Bóng chuyền hơi là một môn thể thao phổ biến, đặc biệt được yêu thích trong cộng đồng người cao tuổi và giới văn phòng nhờ tính chất ít va chạm nhưng vẫn mang lại hiệu quả vận động cao. Để đảm bảo tính công bằng và an toàn trong mỗi trận đấu, việc nắm vững luật bóng chuyền hơi mới nhất 2019 là vô cùng cần thiết. Bài viết này sẽ đi sâu vào từng điều khoản, cung cấp cái nhìn toàn diện về các quy định từ sân bãi, dụng cụ đến kỹ thuật thi đấu và vai trò của trọng tài. Chúng ta sẽ cùng khám phá những tinh hoa của luật bóng chuyền hơi, dựa trên nền tảng của Quyết định số 1646/QĐ-TCTDTT ban hành năm 2014, giúp người chơi và người hâm mộ có thể hiểu rõ hơn về môn thể thao này. Việc tuân thủ nghiêm ngặt luật phát bóng, luật chắn bóng và luật thay người sẽ góp phần nâng cao tinh thần thể thao và trải nghiệm thi đấu cho tất cả các bên. Nắm rõ các quy định về kích thước sân bóng chuyền hơi cũng là yếu tố then chốt để có một trận đấu thành công.
Giới Thiệu Chung về Bóng Chuyền Hơi và Hệ Thống Luật Đấu
Bóng chuyền hơi, với đặc thù sử dụng bóng nhẹ hơn và sân đấu nhỏ hơn so với bóng chuyền truyền thống, đã tạo nên một làn sóng mạnh mẽ trong phong trào thể thao cộng đồng. Môn thể thao này không chỉ là phương tiện rèn luyện sức khỏe, cải thiện chức năng hô hấp, tuần hoàn, tiêu hóa mà còn mang lại tinh thần sảng khoái, gắn kết cộng đồng. Đối tượng tham gia bóng chuyền hơi rất đa dạng, từ những người trẻ tuổi muốn vận động nhẹ nhàng cho đến người cao tuổi tìm kiếm một hình thức tập luyện phù hợp.
Để duy trì tính công bằng, kỷ luật và chuyên nghiệp cho bộ môn này, Tổng cục Thể dục thể thao đã ban hành các quy định rõ ràng. Mặc dù văn bản gốc là Quyết định số 1646/QĐ-TCTDTT ngày 24 tháng 12 năm 2014, nhưng các quy tắc này vẫn được xem là nền tảng cơ bản và phổ biến nhất, tiếp tục được áp dụng rộng rãi cho đến năm 2019 và cả những năm sau đó trong các giải đấu phong trào tại Việt Nam. Việc hiểu rõ những điều luật này không chỉ giúp vận động viên thi đấu đúng luật mà còn giúp khán giả có cái nhìn sâu sắc hơn về chiến thuật và kỹ năng trong mỗi pha bóng.
Việc áp dụng đồng bộ một hệ thống luật giúp đảm bảo rằng các trận đấu được diễn ra một cách suôn sẻ, tránh các tranh cãi không đáng có và tạo điều kiện cho các vận động viên phát huy tối đa khả năng của mình trong một môi trường cạnh tranh lành mạnh. Những điều luật này không chỉ quy định về kỹ thuật mà còn về đạo đức, thái độ thi đấu, góp phần xây dựng một văn hóa thể thao tích cực.
Quy Định Chi Tiết Về Sân Bãi và Dụng Cụ Thi Đấu
Nền tảng của một trận bóng chuyền hơi công bằng và an toàn bắt đầu từ việc chuẩn bị sân bãi và dụng cụ thi đấu theo đúng quy định. Những tiêu chuẩn này được thiết lập để đảm bảo mọi vận động viên đều có điều kiện thi đấu như nhau và giảm thiểu rủi ro chấn thương.
Kích Thước và Cấu Trúc Sân Bóng Chuyền Hơi Chuẩn
Sân thi đấu bóng chuyền hơi có cấu trúc hình chữ nhật và được chia thành các khu vực rõ ràng, mỗi khu vực có chức năng riêng. Việc tuân thủ kích thước chuẩn là yếu tố then chốt để đảm bảo tính kỹ thuật của trận đấu.
Sân thi đấu chính thức có kích thước dài 12 mét và rộng 6 mét. Xung quanh sân là khu tự do, có chiều rộng tối thiểu 2 mét về mọi phía, cung cấp không gian an toàn cho vận động viên di chuyển và cứu bóng. Khoảng không tự do là không gian phía trên sân đấu, không có vật cản, với chiều cao tối thiểu 5 mét tính từ mặt sân, cho phép bóng di chuyển tự do mà không bị ảnh hưởng.
Mặt sân phải phẳng, ngang bằng và đồng nhất, tuyệt đối không có bất kỳ yếu tố nào có thể gây chấn thương cho vận động viên, như các vết lồi lõm hay bề mặt trơn trượt. Đối với sân thi đấu trong nhà, mặt sân khuyến khích có màu sáng để tăng khả năng quan sát bóng. Đối với sân ngoài trời, độ dốc thoát nước cho phép là 5mm/m, giúp nước không đọng lại trên sân. Đặc biệt, các đường giới hạn trên sân không được làm bằng vật liệu cứng để tránh gây nguy hiểm.
{width=600 height=360}
Luật bóng chuyền hơi mới nhất 2019 quy định các đường trên sân có bề rộng 5cm, màu sáng nổi bật so với màu sân. Các đường biên dọc và biên ngang giới hạn sân đấu, nằm trong phạm vi kích thước 12x6m. Đường giữa sân chia sân thành hai phần bằng nhau, mỗi phần 6x6m, chạy dưới lưới nối hai đường biên dọc.
Quan trọng là đường tấn công, được kẻ song song với đường giữa sân. Từ mép sau đường tấn công đến trục đường giữa là 2 mét, giới hạn khu trước (khu tấn công). Đường tấn công được kéo dài thêm ra hai bên biên dọc bằng ba vạch ngắt quãng, mỗi vạch dài 15cm, rộng 5cm, cách nhau 20cm, tổng chiều dài 105cm. Đối với các cuộc thi đấu chính thức, “Đường giới hạn của HLV” cũng được tạo bởi các vạch ngắt quãng tương tự, song song với đường biên dọc và cách biên dọc 105cm, đánh dấu khu hoạt động của huấn luyện viên.
Các khu vực khác trên sân bao gồm:
- Khu trước: Từ trục giữa đường giữa sân đến mép sau đường tấn công, mở rộng từ mép ngoài đường biên dọc đến hết khu tự do.
- Khu phát bóng: Bề rộng 6m, nằm sau mỗi đường biên ngang, giới hạn bởi hai vạch dài 15cm vuông góc với đường biên ngang, cách 20cm phía sau biên ngang, kéo dài đến hết khu tự do.
- Khu thay người: Giới hạn bởi sự kéo dài của hai đường tấn công đến bàn thư ký.
- Khu khởi động: Mỗi góc sân ở khu tự do có một khu khởi động kích thước 3x3m.
- Khu phạt: Mỗi bên sân ở khu tự do, trên đường kéo dài của đường biên ngang, sau ghế ngồi của mỗi đội có 1 khu phạt kích thước 1x1m, có hai ghế, giới hạn bằng các vạch đỏ rộng 5cm.
{width=600 height=420}
{width=600 height=420}
Lưới và Cột Lưới Theo Luật Bóng Chuyền Hơi 2019
Lưới và cột lưới là những thành phần không thể thiếu trong cấu trúc sân đấu bóng chuyền hơi, có vai trò quyết định đến độ chính xác và tính hấp dẫn của trận đấu. Các quy định về chiều cao và cấu tạo của chúng được tiêu chuẩn hóa để đảm bảo công bằng cho cả hai đội.
Lưới được căng ngang chính giữa sân, trên đường giữa sân. Chiều cao của lưới có sự khác biệt rõ rệt giữa các đối tượng thi đấu: chiều cao lưới bóng chuyền hơi nam là 2.20 mét, trong khi chiều cao lưới bóng chuyền hơi nữ là 2.00 mét. Việc đo chiều cao lưới phải được thực hiện ở chính giữa sân, và hai đầu lưới ở trên đường biên dọc phải có chiều cao bằng nhau, không được cao hơn chiều cao quy định quá 2cm. Sự chính xác này là cần thiết để tránh việc một đội có lợi thế không công bằng.
Về cấu tạo, lưới bóng chuyền hơi thường có màu sẫm, với chiều dài từ 7.5 mét đến 8 mét và rộng 1 mét. Lưới được đan thành các mắt lưới hình vuông, mỗi cạnh 10cm. Mép trên của lưới được viền suốt bởi một băng vải trắng gấp lại rộng 7cm. Hai đầu băng vải này có lỗ để luồn dây buộc vào cọc lưới, giúp căng mép trên của lưới bằng một sợi dây cáp mềm bên trong. Tương tự, mép dưới lưới cũng có một băng vải trắng gấp lại rộng 5cm, bên trong luồn một dây buộc để giữ căng phần dưới của lưới vào hai cột.
Hai băng trắng dài 1m, rộng 5cm, gọi là băng giới hạn, được đặt ở hai bên đầu lưới, thẳng góc với giao điểm của đường biên dọc và đường giữa sân. Băng giới hạn này được coi là một phần của lưới, giúp xác định không gian bóng qua lưới.
Ăng ten là một bộ phận quan trọng khác, thường là thanh tròn dẻo đường kính 10mm, dài 1.8m, làm bằng sợi thủy tinh hoặc vật liệu tương tự. Ăng ten được buộc chặt sát mép ngoài mỗi băng giới hạn, đặt đối nhau ở hai bên lưới. Phần ăng ten cao hơn lưới 80cm, được sơn xen kẽ các đoạn màu tương phản (tốt nhất là đỏ và trắng), mỗi đoạn dài 10cm. Ăng ten cũng thuộc phần của lưới và có nhiệm vụ giới hạn hai bên của khoảng không gian bóng qua trên lưới.
Cột lưới dùng để căng giữ lưới phải được đặt ở ngoài sân, cách đường biên dọc từ 0.5 đến 1 mét. Cột có chiều cao 2.30m và có thể điều chỉnh được. Yêu cầu về cột lưới là phải làm tròn, nhẵn, cố định chắc xuống đất và không được dùng dây cáp giữ. Đặc biệt, cấm sử dụng cột lưới có các dụng cụ phụ trợ nguy hiểm có thể gây chấn thương cho vận động viên.
{width=600 height=640}
Quả Bóng Chuyền Hơi và Tiêu Chuẩn Thi Đấu
Quả bóng chuyền hơi là trung tâm của mọi pha bóng, và các tiêu chuẩn về nó được đặt ra để đảm bảo tính đồng nhất và an toàn trong thi đấu. Sự khác biệt về chất liệu và trọng lượng so với bóng chuyền truyền thống là yếu tố then chốt tạo nên đặc thù của bóng chuyền hơi.
Theo luật bóng chuyền hơi mới nhất 2019, bóng phải có hình cầu tròn và được làm bằng cao su mềm. Chất liệu cao su mềm này giúp giảm thiểu lực tác động, phù hợp với các đối tượng chơi ít kinh nghiệm hoặc người cao tuổi, đồng thời giảm nguy cơ chấn thương. Màu sắc của bóng có thể là màu vàng hoặc màu vàng cam, những màu sắc này thường dễ quan sát trên sân đấu, đặc biệt là trong điều kiện ánh sáng khác nhau.
Về kích thước, chu vi của quả bóng chuyền hơi nằm trong khoảng từ 78 đến 80 cm, lớn hơn đáng kể so với bóng chuyền tiêu chuẩn. Trọng lượng của bóng nhẹ hơn, chỉ từ 180 đến 200 gram. Những thông số này đảm bảo bóng có quỹ đạo bay chậm hơn, dễ kiểm soát hơn, tạo điều kiện cho những pha bóng kéo dài và hấp dẫn hơn, đồng thời giảm áp lực lên khớp và cơ của người chơi.
Một quy định quan trọng là tính đồng nhất của bóng: mọi quả bóng chuyền hơi được sử dụng trong một trận đấu phải có cùng chu vi, trọng lượng, áp lực, chủng loại và màu sắc. Điều này nhằm loại bỏ bất kỳ lợi thế nào có thể phát sinh từ việc sử dụng các quả bóng khác nhau, đảm bảo sự công bằng tuyệt đối trong suốt trận đấu. Việc kiểm tra bóng trước trận đấu là trách nhiệm của trọng tài để xác nhận tất cả các tiêu chuẩn này được tuân thủ.
{width=800 height=586}
Quy Định Về Đội Bóng và Vận Động Viên
Để đảm bảo trận đấu diễn ra có tổ chức và theo đúng quy củ, luật bóng chuyền hơi mới nhất 2019 quy định chặt chẽ về thành phần đội bóng, trang phục và vai trò của các thành viên.
Thành Phần và Vai Trò của Đội Bóng Chuyền Hơi
Một đội bóng chuyền hơi được phép có tối đa 10 vận động viên đăng ký thi đấu. Bên cạnh các cầu thủ, đội còn bao gồm một huấn luyện viên trưởng, một huấn luyện viên phó, một săn sóc viên và một bác sĩ. Tất cả những người này đều là thành phần chính thức của đội và chỉ những vận động viên đã đăng ký trong biên bản thi đấu mới được phép vào sân và tham gia tranh tài. Một khi huấn luyện viên và đội trưởng đã ký vào biên bản, danh sách đăng ký của đội không được thay đổi.
Trong số các vận động viên, một người phải được chỉ định làm đội trưởng trên sân và phải được ghi rõ trong biên bản thi đấu. Vai trò của đội trưởng rất quan trọng trong việc đại diện cho đội trong các quyết định liên quan đến luật và khiếu nại.
Các vận động viên không thi đấu có thể ngồi trên ghế của đội mình hoặc đứng ở khu khởi động. Huấn luyện viên và các thành viên khác của đội cũng phải ngồi trên ghế nhưng có thể tạm thời rời chỗ khi cần thiết. Ghế của đội được đặt ở hai bên bàn thư ký, ngoài khu tự do. Chỉ các thành viên của đội mới được phép ngồi trên ghế và tham gia khởi động trong thời gian trận đấu.
Quy định về khởi động cũng được nêu rõ:
- Trong thời gian trận đấu, các vận động viên không thi đấu có thể khởi động không bóng ở khu khởi động.
- Trong thời gian hội ý, họ có thể khởi động ở khu tự do sau sân của đội mình.
- Khi nghỉ giữa hiệp, các vận động viên được phép khởi động có bóng ở khu tự do. Những quy định này nhằm đảm bảo các vận động viên luôn sẵn sàng cho việc vào sân thi đấu mà không làm gián đoạn trận đấu.
Trang Phục Thi Đấu: Quy Chuẩn và Các Trường Hợp Ngoại Lệ
Trang phục thi đấu không chỉ giúp vận động viên thoải mái khi hoạt động mà còn thể hiện sự chuyên nghiệp và tinh thần đồng đội. Một bộ trang phục thi đấu chuẩn của vận động viên bóng chuyền hơi bao gồm áo thể thao, quần đùi, tất và giày thể thao.
Yêu cầu cơ bản là áo, quần đùi và tất của toàn đội phải đồng bộ về kiểu dáng, màu sắc và luôn sạch sẽ. Điều này tạo nên sự thống nhất và dễ nhận diện giữa các đội. Giày thi đấu phải nhẹ, mềm, có đế bằng cao su hoặc da và không có đế gót, nhằm tối ưu hóa sự linh hoạt và giảm chấn thương.
Áo của vận động viên phải được đánh số rõ ràng từ 01 đến 15. Số áo phải được đặt ở giữa ngực và giữa lưng, với màu sắc và độ sáng tương phản rõ rệt với màu áo để dễ dàng nhận biết. Số áo trước ngực phải cao ít nhất 15cm, số sau lưng ít nhất 20cm, và nét số phải rộng tối thiểu 2cm. Đối với đội trưởng, áo phải có một vạch khác màu sắc (kích thước 8x2cm) ngay dưới số trước ngực để nhận diện. Cấm tuyệt đối việc vận động viên cùng đội mặc trang phục khác màu hoặc áo không có số chính thức.
Trong một số trường hợp đặc biệt, trọng tài thứ nhất có thể cho phép một hoặc nhiều vận động viên:
- Thi đấu không đi giày.
- Thay trang phục thi đấu bị ướt giữa hai hiệp hoặc sau khi thay người, với điều kiện trang phục mới phải cùng màu, cùng kiểu và cùng số áo.
- Nếu thời tiết lạnh, toàn đội được phép mặc quần áo trình diễn để thi đấu, miễn là đồng màu, đồng kiểu và có ghi số hợp lệ.
Để đảm bảo an toàn, vận động viên không được phép mang các đồ vật gây chấn thương hoặc tạo lợi thế không công bằng trong thi đấu. Tuy nhiên, vận động viên có thể mang kính cá nhân và phải tự chịu trách nhiệm về việc này.
Lãnh Đạo Đội: Quyền Hạn và Trách Nhiệm của Đội Trưởng, Huấn Luyện Viên
Trong bóng chuyền hơi, đội trưởng và huấn luyện viên đóng vai trò chủ chốt trong việc duy trì trật tự và chiến thuật của đội, đồng thời là cầu nối với tổ trọng tài. Họ chịu trách nhiệm về hành vi và kỷ luật của tất cả các thành viên trong đội.
Vai trò của Đội trưởng:
- Trước trận đấu, đội trưởng phải ký vào biên bản thi đấu và đại diện đội thực hiện việc bắt thăm chọn sân hoặc quyền phát bóng.
- Trong trận đấu, vận động viên được ghi là đội trưởng và đang thi đấu trên sân sẽ là đội trưởng trên sân. Nếu đội trưởng không có mặt trên sân, huấn luyện viên hoặc chính đội trưởng phải chỉ định một vận động viên khác trên sân làm đội trưởng lâm thời. Vận động viên này sẽ đảm nhiệm vai trò cho đến khi bị thay ra, đội trưởng chính thức trở lại sân, hoặc hiệp đấu kết thúc.
- Khi bóng ngoài cuộc, chỉ đội trưởng trên sân mới có quyền trao đổi với trọng tài. Họ có thể đề nghị trọng tài giải thích luật hoặc thắc mắc của đội. Nếu không đồng ý với giải thích, đội trưởng có quyền khiếu nại nhưng phải thông báo để ghi vào biên bản thi đấu khi trận đấu kết thúc.
- Đội trưởng cũng có quyền đề nghị thay đổi trang phục, kiểm tra vị trí trên sân, kiểm tra mặt sân, lưới, bóng. Ngoài ra, họ là người duy nhất có thể đề nghị hội ý và thay người.
- Kết thúc trận đấu, đội trưởng phải cảm ơn và ký vào biên bản công nhận kết quả. Họ cũng có thể ghi ý kiến khiếu nại đã báo cáo với trọng tài thứ nhất vào biên bản.
Vai trò của Huấn luyện viên:
- Trong suốt trận đấu, huấn luyện viên được phép chỉ đạo đội mình từ khu vực bên ngoài sân đấu. Họ là người đưa ra các quyết định quan trọng như đội hình thi đấu, việc thay người và xin hội ý. Khi thực hiện những việc này, huấn luyện viên phải liên hệ với trọng tài thứ hai.
- Trước trận đấu, huấn luyện viên có trách nhiệm ghi và kiểm tra lại tên cùng số áo của các cầu thủ trong biên bản thi đấu, sau đó ký tên xác nhận.
- Trong thời gian trận đấu, huấn luyện viên phải trao phiếu báo vị trí có chữ ký cho thư ký hoặc trọng tài thứ hai trước mỗi hiệp. Họ ngồi trên ghế của đội gần bàn thư ký nhưng có thể tạm thời rời chỗ.
- Huấn luyện viên có quyền xin tạm dừng hội ý và thay người. Cũng như các thành viên khác, họ có thể chỉ đạo vận động viên trên sân, có thể đứng hoặc đi lại trong khu tự do trước ghế ngồi của đội mình (từ đường tấn công đến khu khởi động) nhưng không được gây ảnh hưởng hay trì hoãn cuộc đấu.
Vai trò của Huấn luyện viên phó:
- Huấn luyện viên phó ngồi trên ghế và không có quyền tham gia vào trận đấu trực tiếp.
- Trong trường hợp huấn luyện viên trưởng vắng mặt, huấn luyện viên phó có thể thay thế nhiệm vụ nhưng phải do đội trưởng trên sân yêu cầu và được sự đồng ý của trọng tài thứ nhất.
Thể Thức Thi Đấu Bóng Chuyền Hơi
Hiểu rõ cách tính điểm, thắng hiệp, thắng trận và các quy định về bỏ cuộc là yếu tố cơ bản để tham gia và theo dõi một trận bóng chuyền hơi theo luật bóng chuyền hơi mới nhất 2019.
Quy Tắc Tính Điểm và Lỗi Chung
Một đội được tính một điểm khi:
- Bóng chạm sân đối phương (nằm trong các đường biên).
- Đội đối phương phạm lỗi theo luật.
- Đội đối phương bị phạt.
Phạm lỗi:
Khi một đội có hành động đánh bóng sai luật hoặc phạm lỗi bằng hành động khác, trọng tài sẽ thổi còi báo lỗi và quyết định hình phạt theo luật.
- Nếu hai hay nhiều lỗi xảy ra liên tiếp, chỉ tính lỗi đầu tiên.
- Nếu hai đội cùng phạm lỗi đồng thời (ví dụ: hai vận động viên chạm bóng cùng lúc trên lưới và giữ bóng), trọng tài sẽ xử cả hai đội cùng phạm lỗi và cho đánh lại pha bóng đó.
Pha bóng và hoàn thành một pha bóng:
- Một pha bóng là chuỗi các hành động đánh bóng từ lúc người phát bóng đánh chạm bóng cho đến khi trọng tài thổi còi “bóng chết”.
- Một pha bóng hoàn thành là chuỗi các hoạt động đánh bóng với kết quả giành được một điểm.
- Nếu đội phát bóng thắng pha bóng đó, họ được một điểm và xoay vòng vị trí để phát bóng tiếp.
- Nếu đội đỡ phát bóng thắng pha bóng đó, họ được một điểm và giành quyền phát bóng, đồng thời cũng phải xoay vòng trước khi phát bóng.
Thắng Hiệp và Thắng Trận Theo Luật Bóng Chuyền Hơi 2019
Thắng một hiệp:
Để thắng một hiệp (trừ hiệp thứ 3 – hiệp quyết thắng), một đội phải đạt được 21 điểm trước và hơn đội kia ít nhất 2 điểm.
- Ví dụ: Nếu tỷ số là 21-19, đội đạt 21 điểm sẽ thắng hiệp.
- Trường hợp hòa 20-20, trận đấu sẽ tiếp tục cho đến khi một đội dẫn trước 2 điểm (ví dụ: 22-20, 23-21, v.v.).
Thắng một trận:
Một trận đấu bóng chuyền hơi được quyết định khi một đội thắng 2 hiệp.
Hiệp quyết thắng (hiệp 3):
- Nếu tỷ số hòa 1-1 sau hai hiệp, hiệp thứ ba sẽ là hiệp quyết thắng. Hiệp này chỉ đấu đến 15 điểm, và đội thắng cũng phải hơn đội kia ít nhất 2 điểm.
- Một quy tắc đặc biệt trong hiệp quyết thắng là khi một đội đạt được 8 điểm, hai đội phải đổi sân ngay lập tức mà không được trì hoãn. Việc này nhằm đảm bảo công bằng về điều kiện sân bãi trong một hiệp đấu ngắn và quan trọng.
Xử Lý Tình Huống Bỏ Cuộc và Không Đủ Người
Các tình huống bỏ cuộc hoặc không đủ người thi đấu có những quy định xử lý rõ ràng để đảm bảo tính nghiêm túc của giải đấu.
- Nếu một đội, sau khi đã được mời đến thuyết phục, vẫn từ chối không thi đấu, đội đó sẽ bị tuyên bố bỏ cuộc. Kết quả trận đấu sẽ là thua 0-2, với mỗi hiệp tính 0-21 điểm.
- Tương tự, nếu một đội không có lý do chính đáng để có mặt đúng giờ thi đấu, họ cũng sẽ bị tuyên bố bỏ cuộc và chịu kết quả tương tự như trên.
- Nếu một đội bị tuyên bố không đủ đội hình thi đấu trong một hiệp hoặc một trận (theo Điều 7.3.1 – mỗi đội phải có 5 vận động viên trên sân), đội đó sẽ bị xử thua hiệp đó hoặc trận đó. Đội đối phương sẽ được cộng đủ số điểm và số hiệp còn thiếu để thắng hiệp hoặc trận đấu đó. Đội có đội hình không đủ người đấu sẽ giữ nguyên số điểm và kết quả của các hiệp đã thi đấu trước đó.
bongdanetco.com
Tổ Chức Trận Đấu và Vị Trí Vận Động Viên
Để một trận bóng chuyền hơi diễn ra đúng trình tự và công bằng, các quy định về tổ chức trận đấu, vị trí của vận động viên và xoay vòng là cực kỳ quan trọng.
Bắt Thăm và Khởi Động Trước Trận Đấu
Trước khi trận đấu bắt đầu, trọng tài thứ nhất sẽ tổ chức bắt thăm với sự có mặt của đội trưởng hai đội. Việc bắt thăm này nhằm xác định quyền ưu tiên đội nào sẽ phát bóng trước và đội nào được chọn sân ở hiệp thứ nhất. Trong trường hợp có hiệp quyết thắng (hiệp 3), phải tiến hành bắt thăm lại để đảm bảo công bằng.
Đội thắng khi bắt thăm sẽ có quyền lựa chọn một trong hai:
- Quyền phát bóng hoặc đỡ phát bóng.
- Hoặc chọn sân. Đội thua sẽ nhận phần còn lại.
Về khởi động, nếu hai đội đã khởi động tại sân phụ trước đó, họ sẽ được cùng khởi động trên lưới trong 6 phút. Nếu chưa khởi động tại sân phụ, thời gian khởi động chung trên lưới có thể kéo dài 10 phút. Trong trường hợp cả hai đội trưởng yêu cầu khởi động riêng với lưới, mỗi đội sẽ được cấp 3 hoặc 5 phút. Đặc biệt, đội nào phát bóng trước sẽ được khởi động trên lưới trước trong thời gian khởi động riêng.
Đội Hình Thi Đấu và Quy Tắc Xoay Vòng
luật bóng chuyền hơi mới nhất 2019 quy định mỗi đội khi thi đấu phải luôn có 5 vận động viên trên sân. Đội hình thi đấu ban đầu phải được ghi rõ ràng trên phiếu báo vị trí, thể hiện trật tự xoay vòng của các vận động viên. Trật tự này phải được giữ nguyên trong suốt hiệp đấu.
Trước mỗi hiệp đấu, huấn luyện viên có trách nhiệm ghi đội hình của đội vào phiếu báo vị trí và ký tên, sau đó đưa cho trọng tài thứ hai hoặc thư ký. Những vận động viên không có tên trong đội hình thi đấu chính thức của hiệp đó sẽ là vận động viên dự bị. Một khi phiếu báo vị trí đã được nộp, không được phép thay đổi đội hình trừ trường hợp thay người thông thường.
Việc giải quyết sự khác biệt giữa vị trí vận động viên trên sân và phiếu báo vị trí rất quan trọng:
- Nếu phát hiện sự khác biệt trước khi hiệp đấu bắt đầu, các vận động viên phải trở về đúng vị trí như phiếu báo mà không bị phạt.
- Nếu một vận động viên trên sân không có trong phiếu báo vị trí được phát hiện trước khi hiệp đấu bắt đầu, vận động viên đó phải được thay bằng người đã ghi trong phiếu mà không bị phạt.
- Tuy nhiên, nếu huấn luyện viên muốn giữ vận động viên không có trong phiếu trên sân, họ có thể xin thay người thông thường và ghi vào biên bản. Nếu sự khác biệt được phát hiện sau đó (khi trận đấu đã bắt đầu), đội phạm lỗi sẽ bị yêu cầu trở lại đúng vị trí, tất cả các điểm ghi được từ thời điểm phạm lỗi đến khi phát hiện sẽ bị xóa bỏ, trong khi điểm của đội đối phương vẫn được giữ nguyên và giành quyền phát bóng.
Quy tắc xoay vòng:
Thứ tự xoay vòng được xác định theo đội hình đăng ký đầu mỗi hiệp. Khi đội đỡ phát bóng giành được quyền phát bóng, các vận động viên của đội phải xoay một vị trí theo chiều kim đồng hồ: vận động viên ở vị trí số 2 chuyển xuống vị trí số 1 để phát bóng, vận động viên ở vị trí số 1 chuyển sang vị trí số 5, và cứ thế tiếp tục.
Lỗi thứ tự xoay vòng:
Nếu đội phát bóng phạm lỗi xoay vòng không đúng thứ tự, họ sẽ bị phạt một điểm và quyền phát bóng sẽ chuyển cho đối phương. Các vận động viên phải trở lại đúng vị trí của mình. Thư ký có trách nhiệm xác định thời điểm phạm lỗi và hủy bỏ tất cả các điểm mà đội phạm lỗi đã giành được từ thời điểm đó. Điểm của đội kia vẫn được giữ nguyên. Nếu không xác định được thời điểm phạm lỗi, chỉ phạt một điểm và chuyển quyền phát bóng cho đối phương.
Xác Định Vị Trí và Lỗi Sai Vị Trí Chi Tiết
Vị trí của vận động viên trên sân là yếu tố then chốt, đặc biệt tại thời điểm phát bóng, để đảm bảo tính công bằng và chiến thuật.
Cách xác định vị trí của các vận động viên:
Vị trí của 5 vận động viên trên sân được đánh số như sau:
- Ba vận động viên hàng trước: Vị trí số 4 (trước bên trái), số 3 (trước giữa) và số 2 (trước bên phải). Các vị trí này nằm gần lưới.
- Hai vận động viên hàng sau: Vị trí số 5 (sau bên trái) và số 1 (sau bên phải). Vị trí số 1 là vị trí phát bóng.
Quan hệ vị trí giữa các vận động viên:
Tại thời điểm vận động viên phát bóng đánh chạm bóng, trừ chính vận động viên phát bóng, tất cả các vận động viên khác của mỗi đội phải đứng đúng vị trí trên sân của mình theo trật tự xoay vòng đã đăng ký.
- Mỗi vận động viên hàng sau (số 5, số 1) phải đứng xa lưới hơn bất kỳ vận động viên hàng trước nào (số 4, số 3, số 2) đứng cùng trên đường thẳng tưởng tượng từ biên dọc đến biên dọc.
- Các vận động viên hàng trước không được đứng thấp hơn hai vận động viên hàng sau. Điều này có nghĩa là, ví dụ, vận động viên số 4 không được đứng xa lưới hơn vận động viên số 5, và số 2 không được xa lưới hơn số 1.
- Về chiều ngang, mỗi vận động viên ở bên phải (hoặc bên trái) phải có ít nhất một phần bàn chân gần đường biên dọc bên phải (hoặc bên trái) hơn chân của vận động viên đứng giữa cùng hàng của mình.
Kiểm tra vị trí: Vị trí các vận động viên được xác định bằng vị trí bàn chân chạm đất. Ngay sau khi bóng được phát đi, các vận động viên có thể di chuyển và đứng ở bất kỳ vị trí nào trên sân của mình và trong khu tự do.
Lỗi sai vị trí:
- Một đội phạm lỗi sai vị trí khi vào thời điểm người phát bóng đánh chạm bóng, có bất kỳ vận động viên nào đứng không đúng vị trí đã quy định.
- Nếu lỗi sai vị trí xảy ra đồng thời với lỗi phát bóng (ví dụ, người phát bóng đánh chạm bóng sai kỹ thuật), thì lỗi phát bóng sẽ được phạt trước lỗi sai vị trí.
- Tuy nhiên, nếu vận động viên phát bóng phạm lỗi sau khi phát bóng (ví dụ, giẫm vạch sau khi đánh bóng) và có lỗi sai vị trí xảy ra trước đó, thì lỗi sai vị trí sẽ được bắt trước.
Hình phạt cho lỗi sai vị trí:
- Đội phạm lỗi bị xử thua pha bóng đó, bị phạt một điểm và quyền phát bóng sẽ chuyển cho đối phương.
- Các vận động viên phải ngay lập tức trở lại đúng vị trí của mình theo phiếu báo. Hình phạt này rất nghiêm khắc để đảm bảo đội hình luôn tuân thủ quy định.
Hoạt Động Thi Đấu: Chơi Bóng, Lưới và Phát Bóng
Đây là phần cốt lõi của luật bóng chuyền hơi mới nhất 2019, mô tả cách thức tương tác với bóng, quy định về lưới và các thao tác kỹ thuật cơ bản.
Trạng Thái Bóng: Trong Cuộc, Ngoài Cuộc, Trong/Ngoài Sân
Việc xác định trạng thái của bóng là nền tảng để trọng tài đưa ra các quyết định chính xác trong trận đấu.
- Bóng trong cuộc: Tính từ lúc trọng tài thứ nhất thổi còi cho phép phát bóng và người phát bóng đánh chạm bóng đi. Kể từ thời điểm này, mọi hành động liên quan đến bóng đều được tính.
- Bóng ngoài cuộc (bóng chết): Tính từ thời điểm một trong hai trọng tài thổi còi báo lỗi hoặc kết thúc pha bóng. Khi bóng đã ngoài cuộc, không tính bất kỳ hành động phạm lỗi nào tiếp theo sau tiếng còi.
- Bóng trong sân: Là khi bóng chạm sân đấu, bao gồm cả các đường biên. Một phần nhỏ của bóng chạm vào đường biên cũng được coi là bóng trong sân.
- Bóng ngoài sân: Khi:
- Một phần bóng chạm sân hoàn toàn bên ngoài các đường biên.
- Bóng chạm vào vật thể bên ngoài sân, chạm trần nhà hoặc bất kỳ người nào không thuộc đội hình thi đấu trên sân.
- Bóng chạm ăng ten, chạm dây buộc lưới, cột lưới hoặc phần lưới nằm ngoài băng giới hạn.
- Bóng bay qua mặt phẳng đứng dọc lưới mà một phần hay toàn bộ quả bóng nằm ngoài không gian bóng qua của lưới (trừ một số trường hợp cứu bóng đặc biệt).
- Toàn bộ quả bóng bay qua khoảng không dưới lưới.
Động Tác Chơi Bóng: Chạm Bóng và Lỗi Đánh Bóng
Mỗi đội có trách nhiệm thi đấu trong khu vực sân và không gian của mình. Tuy nhiên, được phép cứu bóng từ ngoài khu tự do.
Số lần chạm bóng của một đội:
Một đội có quyền chạm bóng tối đa 3 lần (không kể chắn bóng) để đưa bóng sang sân đối phương. Nếu thực hiện quá 3 lần chạm bóng, đội đó phạm lỗi “đánh bóng 4 lần”.
- Chạm bóng liên tiếp: Một vận động viên không được đánh chạm bóng hai lần liên tiếp.
- Cùng chạm bóng: Hai hoặc ba vận động viên của cùng một đội có thể chạm bóng trong cùng một thời điểm. Khi đó, được tính là hai hoặc ba lần chạm bóng (trừ trường hợp chắn bóng). Nếu nhiều vận động viên cùng đến gần bóng nhưng chỉ có một người thực sự chạm bóng, thì chỉ tính một lần chạm. Việc các vận động viên va vào nhau không bị coi là phạm lỗi.
- Nếu vận động viên của hai đội cùng chạm bóng trên lưới và bóng còn trong cuộc, đội đỡ bóng được tiếp tục chạm bóng 3 lần nữa. Nếu bóng ra ngoài sân bên nào, đội bên kia phạm lỗi.
- Nếu vận động viên của hai đội cùng đánh chạm giữ bóng trên lưới, trọng tài sẽ xử cả hai bên cùng phạm lỗi và cho đánh lại pha bóng đó.
- Hỗ trợ đánh bóng: Trong khu vực thi đấu, vận động viên không được phép lợi dụng sự hỗ trợ của đồng đội hoặc bất cứ vật gì (như cột lưới, ghế, v.v.) để giúp chạm tới bóng. Tuy nhiên, nếu một vận động viên sắp phạm lỗi (ví dụ: chạm lưới hoặc qua vạch giữa sân), đồng đội có thể giữ lại hoặc kéo trở về sân mình.
Tính chất chạm bóng:
- Bóng có thể chạm mọi phần của thân thể vận động viên.
- Bóng phải được đánh đi một cách dứt khoát, không được “dính bóng”, “ném vứt” hoặc “giữ lại”. Bóng có thể nảy ra theo bất cứ hướng nào.
- Bóng có thể chạm nhiều phần thân thể nhưng phải diễn ra liền cùng một lúc. Trường hợp ngoại lệ là khi chắn bóng (chạm bóng liên tục trong cùng một hành động chắn) và ở lần chạm bóng đầu tiên của một đội (bóng có thể chạm liên tiếp nhiều phần khác nhau của thân thể miễn là trong cùng một hành động).
Lỗi đánh bóng:
- Bốn lần chạm bóng: Đội chạm bóng 4 lần trước khi đưa bóng qua lưới.
- Hỗ trợ đánh bóng: Vận động viên lợi dụng đồng đội hoặc vật thể để chạm bóng.
- Giữ bóng (dính bóng): Vận động viên đánh bóng không dứt khoát, bóng bị giữ lại hoặc ném đi.
- Chạm bóng hai lần: Một vận động viên đánh bóng hai lần nối tiếp nhau hoặc bóng chạm lần lượt nhiều phần khác nhau của cơ thể (trừ các trường hợp ngoại lệ đã nêu).
Bóng Ở Lưới và Quy Định Về Không Gian Trên Lưới
Mối tương tác giữa bóng và lưới là một phần quan trọng của trò chơi, với những quy định cụ thể trong luật bóng chuyền hơi mới nhất 2019.
Bóng qua lưới:
Bóng đánh sang sân đối phương phải đi qua khoảng không bóng qua trên lưới. Khoảng không này là một phần của mặt phẳng thẳng đứng của lưới, được giới hạn bởi:
- Mép trên của lưới.
- Phần bên trong của hai cột ăng ten và phần kéo dài tưởng tượng của chúng.
- Phía thấp hơn trần nhà (nếu thi đấu trong nhà).
Một quy tắc đặc biệt cho phép cứu bóng: quả bóng đã bay qua mặt phẳng của lưới tới khu tự do của sân đối phương mà hoàn toàn hoặc một phần bóng bay qua ngoài không gian bên ngoài lưới thì có thể đánh trở lại trong số lần đánh bóng của đội đó. Tuy nhiên, phải thỏa mãn hai điều kiện:
- Vận động viên cứu bóng không được chạm sân đối phương.
- Quả bóng khi đánh trở lại phải cắt mặt phẳng của lưới (hoàn toàn hoặc một phần) qua cùng một bên không gian bên ngoài lưới. Đội đối phương không được ngăn cản hành động này.
Bóng chạm lưới:
Khi bóng bay qua lưới, bóng có thể chạm lưới mà không bị coi là lỗi. Đây là điểm khác biệt so với một số môn thể thao lưới khác.
- Nếu bóng đánh vào lưới bật ra, đội đó có thể tiếp tục đỡ bóng miễn là chưa quá 3 lần chạm bóng.
- Nếu bóng làm rách mắt lưới hoặc khiến lưới bị chùng xuống trong khi bóng trong cuộc, pha bóng đó sẽ bị hủy bỏ và được đánh lại để đảm bảo công bằng.
Vận Động Viên Ở Gần Lưới: Qua Lưới, Chạm Lưới và Lỗi
Các hoạt động của vận động viên gần lưới có thể ảnh hưởng lớn đến kết quả pha bóng, do đó, các quy định chi tiết về việc qua lưới và chạm lưới là rất quan trọng.
Qua trên lưới:
- Khi chắn bóng, vận động viên được phép đưa tay chạm bóng bên không gian sân đối phương, nhưng không được cản trở đối phương trước hoặc trong khi họ thực hiện động tác đập bóng. Điều này đảm bảo đối phương có cơ hội hoàn thành pha tấn công của mình.
- Sau khi vận động viên đã đập bóng, bàn tay của họ được phép qua trên lưới, nhưng phải chạm bóng ở không gian bên sân của mình trước khi chạm bóng của đối phương.
Qua dưới lưới:
- Được phép di chuyển qua không gian dưới lưới sang sân đối phương, miễn là không cản trở đối phương thi đấu. Sự cản trở bao gồm việc gây nguy hiểm cho đối phương hoặc ảnh hưởng đến động tác chơi bóng của họ.
- Xâm nhập sân đối phương qua vạch giữa: Được phép cùng lúc một hoặc hai bàn chân (hoặc một hoặc hai bàn tay) chạm sân đối phương, nhưng ít nhất một phần của một hoặc hai bàn chân (hoặc bàn tay) vẫn phải chạm hoặc vẫn ở trên đường giữa sân. Tất cả các bộ phận cơ thể từ phía trên bàn chân cũng được phép chạm sân đối phương, miễn là một phần của một hoặc hai bàn chân vẫn chạm vạch hoặc vẫn ở trên đường giữa sân.
- Vận động viên có thể sang sân đối phương sau khi bóng đã ngoài cuộc.
- Vận động viên có thể xâm nhập vùng tự do bên sân đối phương nhưng không được cản trở đối phương chơi bóng.
Chạm lưới:
- Vận động viên chạm lưới trong quá trình thực hiện hành động đánh bóng (bao gồm cả các động tác đánh không chạm bóng) là phạm lỗi. Điều này áp dụng cho phần băng giới hạn trên của lưới và ăng ten trong vùng quy định.
- Tuy nhiên, sau khi đã đánh bóng, vận động viên có thể chạm cột lưới, dây cáp hoặc các vật bên ngoài chiều dài của lưới, miễn là không ảnh hưởng đến trận đấu.
- Nếu bóng đánh vào lưới và làm lưới chạm vào vận động viên đối phương, thì không bị phạt lỗi.
Lỗi của vận động viên ở lưới:
- Vận động viên chạm bóng hoặc chạm đối phương ở không gian đối phương trước hoặc trong khi đối phương đánh bóng.
- Vận động viên xâm nhập không gian dưới lưới của đối phương và cản trở đối phương thi đấu.
- Một hoặc hai bàn chân của vận động viên xâm nhập hoàn toàn sang sân đối phương.
- Vận động viên làm ảnh hưởng đến thi đấu của đối phương trong các trường hợp sau:
- Chạm băng giới hạn trên của lưới hoặc phần ăng ten (80cm trên lưới) trong hành động đánh bóng.
- Hỗ trợ từ lưới cùng lúc với đánh bóng.
- Tạo ra sự thuận lợi hơn so với đối phương.
- Cản trở sự xâm nhập hợp lệ đánh bóng của đối phương.
Phát Bóng: Quy Trình và Các Lỗi Phát Sinh
Phát bóng là hành động mở đầu mỗi pha bóng, và việc thực hiện đúng quy trình là cực kỳ quan trọng theo luật bóng chuyền hơi mới nhất 2019.
Phát bóng là hành động đưa bóng vào cuộc của vận động viên bên phải hàng sau (vị trí số 1) đứng trong khu phát bóng.
Quả phát bóng đầu tiên của hiệp:
- Quyền phát bóng đầu tiên của hiệp 1 và hiệp 3 (hiệp quyết thắng) được xác định bằng việc bắt thăm trước trận.
- Ở hiệp thứ hai, đội phát bóng đầu tiên là đội không được phát bóng ở hiệp thứ nhất.
Trật tự phát bóng:
- Các vận động viên phải phát bóng theo đúng trật tự đã ghi trong phiếu báo vị trí và xoay vòng theo quy định.
- Sau quả phát bóng đầu tiên của một hiệp, nếu đội phát bóng thắng pha bóng đó, họ được một điểm và vận động viên trên sân phải xoay vị trí theo chiều kim đồng hồ. Vận động viên mới chuyển đến khu số 1 sẽ thực hiện lần phát bóng này. Mỗi lần phát bóng chỉ được thực hiện một lần.
- Nếu đội đỡ bóng thắng pha bóng đó, đội đó giành quyền phát bóng và phải xoay vòng trước khi phát bóng. Vận động viên bên phải hàng trên sẽ chuyển xuống bên phải hàng sau (vị trí số 1) để phát bóng.
Ra lệnh phát bóng: Trọng tài thứ nhất sẽ thổi còi ra lệnh phát bóng sau khi đã kiểm tra và thấy hai đội đã sẵn sàng thi đấu và vận động viên phát bóng đã cầm bóng.
Thực hiện phát bóng:
- Vận động viên phải thực hiện phát bóng bằng một tay hoặc bất kỳ phần nào của cánh tay sau khi đã tung hoặc để rời bóng khỏi bàn tay.
- Chỉ được tung hoặc để bóng rời tay một lần. Được phép đập bóng hoặc chuyển động bóng trong tay trước khi tung.
- Lúc phát bóng, vận động viên có thể chạy lấy đà hoặc nhảy phát bóng, nhưng không được chạm sân đấu (kể cả đường biên ngang) hoặc chạm vùng sân ngoài khu phát bóng trước khi đánh bóng. Sau khi đánh bóng, vận động viên có thể giẫm vạch, bước vào trong sân hoặc ngoài khu phát bóng.
- Vận động viên phải phát bóng đi trong vòng 8 giây sau tiếng còi của trọng tài thứ nhất.
- Nếu phát bóng trước tiếng còi của trọng tài thứ nhất, quả phát đó sẽ bị hủy bỏ và phải phát lại.
Hàng rào che phát bóng:
- Các vận động viên của đội phát bóng không được tạo ra hàng rào cá nhân hay tập thể để che tầm nhìn của đối phương quan sát vận động viên phát bóng hoặc đường bay của bóng.
- Khi phát bóng, một vận động viên hay một nhóm vận động viên của đội phát bóng không được làm hàng rào che bằng cách giơ vẫy tay, nhảy lên hoặc di chuyển ngang, đứng thành nhóm che đường bay của bóng.
Lỗi trong lúc phát bóng:
- Lỗi phát bóng: Các lỗi sau đây bị phạt đổi phát bóng, kể cả khi đối phương sai vị trí:
- Người phát bóng sai trật tự xoay vòng.
- Không thực hiện đúng các điều kiện phát bóng (ví dụ: đánh bóng hai lần liên tiếp khi phát, không tung bóng).
- Lỗi sau khi đánh phát bóng: Sau khi bóng được đánh đi đúng động tác, quả phát đó vẫn phạm lỗi nếu như:
- Bóng phát đi chạm vận động viên của đội phát bóng hoặc không hoàn toàn qua mặt phẳng thẳng đứng của lưới, không gian bóng qua trên lưới.
- Bóng ra ngoài sân.
- Bóng phát đi bay qua trên hàng rào che chắn.
Lỗi phát bóng và lỗi sai vị trí:
- Nếu cùng lúc vận động viên phát bóng phạm lỗi phát bóng tại thời điểm đánh vào bóng (không đúng động tác, sai trật tự xoay vòng) và đội đối phương sai vị trí, thì phạt lỗi phát bóng hỏng (vì lỗi phát bóng xảy ra trước và trực tiếp gây ra pha bóng đó).
- Nếu phát bóng đúng nhưng sau đó quả phát bóng bị hỏng (ví dụ: bóng ra ngoài sân, hoặc lỗi xoay vòng được phát hiện sau khi phát bóng thành công) mà đối phương lại sai vị trí, thì phạt lỗi sai vị trí của đội đối phương vì lỗi này xảy ra trước và có ảnh hưởng đến pha bóng.
Đánh Bóng Tấn Công và Chắn Bóng
Hai kỹ thuật này là yếu tố cốt lõi tạo nên sự hấp dẫn và chiến thuật trong bóng chuyền hơi, được quy định chi tiết trong luật bóng chuyền hơi mới nhất 2019.
Đánh Bóng Tấn Công: Khái Niệm và Giới Hạn
Đánh bóng tấn công là mọi hành động trực tiếp đưa bóng sang sân đối phương, ngoại trừ phát bóng và chắn bóng. Mục tiêu là đưa bóng vào sân đối phương một cách hiệu quả để ghi điểm.
- Trong đánh bóng tấn công, vận động viên được phép thực hiện các động tác bỏ nhỏ (đánh nhẹ nhàng, tinh tế) hoặc đánh nhẹ qua lưới, miễn là động tác đánh bóng gọn, rõ ràng, không dính bóng, không giữ hoặc ném/vứt bóng.
- Một pha đánh bóng tấn công được coi là hoàn thành khi bóng đã hoàn toàn qua mặt phẳng đứng của lưới hoặc bóng đã chạm vào đối phương.
Giới hạn của đánh bóng tấn công:
Các quy định về đánh bóng tấn công có sự khác biệt rõ rệt giữa vận động viên hàng trước và hàng sau:
- Vận động viên ở trong khu tấn công 2m (khu trước) không được bật nhảy đánh bóng tấn công. Khi đánh bóng sang sân đối phương, bóng phải có một độ vồng lên khi qua phía trên của lưới. Điều này nhằm hạn chế sức mạnh tấn công trực diện từ gần lưới, khuyến khích các pha bóng dài hơn và chiến thuật hơn, phù hợp với tính chất của bóng chuyền hơi.
- Vận động viên khu sau (ở sau vạch 2m) được phép đập bóng tấn công ở bất kỳ độ cao nào trong khu tấn công. Tuy nhiên, khi giậm nhảy để đập bóng, một và hai bàn chân của vận động viên đó không được chạm hoặc vượt qua đường tấn công. Sau khi đập bóng xong, vận động viên có thể rơi vào khu tấn công.
Lỗi đánh bóng tấn công:
- Đánh bóng ở không gian sân đối phương (trước khi đối phương thực hiện động tác tấn công).
- Đánh bóng ra ngoài sân.
- Vận động viên bật nhảy đánh bóng tấn công trong khu tấn công 2m.
- Vận động viên không bật nhảy đánh bóng tấn công nhưng đường bóng đi sang sân đối phương không có độ vồng lên, tức là bóng bay thẳng hoặc đi xuống ngay lập tức qua lưới.
Chắn Bóng: Kỹ Thuật và Các Lỗi Cần Tránh
Chắn bóng là hành động phòng thủ quan trọng nhất trên lưới, đòi hỏi sự phối hợp và kỹ thuật tốt.
Khái niệm chắn bóng:
- Chắn bóng là hành động của các vận động viên ở gần lưới nhằm chặn quả bóng từ sân đối phương sang bằng cách giơ tay cao hơn mép trên của lưới.
- Chỉ các vận động viên hàng trên mới được phép hoàn thành chắn bóng. Tại thời điểm chạm bóng, một phần cơ thể của người chắn phải cao hơn mép trên của lưới.
- Định chắn bóng: Là hành động chắn bóng nhưng không chạm bóng.
- Hoàn thành chắn bóng: Chắn bóng được coi là hoàn thành khi bóng chạm tay của người chắn.
- Chắn tập thể: Chắn bóng tập thể xảy ra khi hai hay ba vận động viên đứng gần nhau cùng thực hiện chắn. Pha chắn được coi là hoàn thành khi một trong số các vận động viên đó chạm bóng.
Chắn chạm bóng:
Một hay nhiều vận động viên chắn có thể chạm bóng liên tiếp (nhanh và liên tục), nhưng những lần chạm đó phải diễn ra trong cùng một hành động chắn bóng duy nhất.
Chắn bóng bên không gian sân đối phương:
Khi chắn bóng, vận động viên được phép đưa bàn tay và cánh tay của mình qua trên lưới sang sân đối phương, nhưng hành động đó không được cản trở đối phương đánh bóng. Đặc biệt, không được phép chạm bóng bên kia lưới trước khi đối phương thực hiện động tác đánh bóng tấn công.
Chắn bóng và số lần chạm bóng của đội:
- Chạm bóng trong chắn bóng không được tính vào số lần chạm bóng của đội (là 3 lần). Sau lần chắn chạm bóng này, đội vẫn được tiếp tục chạm bóng thêm 3 lần nữa để đưa bóng sang sân đối phương.
- Sau khi chắn bóng, lần chạm bóng đầu tiên có thể do bất kỳ vận động viên nào trong đội thực hiện, kể cả vận động viên đã chạm bóng khi chắn bóng.
Cấm chắn phát bóng:
Theo quy định, cấm chắn quả phát bóng của đối phương. Đây là một lỗi nghiêm trọng, nhằm đảm bảo pha phát bóng có cơ hội được đón đỡ.
Lỗi chắn bóng:
- Chắn và định chắn những quả bóng từ đối phương đánh tấn công hợp lệ ở khu 2m (dành cho vận động viên hàng sau).
- Chắn quả phát bóng của đối phương.
- Bóng chạm tay người chắn và bay ra ngoài sân (không chạm người khác của đội chắn hoặc sân trong).
- Chắn bóng bên không gian đối phương nhưng ngoài cọc giới hạn (ăng ten).
Ngừng và Kéo Dài Trận Đấu
Các quy định về việc ngừng trận đấu hợp lệ, trì hoãn và các trường hợp ngoại lệ giúp trọng tài kiểm soát thời gian, nhịp độ trận đấu và đảm bảo công bằng.
Ngừng Trận Đấu Hợp Lệ: Hội Ý và Thay Người
Ngừng trận đấu hợp lệ bao gồm hai hình thức chính: hội ý và thay người.
Số lần ngừng hợp lệ:
Mỗi hiệp đấu, mỗi đội được phép xin ngừng tối đa 2 lần hội ý và 5 lần thay người.
Xin ngừng hợp lệ:
- Chỉ có huấn luyện viên trưởng hoặc đội trưởng trên sân mới được phép xin ngừng trận đấu.
- Yêu cầu phải được thực hiện bằng ký hiệu tay, khi bóng đang ngoài cuộc và trước tiếng còi phát bóng của trọng tài.
- Được phép xin thay người trước khi bắt đầu một hiệp, nhưng phải ghi rõ lần thay người này vào biên bản thi đấu của hiệp đó.
Ngừng liên tiếp:
- Một đội có thể xin tạm ngừng để hội ý một hoặc hai lần liên tiếp. Sau đó, đội cũng có thể xin thay người một lần nữa mà không cần có pha bóng thi đấu nào giữa các lần tạm ngừng đó.
- Tuy nhiên, một đội không được xin thay người nhiều lần liên tiếp trong cùng một lần tạm ngừng. Có thể thay hai hay nhiều vận động viên trong cùng một lần xin thay người, nhưng phải thực hiện theo trình tự.
Hội ý:
- Thời gian cho một lần hội ý là 30 giây.
- Trong thời gian hội ý, các vận động viên đang trên sân phải di chuyển ra khu tự do gần ghế băng của đội mình để nhận chỉ đạo.
Thay người:
Thay người là hành động một vận động viên dự bị vào sân thay thế vị trí cho một vận động viên khác đang thi đấu phải rời sân. Việc thay người phải được thư ký ghi lại và phải được sự cho phép của trọng tài.
Giới hạn thay người:
- Mỗi hiệp, mỗi đội được phép thay người tối đa 5 lần. Trong một lần xin thay người, có thể thay một hoặc nhiều vận động viên.
- Một vận động viên của đội hình chính thức có thể được thay ra sân và sau đó lại được thay vào sân. Tuy nhiên, trong một hiệp, mỗi vận động viên chính thức chỉ được phép ra/vào sân một lần, và khi vào sân phải đúng vị trí của mình trong đội hình đã đăng ký ở phiếu báo vị trí.
- Một vận động viên dự bị được phép vào sân thay cho một vận động viên chính thức một lần trong một hiệp. Vận động viên dự bị này chỉ có thể được thay ra bằng chính vận động viên chính thức mà mình đã thay vào.
Thay người ngoại lệ:
- Khi một vận động viên đang thi đấu trên sân bị chấn thương và không thể tiếp tục, nếu không thể thay người hợp lệ (do đã hết lượt hoặc không có vận động viên dự bị phù hợp), đội đó có thể được phép thay người ngoại lệ ngoài giới hạn quy định.
- Thay người ngoại lệ nghĩa là bất kỳ vận động viên nào không có trên sân lúc xảy ra chấn thương (trừ vận động viên bị phạt đuổi/truất quyền) hoặc vận động viên đã thay ra có thể vào thay vận động viên bị thương.
- Vận động viên dự bị bị chấn thương đã thay ra không được phép vào sân thi đấu ở trận đó nữa.
- Mọi trường hợp thay người ngoại lệ đều không được tính là lần thay người thông thường.
Thay người bắt buộc:
Nếu một vận động viên bị phạt đuổi ra sân hoặc bị truất quyền thi đấu, họ phải được thay người hợp lệ. Nếu đội không thể thực hiện việc này, đội đó sẽ bị tuyên bố đội hình không đủ người.
Thay người không hợp lệ:
- Thay người không hợp lệ là hành vi vượt quá giới hạn thay người (5 lần/hiệp) trừ các trường hợp thay người ngoại lệ.
- Nếu một đội thay người không hợp lệ và trận đấu đã tiếp tục, việc xử lý như sau:
- Đội bị phạt thua pha bóng đó.
- Việc thay người không hợp lệ phải được sửa lại.
- Tất cả các điểm mà đội đó giành được từ thời điểm phạm lỗi sẽ bị hủy bỏ, trong khi điểm của đội đối phương vẫn được giữ nguyên.
Xin ngừng không hợp lệ:
- Xin ngừng không hợp lệ xảy ra khi: bóng đang trong cuộc; sau tiếng còi phát bóng của trọng tài; do thành viên không có quyền xin ngừng; đội xin thay người nữa mà chưa qua một pha bóng; hoặc xin ngừng hội ý/thay người quá số lần quy định.
- Lần xin ngừng không hợp lệ đầu tiên mà không gây ảnh hưởng hoặc kéo dài trận đấu thì không bị xử phạt.
- Nếu lặp lại hành vi xin ngừng không hợp lệ trong cùng một trận đấu, đội đó sẽ bị phạt lỗi trì hoãn trận đấu.
Trì Hoãn Trận Đấu và Xử Lý Các Trường Hợp Ngoại Lệ
Trì hoãn trận đấu là hành vi cố ý kéo dài trận đấu của một đội, và sẽ bị trọng tài xử phạt.
Các hình thức trì hoãn:
- Kéo dài thời gian thay người.
- Kéo dài các lần tạm ngừng sau khi trọng tài đã ra lệnh tiếp tục trận đấu.
- Xin thay người không hợp lệ.
- Tái phạm xin ngừng không hợp lệ (sau lần đầu không phạt).
- Thành viên của đội có hành vi cố tình trì hoãn trận đấu.
Phạt lỗi trì hoãn trận đấu:
- “Cảnh cáo lỗi trì hoãn” hoặc “Phạt lỗi trì hoãn” được áp dụng cho toàn đội và có giá trị trong toàn bộ trận đấu. Tất cả các lỗi phạt trì hoãn phải được ghi vào biên bản thi đấu.
- Thành viên của đội phạm lỗi trì hoãn lần đầu sẽ bị phạt “Cảnh cáo” trì hoãn thi đấu.
- Bất kỳ thành viên nào của đội trong cùng một trận phạm lỗi trì hoãn lần thứ hai và những lần tiếp theo (với bất kỳ hình thức nào) đều bị phạt lỗi trì hoãn, dẫn đến thua pha bóng đó (một điểm và quyền phát bóng cho đối phương).
- Nếu lỗi trì hoãn xảy ra trước hoặc giữa hai hiệp đấu, hình phạt sẽ được áp dụng trong hiệp tiếp theo.
Các Trường Hợp Ngừng Trận Đấu Ngoại Lệ
Ngoài các lần ngừng hợp lệ, có những tình huống đặc biệt buộc trận đấu phải tạm dừng.
Chấn thương:
- Nếu có tai nạn nghiêm trọng xảy ra khi bóng đang trong cuộc, trọng tài phải dừng ngay trận đấu để bác sĩ vào sân trợ giúp y tế. Pha bóng đó sau đó sẽ được đánh lại.
- Nếu một vận động viên bị chấn thương không thể thay hợp lệ hoặc ngoại lệ, vận động viên đó được cho phép 3 phút để hồi phục. Tuy nhiên, một trận đấu không được phép quá một lần với cùng một vận động viên đó. Nếu vận động viên không hồi phục được sau 3 phút, đội đó sẽ bị tuyên bố đội hình thi đấu không đủ người.
Trở ngại bên ngoài:
Nếu có bất kỳ trở ngại bên ngoài nào (ví dụ: vật lạ rơi vào sân, khán giả gây gián đoạn) khi trận đấu đang diễn ra, trận đấu phải ngừng ngay lập tức và pha bóng đó sẽ được đánh lại.
Các gián đoạn kéo dài:
- Nếu xảy ra tình huống bất ngờ làm gián đoạn trận đấu (ví dụ: mất điện, thời tiết xấu), trọng tài thứ nhất, ban tổ chức và giám sát (dù chỉ có mặt một thành phần) phải quyết định biện pháp cần thiết để trận đấu tiếp tục bình thường.
- Tổng thời gian của một hoặc nhiều lần ngừng trận đấu không được vượt quá 2 giờ.
- Nếu trận đấu vẫn tiếp tục trên sân cũ, hiệp đấu bị gián đoạn sẽ tiếp tục bình thường, giữ nguyên tỷ số, vận động viên và vị trí trên sân. Kết quả các hiệp trước vẫn giữ nguyên.
- Nếu trận đấu tiếp tục trên sân khác, thì tỷ số của hiệp đấu đang diễn ra sẽ bị hủy bỏ và phải đấu lại hiệp đó với đúng đội hình đã báo và số áo ban đầu. Kết quả các hiệp trước vẫn giữ nguyên.
- Nếu tổng thời gian ngừng trận đấu vượt quá 2 giờ, toàn bộ trận đấu phải được đấu lại từ đầu.
Nghỉ Giữa Hiệp và Đổi Sân
Các khoảng nghỉ và việc đổi sân là những phần thiết yếu của cấu trúc trận đấu, được quy định cụ thể.
Nghỉ giữa hiệp:
- Một lần nghỉ giữa các hiệp kéo dài 3 phút.
- Trong thời gian này, các đội sẽ tiến hành đổi sân và ghi đội hình đăng ký của đội vào biên bản thi đấu cho hiệp tiếp theo.
Đổi sân:
- Sau mỗi hiệp đấu (trừ hiệp quyết thắng), các đội phải đổi sân.
- Ở hiệp quyết thắng (hiệp 3), khi một đội đạt được 8 điểm, hai đội phải đổi sân ngay lập tức mà không được trì hoãn. Vị trí của các vận động viên trên sân vẫn được giữ nguyên. Nếu việc đổi sân không được thực hiện đúng thời điểm quy định (khi một đội đạt 8 điểm), thì khi phát hiện, các đội phải đổi sân ngay và tỷ số điểm đã đạt được khi đổi sân vẫn được giữ nguyên.
Hành Vi của Vận Động Viên
Thái độ và hành vi của vận động viên không chỉ ảnh hưởng đến hình ảnh cá nhân mà còn đến tinh thần chung của trận đấu. Luật bóng chuyền hơi mới nhất 2019 đặt ra các tiêu chuẩn rõ ràng về thái độ thể thao và các hình phạt cho hành vi xấu.
Yêu Cầu Về Thái Độ và Tinh Thần Thể Thao
Thái độ thể thao:
- Tất cả các thành viên của đội phải nắm vững và tuân thủ nghiêm ngặt luật bóng chuyền hơi.
- Họ phải tuân theo quyết định của trọng tài với thái độ thể thao, không được cãi lại hoặc phản đối một cách tiêu cực. Nếu có thắc mắc, chỉ được phép yêu cầu giải thích thông qua đội trưởng trên sân.
- Các thành viên phải kiềm chế những hành động hoặc thái độ có thể gây ảnh hưởng tới quyết định của trọng tài hoặc che giấu lỗi của đội mình.
Tinh thần Fair-play:
- Các thành viên phải luôn thể hiện thái độ tôn trọng và lịch sự theo tinh thần Fair-play, không chỉ với các trọng tài và quan chức khác, mà còn với đội bạn, đồng đội và khán giả.
- Trong trận đấu, các thành viên của đội được phép liên hệ, trao đổi với nhau một cách tích cực để hỗ trợ chiến thuật và động viên tinh thần.
Thái Độ Xấu và Các Mức Phạt Theo Quy Định
Để duy trì trật tự và tinh thần thể thao, trọng tài có quyền xử phạt các hành vi xấu.
Lỗi nhẹ:
- Đối với các lỗi nhẹ, mục đích xử phạt không nhằm vào việc áp dụng hình phạt trực tiếp. Trọng tài thứ nhất có trách nhiệm ngăn chặn các đội mắc lỗi bằng cách dùng lời nói hoặc hiệu tay nhắc nhở đội thông qua đội trưởng.
- Việc nhắc nhở này không bị coi là phạt lỗi, không có hậu quả trực tiếp ngay lập tức và không được ghi vào biên bản thi đấu.
Thái độ hành vi xấu và xử phạt:
Thái độ hành vi xấu của thành viên đội bóng đối với các quan chức, đối phương, đồng đội hoặc khán giả được chia làm 3 mức độ nghiêm trọng:
- Vô lễ: Hành động ngang ngược, trái với các nguyên tắc đạo đức và thói quen văn hóa, hoặc tỏ thái độ coi thường.
- Xúc phạm: Phỉ báng hoặc có lời nói hay cử chỉ lăng mạ người khác.
- Gây gổ: Xâm phạm thân thể hoặc cố ý gây sự.
Các mức phạt theo phán quyết của trọng tài thứ nhất:
- Phạt lỗi (Thẻ vàng):
- Bất kỳ thành viên nào của đội trong một trận đấu phạm lỗi vô lễ lần đầu sẽ bị xử phạt thua pha bóng đó (một điểm và phát bóng cho đối phương).
- Đuổi ra sân (Thẻ đỏ):
- Thành viên của đội bị phạt đuổi ra sân không được thi đấu tiếp phần còn lại của hiệp đó và phải ngồi tại ghế của khu phạt ở sau ghế của đội mình, không bị phạt thêm nào khác. Huấn luyện viên bị phạt đuổi ra sân thì không được quyền tham gia gì vào hiệp đấu đó và phải ngồi vào khu phạt.
- Thành viên của đội phạm lỗi xúc phạm lần đầu bị xử phạt đuổi ra sân.
- Thành viên nào của cùng một đội phạm lỗi vô lễ lần thứ hai trong cùng một trận đấu thì bị phạt đuổi ra sân.
- Truất quyền thi đấu (Thẻ vàng + Thẻ đỏ kẹp cùng nhau):
- Thành viên nào của đội bị phạt truất quyền thi đấu phải rời khỏi khu thi đấu trong toàn bộ phần còn lại của trận đấu mà không bị phạt thêm gì khác.
- Phạm lỗi gây gổ lần thứ nhất bị phạt truất quyền thi đấu.
- Trong cùng một trận đấu, cùng một thành viên của đội phạm lỗi xúc phạm lần thứ hai thì bị phạt truất quyền thi đấu.
- Cùng một thành viên của đội trong cùng một trận đấu phạm lỗi vô lễ lần thứ ba thì bị phạt truất quyền thi đấu.
Xử phạt lỗi thái độ hành vi xấu:
- Các lỗi phạt thái độ hành vi xấu là phạt cá nhân nhưng có hiệu lực trong toàn trận đấu và phải được ghi vào biên bản thi đấu.
- Cùng một thành viên của đội trong cùng một trận đấu tái phạm lỗi vô lễ thì sẽ bị phạt lỗi nặng hơn. Mỗi lần phạm lỗi vô lễ tiếp theo sẽ bị phạt nặng hơn.
- Việc đuổi ra sân và truất quyền thi đấu do phạm lỗi xúc phạm hoặc gây gổ có thể được áp dụng mà không cần phải trải qua hình phạt nhẹ hơn trước đó.
Phạm lỗi thái độ hành vi xấu trước và giữa các hiệp đấu:
Nếu phạm bất kỳ lỗi thái độ hành vi xấu nào trước hoặc giữa các hiệp đấu, hình phạt sẽ được áp dụng trong hiệp tiếp theo.
Thẻ phạt lỗi:
- Nhắc nhở: Bằng miệng hoặc hiệu tay, không dùng thẻ.
- Phạt lỗi: Thẻ vàng.
- Đuổi ra sân: Thẻ đỏ.
- Truất quyền thi đấu: Thẻ vàng + Thẻ đỏ kẹp cùng nhau.
Tổ Trọng Tài và Quy Trình Điều Khiển Trận Đấu
Tổ trọng tài đóng vai trò trọng yếu trong việc đảm bảo trận đấu diễn ra công bằng, đúng luật và suôn sẻ. Luật bóng chuyền hơi mới nhất 2019 quy định rõ ràng về thành phần, quyền hạn và trách nhiệm của từng vị trí trong tổ trọng tài.
Thành Phần Tổ Trọng Tài và Quyền Hạn Chung
Một tổ trọng tài điều khiển trận đấu bóng chuyền hơi thường gồm:
- Trọng tài thứ nhất.
- Trọng tài thứ hai.
- Thư ký.
- Hai giám biên (có thể nhiều hơn tùy quy mô giải đấu).
Thủ tục chung:
- Chỉ trọng tài thứ nhất và trọng tài thứ hai mới có quyền thổi còi trong trận đấu.
- Trọng tài thứ nhất ra hiệu lệnh cho phát bóng để bắt đầu một pha bóng.
- Cả trọng tài thứ nhất và thứ hai đều có thể thổi còi để ra hiệu kết thúc một pha bóng, với điều kiện họ biết rõ lỗi phạm và loại lỗi đó.
- Khi bóng ngoài cuộc, hai trọng tài có thể thổi còi để chỉ rõ việc cho phép hoặc từ chối yêu cầu của một đội.
- Ngay sau khi thổi còi ra hiệu kết thúc pha bóng, trọng tài phải ra hiệu tay chính thức.
- Nếu trọng tài thứ nhất thổi còi bắt lỗi, ông phải chỉ rõ: đội được phát bóng, tên lỗi, và vận động viên phạm lỗi (nếu cần). Trọng tài thứ hai sẽ ra hiệu tay tương tự.
- Nếu trọng tài thứ hai thổi còi bắt lỗi, ông phải chỉ rõ: tên lỗi, vận động viên phạm lỗi (nếu cần), và đội được phát bóng (sau đó trọng tài thứ nhất sẽ chỉ rõ tên lỗi, vận động viên và đội phát bóng).
- Trường hợp hai đội cùng phạm lỗi, cả hai trọng tài chỉ rõ tên lỗi và vận động viên phạm lỗi (nếu cần). Trọng tài thứ nhất chỉ đội được phát bóng lại.
Trọng Tài Thứ Nhất: Vị Trí, Quyền Hạn và Trách Nhiệm Chi Tiết
Trọng tài thứ nhất là người có quyền lực cao nhất trong tổ trọng tài, điều khiển trận đấu từ đầu đến cuối.
Vị trí:
Khi làm nhiệm vụ, trọng tài thứ nhất ngồi hoặc đứng trên ghế trọng tài đặt ở một đầu lưới, với tầm nhìn phải cao hơn mép trên của lưới ít nhất 50cm để có thể quan sát toàn bộ sân và các pha bóng trên lưới một cách rõ ràng.
Quyền hạn:
- Trọng tài thứ nhất điều khiển toàn bộ trận đấu và có quyền lực đối với tất cả các trọng tài khác cũng như mọi thành viên của hai đội. Quyết định của ông trong trận đấu là tuyệt đối.
- Ông có quyền xóa bỏ các quyết định của các trọng tài khác nếu thấy có sai lầm, và có thể thay thế trọng tài khác nếu họ không hoàn thành nhiệm vụ.
- Trọng tài thứ nhất kiểm tra công việc của người nhặt bóng, lau sàn.
- Ông có quyền quyết định bất cứ vấn đề gì liên quan đến thi đấu, kể cả những vấn đề luật không quy định rõ.
- Trọng tài thứ nhất không cho phép bất cứ tranh luận nào về quyết định của mình. Tuy nhiên, nếu đội trưởng trên sân đề nghị, ông cần giải thích hoặc làm sáng tỏ luật về những quyết định của mình. Nếu đội trưởng không nhất trí và muốn khiếu nại, trọng tài thứ nhất phải cho phép đội trưởng ghi khiếu nại vào biên bản thi đấu khi kết thúc.
- Ông chịu trách nhiệm quyết định trước và trong thi đấu về sân bãi, trang bị và các điều kiện phục vụ cho thi đấu.
Trách nhiệm:
- Trước thi đấu: Kiểm tra sân bãi, bóng và các thiết bị; thực hiện bắt thăm; kiểm tra khởi động của các đội.
- Trong trận đấu: Chỉ trọng tài thứ nhất có quyền nhắc nhở, cảnh cáo các đội; phạt lỗi thái độ, hành vi xấu và lỗi trì hoãn. Ông cũng quyết định các lỗi của người phát bóng, lỗi sai vị trí của đội phát bóng (kể cả hàng rào che bóng), các lỗi đánh bóng, các lỗi ở lưới và phần trên lưới, các lỗi tấn công của vận động viên khu tấn công 2m hoặc vận động viên hàng sau, bóng qua không gian dưới lưới, và hoàn thành chắn bóng của vận động viên hàng sau.
- Hết trận đấu: Ký vào biên bản thi đấu xác nhận kết quả.
Trọng Tài Thứ Hai: Vai Trò Hỗ Trợ và Quyền Hạn Riêng
Trọng tài thứ hai là trợ thủ đắc lực của trọng tài thứ nhất, với phạm vi quyền hạn và trách nhiệm riêng, đặc biệt trong việc quan sát các khu vực gần lưới và quản lý đội bóng.
Vị trí:
Khi làm nhiệm vụ, trọng tài thứ hai đứng bên ngoài sân, gần cột lưới đối diện với trọng tài thứ nhất.
Quyền hạn:
- Trọng tài thứ hai là người trợ giúp trọng tài thứ nhất. Khi trọng tài thứ nhất không thể tiếp tục công việc, trọng tài thứ hai có thể thay thế.
- Ông có thể thổi còi và ra hiệu về những lỗi ngoài phạm vi quyền hạn chính của mình, nhưng không được cố tình khẳng định những kết luận đó với trọng tài thứ nhất.
- Trọng tài thứ hai kiểm soát công việc của thư ký.
- Ông giám sát tư cách của các thành viên mỗi đội ngồi ở ghế của đội và báo cáo lỗi của họ cho trọng tài thứ nhất.
- Trọng tài thứ hai kiểm soát các vận động viên trong khu khởi động.
- Ông có quyền cho tạm ngừng, kiểm soát thời gian và từ chối những yêu cầu không hợp lệ.
- Ông kiểm tra số lần hội ý và thay người của mỗi đội, báo cho trọng tài thứ nhất và các huấn luyện viên biết khi đội đã hội ý 2 lần và thay 4, 5 lần người.
- Trong trường hợp có vận động viên bị thương, trọng tài thứ hai có quyền cho phép thay người ngoại lệ hoặc cho vận động viên 3 phút hồi phục.
- Ông kiểm tra các điều kiện của mặt sân (chủ yếu là khu trước) và xem bóng có đủ điều kiện thi đấu không trong thời gian trận đấu.
- Trọng tài thứ hai kiểm tra các thành viên của hai đội trong khu phạt và báo cáo các lỗi của họ cho trọng tài thứ nhất.
Trách nhiệm:
- Khi bắt đầu mỗi hiệp, đổi sân ở hiệp quyết thắng và bất cứ lúc nào cần thiết: Kiểm tra vị trí vận động viên trên sân xem có đúng phiếu báo vị trí hay không.
- Trong thi đấu: Trọng tài thứ hai phải quyết định, thổi còi và ra hiệu các lỗi như: xâm nhập sân đối phương và phần không gian dưới lưới; các lỗi vị trí của đội đỡ phát bóng; các lỗi chạm phần dưới của lưới hoặc chạm cột ăng ten bên phía sân ông đứng; các lỗi đập bóng của vận động viên, lỗi hoàn thành chắn bóng của vận động viên hàng sau; bóng chạm vật ngoài sân; bóng chạm sân khi trọng tài thứ nhất ở vị trí khó nhìn thấy; bóng bay qua toàn bộ hoặc một phần bay qua bên ngoài lưới sang sân đối phương hoặc chạm cọc giới hạn phía trọng tài đứng.
- Kết thúc trận đấu: Ký vào biên bản thi đấu.
Trọng Tài Thư Ký: Ghi Chép và Quản Lý Biên Bản Thi Đấu
Thư ký là người chịu trách nhiệm về toàn bộ việc ghi chép và quản lý biên bản thi đấu, đảm bảo mọi thông tin và diễn biến trận đấu được ghi nhận chính xác.
Vị trí:
Thư ký ngồi ở bàn thư ký phía đối diện, mặt quay về trọng tài thứ nhất để làm nhiệm vụ của mình.
Trách nhiệm:
Thư ký có trách nhiệm giữ biên bản thi đấu theo luật, phối hợp chặt chẽ với trọng tài thứ hai. Theo trách nhiệm của mình, thư ký sử dụng chuông điện hoặc dụng cụ phát âm thanh khác để ra hiệu cho các trọng tài khi cần.
- Trước mỗi trận đấu và mỗi hiệp:
- Ghi chép các số liệu về trận đấu và các đội theo đúng thủ tục, và lấy chữ ký của huấn luyện viên, đội trưởng.
- Ghi đội hình thi đấu của mỗi đội theo phiếu báo vị trí. Nếu không nhận được phiếu báo vị trí đúng thời gian quy định, thư ký phải báo ngay với trọng tài thứ hai.
- Trong trận đấu, thư ký phải:
- Ghi điểm đã đạt được của mỗi đội.
- Kiểm tra thứ tự phát bóng của mỗi đội và báo lỗi cho trọng tài ngay sau khi phát bóng nếu có sai sót.
- Sử dụng chuông để thông báo đề nghị thay người, ghi chép số lần tạm ngừng hội ý và thay người, kiểm tra số áo vận động viên và báo cáo cho trọng tài thứ hai.
- Thông báo với trọng tài về yêu cầu ngừng trận đấu không hợp lệ.
- Báo cho trọng tài khi kết thúc hiệp đấu và khi một đội đạt đến điểm 8 trong hiệp quyết thắng.
- Ghi lại mọi lỗi phạt và đề nghị không hợp lệ.
- Ghi lại tất cả các sự việc khác theo hướng dẫn của trọng tài thứ hai, như thay người ngoại lệ, thời gian hồi phục chấn thương, các gián đoạn kéo dài thi đấu, sự can thiệp từ bên ngoài.
- Kiểm soát thời gian giữa các hiệp đấu.
- Kết thúc thi đấu, thư ký phải:
- Ghi kết quả cuối cùng của thi đấu.
- Trường hợp có khiếu nại, khi được phép của trọng tài thứ nhất, tự mình viết hoặc cho đội trưởng viết nội dung khiếu nại vào biên bản.
- Ký vào biên bản, lấy chữ ký của hai đội trưởng và của các trọng tài.
Giám Biên: Quan Sát và Ra Hiệu Cờ
Giám biên là những người quan sát cận cảnh các đường biên và các pha bóng ngoại vi, sử dụng cờ để ra hiệu các lỗi liên quan.
Vị trí:
- Khi trận đấu chỉ có hai giám biên, mỗi giám biên đứng trên đường chéo sân ở hai góc sân gần nhất bên tay phải của mỗi trọng tài và cách góc sân 1-2m. Mỗi giám biên kiểm soát một đường biên dọc và một đường biên ngang thuộc phía sân của mình.
- Nếu có bốn giám biên, họ đứng ở khu tự do cách mỗi góc sân 1-3m trên đường kéo dài tưởng tượng của đường biên mình phụ trách, mỗi người phụ trách một đường biên dọc hoặc ngang.
Trách nhiệm:
Các giám biên thực hiện chức năng của mình bằng cách sử dụng lá cờ (kích thước 40x40cm) làm ký hiệu chính thức.
- Làm ký hiệu bóng trong và ngoài sân khi bóng chạm sân gần đường biên của mình.
- Làm ký hiệu bóng chạm vào đội đỡ bóng và bay ra ngoài sân.
- Làm ký hiệu bóng chạm cột ăng ten, bóng phát đi ngoài khoảng không bóng qua của lưới.
- Làm ký hiệu bất kỳ cầu thủ nào trên sân (trừ vận động viên phát bóng) ra ngoài sân của mình lúc phát bóng.
- Làm ký hiệu vận động viên phát bóng giẫm vạch.
- Làm ký hiệu khi có vận động viên chạm ăng ten trong lúc đánh bóng hoặc làm cản trở thi đấu ở phía bên sân mà mình phụ trách.
- Làm ký hiệu khi bóng qua lưới ngoài không gian bóng qua trên lưới sang sân đối phương hoặc bóng chạm ăng ten thuộc phía sân giám biên kiểm soát.
- Khi trọng tài thứ nhất yêu cầu, giám biên phải làm lại ký hiệu của mình để làm rõ tình huống.
{width=533 height=1024}
{width=536 height=1024}
{width=571 height=1024}
“
Kết luận
Việc nắm vững và tuân thủ luật bóng chuyền hơi mới nhất 2019 là yếu tố then chốt không chỉ để đảm bảo sự công bằng và an toàn trong mỗi trận đấu, mà còn để nâng cao trải nghiệm và tinh thần thể thao cho tất cả những người tham gia. Từ các quy định chi tiết về sân bãi, dụng cụ, đội hình thi đấu, cách tính điểm, đến các kỹ thuật chơi bóng và vai trò của tổ trọng tài, mỗi điều khoản đều góp phần tạo nên một môi trường thi đấu chuyên nghiệp và hấp dẫn. Hiểu rõ luật không chỉ giúp vận động viên phát huy hết khả năng mà còn giúp khán giả theo dõi và cảm nhận trọn vẹn vẻ đẹp của môn bóng chuyền hơi.
Bình luận:
1. Minh Anh Nguyễn
⭐⭐⭐⭐⭐
Ngày: 2023-11-05, 14:30
Bài viết cực kỳ chi tiết và dễ hiểu về luật bóng chuyền hơi. Tôi là người mới tập chơi nên rất cần những thông tin như thế này. Đặc biệt phần giải thích về các lỗi nhỏ và hiệu tay của trọng tài giúp tôi hình dung rõ hơn. Cảm ơn tác giả nhiều!
2. Lê Hoàng Dũng
⭐⭐⭐⭐⭐
Ngày: 2023-11-06, 09:15
Tôi đã tìm kiếm thông tin về luật bóng chuyền hơi 2019 khá lâu rồi mà đa số chỉ có bản rút gọn. Bài này tổng hợp đầy đủ từ A-Z, có cả phần phân tích sâu về ý nghĩa của từng điều luật. Giúp tôi rất nhiều trong việc chuẩn bị cho giải đấu sắp tới của phường.
3. Trần Thị Mai
⭐⭐⭐⭐
Ngày: 2023-11-06, 17:45
Thông tin rất hữu ích, đặc biệt là phần về kích thước sân và chiều cao lưới cho nam/nữ. Tuy nhiên, tôi hơi tiếc là không có thêm ví dụ minh họa bằng hình ảnh cho một số tình huống lỗi phức tạp như lỗi xoay vòng hay lỗi ở lưới. Dù vậy, tổng thể vẫn là một bài viết chất lượng cao.
4. Nguyễn Văn Hùng
⭐⭐⭐⭐⭐
Ngày: 2023-11-07, 11:20
Là một huấn luyện viên phong trào, tôi thấy bài viết này là một tài liệu tham khảo tuyệt vời. Nó không chỉ cung cấp luật mà còn giúp tôi giải thích cho các học viên hiểu rõ hơn về tính chiến thuật và sự công bằng trong môn bóng chuyền hơi. Đặc biệt đánh giá cao việc đề cập đến Quyết định 1646/QĐ-TCTDTT.
5. Phạm Ngọc Diệp
⭐⭐⭐⭐⭐
Ngày: 2023-11-07, 20:00
Bài viết rất dài nhưng không hề khô khan nhờ cách trình bày khoa học và có các heading phụ rõ ràng. Tôi đặc biệt thích phần phân tích về vai trò của đội trưởng và huấn luyện viên, giúp tôi hiểu rõ hơn về trách nhiệm của họ. Các quy định về thay người và trì hoãn cũng rất cần thiết. Một nguồn thông tin đáng tin cậy!