu.

Bóng ở lưới

Bóng qua lưới: Bóng đánh sang sân đối phương phải đi qua khoảng không bóng qua trên lưới, được giới hạn bởi mép trên của lưới, phần trong hai cột ăng ten (và phần kéo dài tưởng tượng của chúng) và thấp hơn trần nhà. Quả bóng đã bay qua mặt phẳng của lưới tới khu tự do của sân đối phương mà hoàn toàn hoặc một phần bóng bay qua ngoài không gian bên ngoài lưới, có thể được đánh trở lại trong số lần đánh bóng của đội với điều kiện vận động viên cứu bóng không chạm sân đối phương và quả bóng khi đánh trở lại phải cắt mặt phẳng của lưới hoàn toàn hoặc một phần bóng bay qua ngoài không gian bên ngoài lưới cùng một bên sân. Đội đối phương không được ngăn cản hành động này.
Bóng chạm lưới: Khi qua lưới, bóng có thể chạm lưới. Nếu bóng đánh vào lưới bật ra, đội đó có thể đỡ tiếp nếu chưa quá 3 lần chạm bóng. Nếu bóng làm rách mắt lưới hoặc giật lưới chùng xuống, pha bóng đó sẽ bị hủy bỏ và đánh lại.

Vận động viên ở gần lưới

Qua trên lưới: Khi chắn bóng, vận động viên có thể chạm bóng bên sân đối phương, nhưng không được cản trở đối phương trước hoặc trong khi họ đập bóng. Sau khi vận động viên đập bóng, bàn tay được phép qua trên lưới nhưng phải chạm bóng ở không gian bên sân mình.
Qua dưới lưới: Được phép qua không gian dưới lưới sang sân đối phương nhưng không được cản trở đối phương thi đấu. Vận động viên có thể chạm sân đối phương bằng một hoặc hai bàn chân (hoặc tay) nhưng ít nhất một phần của bàn chân (hoặc tay) phải vẫn chạm hoặc ở trên đường giữa sân. Tất cả các bộ phận cơ thể phía trên bàn chân được phép chạm sân đối phương miễn là một phần của bàn chân vẫn chạm vạch hoặc ở trên đường giữa sân. Vận động viên có thể sang sân đối phương sau khi bóng ngoài cuộc hoặc xâm nhập vùng tự do đối phương nhưng không được cản trở.
Chạm lưới: Vận động viên chạm lưới là phạm lỗi khi đang trong hành động đánh bóng. Sau khi đã đánh bóng, vận động viên có thể chạm cột lưới, dây cáp hoặc các vật bên ngoài chiều dài của lưới, miễn là không ảnh hưởng đến trận đấu. Bóng đánh vào lưới làm lưới chạm vận động viên đối phương thì không phạt lỗi.
Lỗi của vận động viên ở lưới: Bao gồm chạm bóng hoặc đối phương ở không gian đối phương trước hoặc trong khi đối phương đánh bóng; xâm nhập không gian dưới lưới của đối phương cản trở thi đấu; một hoặc hai bàn chân xâm nhập hoàn toàn sang sân đối phương; hoặc làm ảnh hưởng đến thi đấu của đối phương thông qua các hành vi như chạm băng giới hạn trên của lưới hoặc ăng ten trong hành động đánh bóng, hỗ trợ từ lưới cùng lúc đánh bóng, tạo lợi thế không công bằng, hoặc cản trở sự xâm nhập hợp lệ của đối phương.

Phát bóng và lỗi phát bóng

Phát bóng là động tác đưa bóng vào cuộc của vận động viên bên phải hàng sau, đứng trong khu phát bóng. Đây là hành động khởi đầu của mỗi pha bóng, và việc thực hiện đúng quy tắc là rất quan trọng theo luật bóng chuyền hơi năm 2014.

Quả phát bóng đầu tiên của hiệp: Do đội thắng bắt thăm quyết định ở hiệp 1 và 3. Đội phát bóng đầu tiên ở hiệp 2 là đội không được phát bóng ở hiệp 1.
Trật tự phát bóng: Các vận động viên phải phát bóng theo trật tự ghi trong phiếu báo vị trí. Sau quả phát bóng đầu tiên của một hiệp, nếu đội phát bóng thắng pha bóng, họ được một điểm và vận động viên trên sân phải xoay vị trí theo chiều kim đồng hồ, vận động viên mới chuyển đến khu số 1 để phát bóng. Mỗi lần phát bóng chỉ được thực hiện một lần. Nếu đội đỡ bóng thắng pha bóng, họ giành quyền phát bóng và phải xoay vòng trước khi phát bóng, vận động viên bên phải hàng trên chuyển xuống bên phải hàng sau để phát bóng.
Ra lệnh phát bóng: Trọng tài thứ nhất thổi còi ra lệnh phát bóng sau khi kiểm tra thấy hai đội sẵn sàng và vận động viên phát bóng đã cầm bóng.
Thực hiện phát bóng: Vận động viên phát bóng bằng một tay hoặc bất kỳ phần nào của cánh tay sau khi đã tung hoặc để rời bóng khỏi bàn tay. Chỉ được tung hoặc để bóng rời tay một lần, nhưng được phép đập bóng hoặc chuyển động bóng trong tay. Lúc phát bóng, vận động viên có thể chạy đà hoặc nhảy nhưng không được chạm sân đấu (kể cả đường biên ngang) hoặc vùng sân ngoài khu phát bóng. Sau khi đánh bóng, vận động viên có thể giẫm vạch hoặc bước vào trong sân. Vận động viên phải phát bóng trong vòng 8 giây sau tiếng còi của trọng tài. Phát bóng trước tiếng còi sẽ bị hủy bỏ và phải phát lại.
Hàng rào che phát bóng: Các vận động viên của đội phát bóng không được làm hàng rào cá nhân hay tập thể để che đối phương quan sát vận động viên phát bóng hoặc đường bay của bóng. Điều này nhằm đảm bảo tính công bằng và tầm nhìn rõ ràng cho đội đỡ bóng.
Lỗi trong lúc phát bóng:
- Lỗi phát bóng: Bị phạt đổi phát bóng (kể cả khi đối phương sai vị trí) nếu người phát bóng sai trật tự xoay vòng hoặc không thực hiện đúng các điều kiện phát bóng (như động tác sai, tung bóng quá một lần, v.v.).
- Lỗi sau khi đánh phát bóng: Sau khi bóng được đánh đi đúng động tác, quả phát vẫn phạm lỗi nếu bóng chạm vận động viên của đội phát bóng, không hoàn toàn qua mặt phẳng thẳng đứng của lưới/không gian bóng qua, bóng ra ngoài sân, hoặc bóng bay qua trên hàng rào che chắn.
Lỗi phát bóng và lỗi sai vị trí: Nếu cùng lúc vận động viên phát bóng phạm lỗi phát bóng (tại thời điểm đánh vào bóng) và đội đối phương sai vị trí, phạt lỗi phát bóng hỏng. Nếu phát bóng đúng nhưng sau đó quả phát bóng bị hỏng (ra ngoài sân, sai trật tự xoay vòng) mà đối phương lại sai vị trí, phạt lỗi sai vị trí của đội đối phương vì lỗi này xảy ra trước.

Đánh bóng tấn công và chắn bóng

Đánh bóng tấn công và chắn bóng là hai kỹ thuật chủ đạo trong bóng chuyền hơi, tạo nên sự hấp dẫn và kịch tính cho trận đấu.

Đánh bóng tấn công

Đánh bóng tấn công là mọi hành động trực tiếp đưa bóng sang sân đối phương, trừ phát bóng và chắn bóng. Trong đánh bóng tấn công, được phép bỏ nhỏ hoặc đánh nhẹ nếu đánh bóng gọn, rõ, không dính hoặc giữ bóng. Pha đánh bóng tấn công hoàn thành khi bóng đã hoàn toàn qua mặt phẳng đứng của lưới hoặc bóng chạm đối phương.

Giới hạn của đánh bóng tấn công: Trong luật bóng chuyền hơi năm 2014, vận động viên ở khu tấn công 2m không được bật nhảy đánh bóng. Bóng đánh sang sân đối phương phải có độ vồng lên khi qua phía trên của lưới. Quy định này nhằm giảm cường độ và tính đối kháng, phù hợp với đối tượng chơi. Vận động viên khu sau (ở sau vạch 2m) được đập bóng tấn công ở bất kỳ độ cao nào, nhưng khi giậm nhảy, chân không được chạm hoặc vượt qua đường tấn công. Sau khi đập bóng, vận động viên có thể rơi vào khu tấn công.
Lỗi đánh bóng tấn công: Đánh bóng ở không gian sân đối phương; đánh bóng ra ngoài; vận động viên bật nhảy đánh bóng tấn công trong khu tấn công 2m; hoặc vận động viên không bật nhảy nhưng đường bóng đi sang sân đối phương không có độ vồng.

Chắn bóng

Chắn bóng là hành động của các vận động viên ở gần lưới chặn quả bóng từ sân đối phương sang bằng cách giơ tay cao hơn mép trên của lưới. Chỉ các vận động viên hàng trên mới được phép hoàn thành chắn bóng, và tại thời điểm chạm bóng, một phần cơ thể phải cao hơn mép trên của lưới. “Định chắn bóng” là hành động chắn nhưng không chạm bóng. “Hoàn thành chắn bóng” khi bóng chạm tay người chắn. Chắn tập thể là khi hai hay ba vận động viên đứng gần nhau thực hiện chắn và hoàn thành chắn khi một trong số họ chạm bóng.

Chắn chạm bóng: Một hay nhiều vận động viên chắn có thể chạm bóng liên tiếp (nhanh và liên tục), nhưng phải trong cùng một hành động.
Chắn bóng bên không gian sân đối phương: Khi chắn bóng, vận động viên có thể đưa bàn tay và cánh tay qua trên lưới sang sân đối phương, nhưng không được cản trở đối phương đánh bóng. Không được phép chạm bóng bên kia lưới trước khi đối phương thực hiện đánh bóng tấn công.
Chắn bóng và số lần chạm bóng của đội: Chạm bóng trong chắn bóng không tính vào số lần chạm bóng của đội. Sau lần chắn chạm bóng này, đội được tiếp tục chạm bóng 3 lần nữa. Lần chạm bóng đầu tiên sau khi chắn có thể do bất kỳ vận động viên nào, kể cả người đã chạm bóng khi chắn.
Chắn phát bóng: Cấm chắn quả phát bóng của đối phương.
Lỗi chắn bóng: Bao gồm chắn và định chắn những quả bóng tấn công hợp lệ ở khu 2m; chắn quả phát bóng của đối phương; bóng chạm tay chắn ra ngoài; chắn bóng bên không gian đối phương ngoài cọc giới hạn.

Chương V: Ngừng và kéo dài trận đấu

Trong mọi trận đấu bóng chuyền hơi, việc ngừng và kéo dài trận đấu là những tình huống thường gặp, cần được quản lý chặt chẽ theo luật bóng chuyền hơi năm 2014 để đảm bảo tính công bằng và duy trì nhịp độ trận đấu.

Các trường hợp ngừng trận đấu hợp lệ

Ngừng trận đấu hợp lệ bao gồm hội ý và thay người, được giới hạn số lần và quy định rõ ràng.

Số lần ngừng hợp lệ: Mỗi hiệp, mỗi đội được xin tối đa 2 lần hội ý và 5 lần thay người.
Xin ngừng hợp lệ: Chỉ huấn luyện viên trưởng và đội trưởng trên sân được phép xin ngừng. Việc xin ngừng phải bằng ký hiệu tay, khi bóng ngoài cuộc và trước tiếng còi phát bóng của trọng tài. Được phép xin thay người trước khi bắt đầu một hiệp nhưng phải ghi vào biên bản thi đấu.
Ngừng liên tiếp: Được xin hội ý một hoặc hai lần liên tiếp, sau đó có thể xin thay người một lần nữa mà không cần thi đấu giữa các lần tạm ngừng. Tuy nhiên, một đội không được xin thay người nhiều lần liên tiếp, có thể thay hai hoặc nhiều vận động viên trong cùng một lần xin thay người.
Hội ý: Mỗi lần hội ý kéo dài 30 giây. Trong thời gian này, các vận động viên trên sân phải ra khu tự do gần ghế băng của đội mình để nhận chỉ đạo.
Thay người: Là hành động một vận động viên dự bị vào sân thay thế vị trí cho một vận động viên khác phải rời sân. Việc thay người phải được phép của trọng tài và thư ký ghi lại.
Giới hạn thay người: Mỗi đội được thay người tối đa 5 lần trong một hiệp. Cùng một lần có thể thay một hay nhiều vận động viên. Một vận động viên của đội hình chính thức có thể được thay ra sân và lại thay vào sân, nhưng trong một hiệp chỉ được một lần và phải vào đúng vị trí của mình đã đăng ký. Một vận động viên dự bị được vào sân thay cho một vận động viên chính thức một lần trong một hiệp, nhưng chỉ được thay ra bằng chính vận động viên chính thức đã thay.
Thay người ngoại lệ: Nếu vận động viên trên sân bị chấn thương không thể thi đấu tiếp mà không thể thay người hợp lệ, đội được thay người ngoại lệ (ngoài giới hạn 5 lần). Bất kỳ vận động viên nào không có trên sân lúc chấn thương đều có thể thay thế. Vận động viên dự bị bị chấn thương đã thay ra không được phép vào sân thi đấu ở trận đó nữa. Thay người ngoại lệ không tính là thay người thông thường.
Thay người bắt buộc: Nếu vận động viên bị phạt đuổi hoặc truất quyền thi đấu, phải thay người hợp lệ. Nếu không thể, đội đó bị tuyên bố đội hình không đủ người.
Thay người không hợp lệ: Là việc vượt quá giới hạn thay người (trừ trường hợp ngoại lệ). Nếu một đội thay người không hợp lệ mà trận đấu đã tiếp tục, đội đó bị phạt thua pha bóng đó, việc thay người bị sửa lại, và tất cả điểm đội đó giành được từ khi phạm lỗi bị hủy bỏ, điểm của đối phương vẫn giữ nguyên.
Trình tự thay người: Phải thực hiện trong khu thay người. Thời gian thay người là khoảng thời gian cần thiết để ghi vào biên bản và cho vận động viên vào – ra. Vận động viên vào thay phải đứng ở khu thay người và sẵn sàng. Nếu không, không được phép thay người và đội bị phạt lỗi trì hoãn. Nếu huấn luyện viên muốn thay nhiều vận động viên cùng lúc, phải ra ký hiệu số người xin thay và thực hiện từng cặp một.
Xin ngừng không hợp lệ: Xảy ra khi bóng trong cuộc, sau tiếng còi phát bóng, do thành viên không có quyền xin ngừng, đội lại xin thay người nữa mà chưa qua một pha bóng, hoặc xin ngừng hội ý/thay người quá số lần quy định. Lần xin ngừng không hợp lệ đầu tiên không gây ảnh hưởng hoặc kéo dài trận đấu thì không bị xử phạt. Nếu lặp lại, đội bị phạt lỗi trì hoãn.

Trì hoãn trận đấu và ngừng trận đấu ngoại lệ

Trì hoãn trận đấu là hành động không đúng của một đội cố tình kéo dài trận đấu, gồm các trường hợp: kéo dài lần thay người, kéo dài các lần tạm ngừng sau lệnh tiếp tục, xin thay người không hợp lệ, tái phạm xin ngừng không hợp lệ, hoặc thành viên của đội trì hoãn trận đấu.

Phạt lỗi trì hoãn: “Cảnh cáo lỗi trì hoãn” hoặc “Phạt lỗi trì hoãn” được tính cho toàn đội, có giá trị trong toàn bộ trận đấu và phải ghi vào biên bản. Thành viên của đội phạm lỗi trì hoãn đầu tiên bị phạt “Cảnh cáo” (không có điểm phạt). Bất cứ thành viên nào của đội trong cùng một trận phạm lỗi trì hoãn lần thứ hai và những lần tiếp theo đều bị phạt thua pha bóng đó (một điểm và phát bóng cho đối phương). Lỗi trì hoãn xảy ra trước hay giữa hai hiệp đấu sẽ bị phạt trong hiệp tiếp theo.

Các trường hợp ngừng trận đấu ngoại lệ bao gồm:

Chấn thương: Nếu có tai nạn nghiêm trọng khi bóng trong cuộc, trọng tài phải dừng ngay trận đấu để bác sĩ trợ giúp. Pha bóng đó sẽ được đánh lại. Nếu vận động viên bị chấn thương không thể thay hợp lệ hoặc ngoại lệ, vận động viên đó được 3 phút hồi phục (chỉ một lần trong một trận đấu). Nếu không hồi phục được, đội bị tuyên bố không đủ người.
Trở ngại bên ngoài: Nếu có bất kỳ trở ngại bên ngoài nào khi đang thi đấu, phải ngừng ngay và đánh lại pha bóng đó.
Các gián đoạn kéo dài: Nếu tình huống bất ngờ làm gián đoạn trận đấu, trọng tài thứ nhất, ban tổ chức và giám sát sẽ quyết định biện pháp cần thiết. Tổng thời gian ngừng không vượt quá 2 giờ. Nếu trận đấu tiếp tục trên sân cũ, hiệp đấu gián đoạn sẽ tiếp tục bình thường, giữ nguyên tỷ số, vận động viên và vị trí. Kết quả các hiệp trước vẫn giữ nguyên. Nếu trên sân khác, hủy bỏ tỷ số hiệp đang đấu dở và đấu lại, giữ nguyên kết quả các hiệp trước. Nếu tổng thời gian ngừng quá 2 giờ, phải đấu lại toàn bộ trận đấu.

Nghỉ giữa quãng và đổi sân

Nghỉ giữa quãng: Một lần nghỉ giữa các hiệp kéo dài 3 phút. Trong thời gian này, các đội tiến hành đổi sân và ghi đội hình đăng ký vào biên bản.
Đổi sân: Sau mỗi hiệp, các đội đổi sân, trừ hiệp quyết thắng. Ở hiệp quyết thắng, khi một đội đạt 8 điểm, hai đội phải đổi sân ngay lập tức mà không được trì hoãn, giữ nguyên vị trí vận động viên. Nếu không đổi sân đúng thời điểm, khi phát hiện phải đổi sân ngay, giữ nguyên tỷ số điểm đã đạt được.

Chương VI: Hành vi của vận động viên

Hành vi của vận động viên là một khía cạnh quan trọng, không chỉ ảnh hưởng đến tinh thần thi đấu mà còn đến uy tín của giải đấu. Luật bóng chuyền hơi năm 2014 có những quy định rõ ràng về thái độ, hành vi và các hình phạt tương ứng.

Các yêu cầu về thái độ và tinh thần Fair-play

Thái độ thể thao: Các thành viên của đội phải nắm vững và tuân theo “Luật bóng chuyền hơi”. Họ phải tuân thủ quyết định của trọng tài với thái độ thể thao, không được cãi lại. Mọi thắc mắc chỉ được yêu cầu giải thích thông qua đội trưởng trên sân. Các thành viên phải kiềm chế những hành động hoặc thái độ gây ảnh hưởng tới quyết định của trọng tài hoặc che giấu lỗi của đội mình.
Tinh thần Fair-play: Các thành viên phải có thái độ tôn trọng, lịch sự không chỉ với trọng tài mà còn với các quan chức khác, đội bạn, đồng đội và khán giả. Trong trận đấu, các thành viên của đội được phép liên hệ với nhau trong giới hạn cho phép.

Thái độ xấu và các hình phạt

Các hành vi xấu của thành viên đội bóng đối với các quan chức, đối phương, đồng đội hoặc khán giả được chia làm 3 mức độ nghiêm trọng:

Vô lễ: Hành động ngang ngược, trái với các nguyên tắc đạo đức và thói quen văn hóa hoặc tỏ thái độ coi thường.
Xúc phạm: Phỉ báng hoặc có lời nói hay cử chỉ lăng mạ.
Gây gổ: Xâm phạm thân thể hoặc cố ý gây sự.

Các mức phạt được trọng tài thứ nhất quyết định dựa trên mức độ nghiêm trọng của hành vi, và phải ghi vào biên bản thi đấu:

Phạt lỗi: Bất kỳ thành viên nào của đội phạm lỗi vô lễ lần đầu sẽ bị xử thua pha bóng đó (một điểm và phát bóng cho đối phương).
Đuổi ra sân: Thành viên bị phạt đuổi ra sân không được thi đấu tiếp phần còn lại của hiệp đó và phải ngồi tại ghế của khu phạt. Huấn luyện viên bị đuổi ra sân cũng không được quyền tham gia vào hiệp đấu đó. Lỗi xúc phạm lần đầu hoặc vô lễ lần thứ hai trong cùng một trận đấu sẽ bị phạt đuổi ra sân.
Truất quyền thi đấu: Thành viên bị phạt truất quyền thi đấu phải rời khỏi khu thi đấu trong toàn bộ phần còn lại của trận đấu. Phạm lỗi gây gổ lần thứ nhất, xúc phạm lần thứ hai, hoặc vô lễ lần thứ ba trong cùng một trận đấu sẽ bị truất quyền thi đấu.

Các lỗi phạt thái độ hành vi xấu là phạt cá nhân nhưng có hiệu lực trong toàn trận và phải ghi vào biên bản. Cùng một thành viên của đội tái phạm lỗi vô lễ sẽ bị phạt lỗi nặng hơn. Đuổi ra sân và truất quyền thi đấu do phạm lỗi xúc phạm hoặc gây gổ thì không cần phải đã bị phạt trước đó. Phạm lỗi thái độ hành vi xấu trước hoặc giữa các hiệp đấu sẽ bị phạt trong hiệp tiếp theo.

Các loại thẻ phạt lỗi:

Nhắc nhở: Bằng miệng hoặc hiệu tay, không dùng thẻ.
Phạt lỗi: Thẻ vàng.
Đuổi ra sân: Thẻ đỏ.
Truất quyền thi đấu: Thẻ vàng + Thẻ đỏ kẹp cùng nhau.

Chương VII: Trọng tài, quyền hạn, trách nhiệm và hiệu tay chính thức

Để đảm bảo mọi trận đấu bóng chuyền hơi diễn ra công bằng và đúng luật, vai trò của tổ trọng tài là không thể thiếu. Chương này của luật bóng chuyền hơi năm 2014 quy định chi tiết về thành phần, quyền hạn, trách nhiệm và các hiệu tay chính thức của các trọng tài.

Tổ Trọng tài và thủ tục điều khiển trận đấu

Tổ trọng tài điều khiển trận đấu gồm: Trọng tài thứ nhất, trọng tài thứ hai, thư ký và hai giám biên.

Thủ tục: Chỉ trọng tài thứ nhất và trọng tài thứ hai được thổi còi trong trận đấu. Trọng tài thứ nhất ra hiệu lệnh phát bóng. Cả hai trọng tài đều có quyền ra hiệu kết thúc một pha bóng khi phát hiện lỗi. Khi bóng ngoài cuộc, hai trọng tài có thể thổi còi để cho phép hoặc từ chối yêu cầu của đội. Ngay sau khi thổi còi kết thúc pha bóng, trọng tài phải ra hiệu tay chính thức. Nếu trọng tài thứ nhất thổi còi bắt lỗi, phải chỉ rõ đội được phát bóng, tên lỗi và vận động viên phạm lỗi (nếu cần). Trọng tài thứ hai sẽ ra hiệu tay tương tự. Nếu trọng tài thứ hai thổi còi, phải chỉ rõ tên lỗi, vận động viên phạm lỗi, và sau đó trọng tài thứ nhất sẽ chỉ đội được phát bóng. Trong trường hợp cả hai đội cùng phạm lỗi, cả hai trọng tài chỉ tên lỗi, vận động viên phạm lỗi, và trọng tài thứ nhất chỉ đội được phát bóng.

Trọng tài thứ nhất và thứ hai

Trọng tài thứ nhất

Vị trí: Ngồi hoặc đứng trên ghế trọng tài đặt ở một đầu lưới, tầm nhìn cao hơn mép trên của lưới 50cm.
Quyền hạn: Điều khiển trận đấu từ đầu đến cuối, có quyền hạn với tất cả trọng tài khác và mọi thành viên của hai đội. Quyết định của trọng tài thứ nhất là tuyệt đối và có quyền xóa bỏ các quyết định sai lầm của trọng tài khác. Trọng tài thứ nhất có quyền thay trọng tài nếu họ không hoàn thành nhiệm vụ và quyết định mọi vấn đề liên quan đến thi đấu, kể cả những vấn đề luật không quy định. Không cho phép tranh luận về quyết định của mình, nhưng có thể giải thích luật khi đội trưởng trên sân yêu cầu.
Trách nhiệm: Trước thi đấu, kiểm tra sân bãi, bóng và thiết bị, thực hiện bắt thăm, kiểm tra khởi động. Trong trận đấu, chỉ trọng tài thứ nhất có quyền nhắc nhở, cảnh cáo, phạt lỗi thái độ, hành vi xấu và lỗi trì hoãn. Quyết định các lỗi phát bóng, lỗi sai vị trí, lỗi đánh bóng, lỗi ở lưới và phần trên lưới, lỗi tấn công của vận động viên, và bóng qua không gian dưới lưới. Hết trận đấu, phải ký vào biên bản thi đấu.

Trọng tài thứ hai

Vị trí: Đứng bên ngoài sân gần cột lưới, đối diện trước mặt trọng tài thứ nhất.
Quyền hạn: Trợ giúp trọng tài thứ nhất và có phạm vi quyền hạn riêng. Có thể thay thế trọng tài thứ nhất nếu người này không thể tiếp tục. Có thể ra hiệu về các lỗi ngoài phạm vi quyền hạn của mình nhưng không cố tình khẳng định. Kiểm soát công việc của thư ký, giám sát tư cách các thành viên đội ngồi ở ghế, kiểm soát vận động viên ở khu khởi động. Có quyền cho tạm ngừng, kiểm soát thời gian, từ chối yêu cầu không hợp lệ, kiểm tra số lần hội ý và thay người, và thông báo cho trọng tài thứ nhất. Có quyền cho phép thay người ngoại lệ hoặc 3 phút hồi phục khi có chấn thương. Kiểm tra điều kiện mặt sân và bóng trong thi đấu.
Trách nhiệm: Khi bắt đầu mỗi hiệp, đổi sân ở hiệp quyết thắng, kiểm tra vị trí vận động viên. Trong thi đấu, quyết định, thổi còi và ra hiệu các lỗi xâm nhập sân đối phương, lỗi vị trí của đội đỡ phát bóng, lỗi chạm phần dưới lưới hoặc cột ăng ten, lỗi đập bóng của vận động viên hàng sau, bóng chạm vật ngoài sân, bóng chạm sân khi trọng tài thứ nhất khó nhìn, bóng bay qua ngoài lưới hoặc chạm cọc giới hạn phía mình. Kết thúc trận đấu, ký vào biên bản thi đấu.

Trọng tài thư ký và giám biên

Trọng tài thư ký

Vị trí: Ngồi ở bàn thư ký phía đối diện, mặt quay về trọng tài thứ nhất.
Trách nhiệm: Giữ biên bản thi đấu theo luật, phối hợp với trọng tài thứ hai. Sử dụng chuông điện hoặc dụng cụ phát âm thanh khác để ra hiệu cho các trọng tài. Trước mỗi trận đấu và hiệp, ghi chép số liệu, lấy chữ ký, ghi đội hình thi đấu. Nếu không nhận được phiếu báo vị trí đúng thời gian, phải báo ngay trọng tài thứ hai. Trong trận đấu, ghi điểm, kiểm tra thứ tự phát bóng, thông báo đề nghị thay người, ghi chép số lần tạm ngừng, kiểm tra số áo, thông báo yêu cầu ngừng không hợp lệ, báo kết thúc hiệp và điểm 8 hiệp quyết thắng, ghi lại lỗi phạt và các sự việc khác. Kết thúc thi đấu, ghi kết quả, ghi khiếu nại (nếu có), ký vào biên bản và lấy chữ ký của đội trưởng và trọng tài.

Giám biên

Vị trí: Khi có hai giám biên, mỗi người đứng trên đường chéo sân ở hai góc sân gần nhất bên tay phải của mỗi trọng tài và cách góc sân 1-2m. Mỗi giám biên kiểm soát một đường biên dọc và một đường biên ngang thuộc phía sân của mình.
Trách nhiệm: Thực hiện chức năng bằng cách sử dụng lá cờ (40x40cm) làm ký hiệu. Làm ký hiệu bóng trong/ngoài sân khi bóng chạm sân gần đường biên của mình, bóng chạm đội đỡ bóng ra ngoài, bóng chạm cột ăng ten, bóng phát đi ngoài khoảng không bóng qua, cầu thủ ngoài sân lúc phát bóng, vận động viên phát bóng giẫm vạch, vận động viên chạm ăng ten trong lúc đánh bóng, bóng qua lưới ngoài không gian bóng qua hoặc chạm ăng ten thuộc phía mình kiểm soát. Phải làm lại ký hiệu khi trọng tài thứ nhất yêu cầu.

Hiệu tay chính thức của trọng tài và giám biên

Việc sử dụng các hiệu tay và hiệu cờ chính thức là yếu tố then chốt giúp trọng tài và giám biên truyền đạt quyết định một cách rõ ràng, nhanh chóng và thống nhất trong luật bóng chuyền hơi năm 2014.

Hiệu tay chính thức của trọng tài

Trọng tài phải dùng hiệu tay chính thức để chỉ rõ lý do thổi còi bắt lỗi hoặc mục đích cho phép ngừng thi đấu. Hiệu tay phải được giữ trong một thời gian nhất định, và nếu ra hiệu bằng một tay, tay đó phải chỉ về phía đội phạm lỗi hoặc đội đưa ra yêu cầu. Các hiệu tay bao gồm: ra lệnh phát bóng, đội phát bóng, đổi sân, tạm dừng hội ý, thay người, phạt lỗi thái độ hành vi xấu (thẻ vàng), đuổi ra sân (thẻ đỏ), truất quyền thi đấu (thẻ vàng + đỏ), kết thúc hiệp/trận đấu, lỗi không tung bóng khi phát bóng, kéo dài thời gian phát bóng, lỗi chắn bóng/hàng rào che, lỗi sai vị trí/xoay vòng, bóng “trong”, bóng “ngoài”, dính bóng, chạm bóng 2 lần, chạm bóng 4 lần, vận động viên chạm lưới/phát bóng chạm không qua lưới, qua tay trên lưới/lỗi tấn công hàng sau, xâm nhập sân đối phương/bóng qua không gian dưới lưới/VĐV phát bóng chạm sân, hai đội cùng bị lỗi/đánh lại, bóng chạm tay, nhắc nhở lỗi trì hoãn/phạt trì hoãn.

Hiệu cờ chính thức của giám biên

Giám biên phải dùng hiệu cờ chính thức biểu thị tên của lỗi và phải giữ ký hiệu trong một khoảng thời gian. Các hiệu cờ bao gồm: bóng “trong” (hạ cờ xuống), bóng “ngoài” (giơ cờ thẳng đứng), bóng chạm (nâng cờ lên và đặt lòng bàn tay kia lên trên), bóng ngoài phần không gian bóng qua hoặc lỗi phát bóng giẫm vạch (phất cờ trên đầu và chỉ vào cột ăng-ten hoặc đường cuối sân), phán đoán không chắc chắn (đặt cờ và cánh tay chéo trước ngực).

Việc nắm vững các hiệu tay và hiệu cờ không chỉ giúp vận động viên hiểu rõ các quyết định trên sân mà còn giúp trọng tài và giám biên phối hợp ăn ý, góp phần vào sự thành công chung của các giải đấu bóng chuyền hơi.

Kết luận

Luật bóng chuyền hơi năm 2014 do Tổng cục Thể dục Thể thao ban hành đã cung cấp một khung pháp lý vững chắc cho môn thể thao quần chúng này, đảm bảo tính công bằng, an toàn và chuyên nghiệp trong mọi trận đấu. Từ quy định về sân bãi, dụng cụ, thành phần đội bóng, đến thể thức thi đấu, các động tác chơi bóng, cách thức ngừng trận đấu, và vai trò của trọng tài, mỗi điều khoản đều được xây dựng để tạo ra một môi trường thi đấu lành mạnh và hấp dẫn. Việc nắm vững những quy định này không chỉ nâng cao trình độ chuyên môn của người chơi và trọng tài mà còn góp phần phát triển bền vững môn bóng chuyền hơi, khuyến khích tinh thần thể thao và gắn kết cộng đồng.

Bình luận

1. Minh Anh ⭐⭐⭐⭐⭐
“Bài viết giải thích rất cặn kẽ về luật bóng chuyền hơi năm 2014. Tôi là người mới chơi và đang tìm hiểu, đọc xong thấy mọi thứ rõ ràng hơn rất nhiều, đặc biệt là phần về các lỗi phát bóng và chắn bóng. Cảm ơn tác giả đã tổng hợp chi tiết như vậy!”
Được đăng vào 14:30, ngày 10/05/2024

2. Quang Hùng ⭐⭐⭐⭐⭐
“Tôi đã chơi bóng chuyền hơi nhiều năm nhưng đôi khi vẫn băn khoăn về một số quy định nhỏ. Bài viết này đã làm sáng tỏ mọi thắc mắc, đặc biệt là về việc xử lý khi hai đội cùng chạm bóng trên lưới. Rất hữu ích cho cả vận động viên và những người muốn làm trọng tài phong trào. Thông tin về luật bóng chuyền hơi năm 2014 thực sự giá trị.”
Được đăng vào 16:15, ngày 11/05/2024

3. Ngọc Lan ⭐⭐⭐⭐⭐
“Phần về các hiệu tay và hiệu cờ của trọng tài cực kỳ quan trọng mà ít bài viết nào đề cập chi tiết như vậy. Giờ thì tôi có thể dễ dàng theo dõi và hiểu hơn về các quyết định của trọng tài trên sân. Đây là một tài liệu tham khảo tuyệt vời cho bất kỳ ai yêu thích bóng chuyền hơi!”
Được đăng vào 09:00, ngày 12/05/2024

4. Tuấn Kiệt ⭐⭐⭐⭐
“Nội dung rất đầy đủ và chuyên sâu, đúng như mong đợi về một bài viết phân tích luật bóng chuyền hơi năm 2014. Tuy nhiên, nếu có thêm một vài ví dụ tình huống thực tế cho các lỗi phức tạp như lỗi sai vị trí hoặc lỗi trì hoãn thì sẽ càng dễ hiểu hơn nữa. Dù sao vẫn là một nguồn thông tin rất đáng tin cậy!”
Được đăng vào 11:45, ngày 13/05/2024

5. Hương Giang ⭐⭐⭐⭐⭐
“Là một người tổ chức các giải đấu bóng chuyền hơi cấp phường xã, tôi thấy bài viết này vô cùng giá trị. Nó không chỉ giúp các đội chơi hiểu luật mà còn là cẩm nang cho ban tổ chức trong việc chuẩn bị sân bãi và điều hành trận đấu theo đúng luật bóng chuyền hơi năm 2014. Đặc biệt ấn tượng với độ chi tiết của các phần về trách nhiệm của trọng tài.”
Được đăng vào 19:20, ngày 14/05/2024