Bóng chuyền hơi là một bộ môn thể thao phổ biến, được yêu thích rộng rãi tại Việt Nam, đặc biệt là trong cộng đồng người cao tuổi và phong trào thể dục thể thao quần chúng. Việc nắm vững luật bóng chuyền hơi mới nhất không chỉ giúp người chơi tham gia thi đấu công bằng mà còn đảm bảo an toàn, nâng cao chất lượng trận đấu. Bài viết này sẽ đi sâu vào phân tích toàn bộ các quy định chi tiết về sân bãi, dụng cụ, đội hình, thể thức thi đấu và các điều luật bóng chuyền hơi quan trọng khác, giúp bạn hiểu rõ về luật bóng chuyền hơi mới nhất được áp dụng hiện nay. Chúng ta sẽ cùng khám phá những quy định bóng chuyền hơi từ Tổng cục Thể dục thể thao, đảm bảo mọi thông tin đều chuẩn xác và dễ hiểu nhất để bạn có thể áp dụng hiệu quả trong các giải đấu và hoạt động phong trào của mình.
Tổng Quan Về Bóng Chuyền Hơi Và Tầm Quan Trọng Của Luật Thi Đấu
Bóng chuyền hơi không chỉ là một trò chơi giải trí mà còn là một hình thức vận động tuyệt vời, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe thể chất và tinh thần. Với quả bóng nhẹ hơn và tốc độ chậm hơn bóng chuyền truyền thống, bộ môn này phù hợp với nhiều lứa tuổi, đặc biệt là người lớn tuổi, giúp cải thiện hệ hô hấp, tuần hoàn, tiêu hóa, đồng thời tăng cường sự linh hoạt của xương khớp. Sự phát triển mạnh mẽ của bóng chuyền hơi kéo theo nhu cầu cao về một hệ thống luật lệ rõ ràng, minh bạch để đảm bảo tính công bằng, trật tự và an toàn trong mỗi trận đấu.
Các quy định về luật bóng chuyền hơi được ban hành nhằm tạo ra một sân chơi thống nhất, giúp các đội thi đấu trên cùng một cơ sở, tránh những tranh cãi không đáng có và khuyến khích tinh thần thể thao cao thượng. Nền tảng pháp lý chính cho các giải đấu bóng chuyền hơi tại Việt Nam là Quyết định số 1646/QĐ-TCTDTT ngày 24 tháng 12 năm 2014 của Tổng cục trưởng Tổng cục Thể dục thể thao. Quyết định này cung cấp một khuôn khổ toàn diện, từ kích thước sân bãi, quy định về dụng cụ, cho đến các điều khoản chi tiết về hành vi và xử phạt. Việc tuân thủ và hiểu sâu sắc bộ luật này là yếu tố then chốt cho mọi vận động viên, huấn luyện viên và trọng tài tham gia vào bộ môn bóng chuyền hơi.
Quy Định Chi Tiết Về Sân Bãi Và Dụng Cụ Thi Đấu Bóng Chuyền Hơi
Để một trận đấu bóng chuyền hơi diễn ra đúng chuẩn mực, các quy định về sân bãi và dụng cụ thi đấu cần được tuân thủ nghiêm ngặt. Đây là nền tảng vật chất quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng và tính công bằng của trận đấu.
Sân Thi Đấu Bóng Chuyền Hơi Tiêu Chuẩn
Khu vực thi đấu bóng chuyền hơi bao gồm sân thi đấu và khu tự do. Sân thi đấu phải có hình chữ nhật, đảm bảo kích thước chuẩn và an toàn cho vận động viên.
Kích thước sân đấu bóng chuyền hơi tiêu chuẩn là 12 mét chiều dài và 6 mét chiều rộng. Xung quanh sân là khu tự do, với chiều rộng tối thiểu 2 mét về mọi phía, không có vật cản. Khoảng không tự do là không gian phía trên sân đấu, không bị che chắn, có chiều cao tối thiểu 5 mét tính từ mặt sân. Những quy định này đảm bảo vận động viên có đủ không gian để di chuyển, cứu bóng và thực hiện các kỹ thuật mà không gặp trở ngại.
Mặt sân thi đấu phải phẳng, ngang bằng và đồng nhất. Điều này cực kỳ quan trọng để tránh chấn thương cho vận động viên và đảm bảo bóng nảy đều. Mặt sân không được có bất kỳ vật cản hay yếu tố nguy hiểm nào. Đối với sân thi đấu trong nhà, mặt sân nên có màu sáng để dễ quan sát. Đối với sân ngoài trời, độ dốc thoát nước cho phép là 5mm/m để tránh đọng nước. Việc sử dụng vật liệu cứng để làm đường giới hạn trên sân là điều bị cấm để bảo vệ chân của người chơi.
Các đường trên sân bóng chuyền hơi có bề rộng 5cm, phải có màu sáng, tương phản với màu sân để dễ dàng phân biệt. Hai đường biên dọc và hai đường biên ngang giới hạn sân đấu, chúng nằm trong phạm vi kích thước sân. Đường giữa sân chia sân làm hai phần bằng nhau, mỗi phần 6x6m, chạy dưới lưới và nối hai đường biên dọc. Mỗi bên sân có một đường tấn công, kẻ song song với đường giữa sân, cách mép sau đường tấn công đến trục đường giữa là 2m. Đường tấn công này giới hạn khu trước, hay còn gọi là khu tấn công. Đường tấn công cũng được kéo dài thêm từ các đường biên dọc bằng ba vạch ngắt quãng, mỗi vạch dài 15cm, rộng 5cm, cách nhau 20cm, tổng độ dài 105cm, giúp trọng tài và người chơi dễ dàng xác định giới hạn. Đối với các cuộc thi đấu chính thức toàn quốc, “Đường giới hạn của HLV” được kẻ bằng các vạch ngắt quãng từ đường tấn công kéo dài tới đường biên ngang kéo dài, song song với đường biên dọc và cách biên dọc 105cm, là khu vực hoạt động của huấn luyện viên.
Luật bóng chuyền hơi cơ bản được quy định để đảm bảo công bằng cho mọi trận đấu
Các khu trên sân bóng chuyền hơi được phân chia rõ ràng để quản lý hoạt động của vận động viên. Khu trước (khu tấn công) của mỗi bên sân được giới hạn từ trục giữa của đường giữa sân tới mép sau của đường tấn công, và mở rộng ra tới hết khu tự do. Khu phát bóng rộng 6m, nằm sau mỗi đường biên ngang, được giới hạn bởi hai vạch dài 15cm vuông góc với đường biên ngang, cách phía sau đường biên ngang 20cm và được coi là phần kéo dài của đường biên dọc. Chiều sâu khu phát bóng kéo dài đến hết khu tự do. Khu thay người được giới hạn bởi sự kéo dài của hai đường tấn công đến bàn thư ký, nơi các vận động viên dự bị chờ đợi. Ở mỗi góc sân của khu tự do có một khu khởi động kích thước 3x3m, dành cho các vận động viên khởi động nhẹ nhàng. Cuối cùng, khu phạt kích thước 1x1m, đặt hai ghế, giới hạn bằng các vạch đỏ, nằm ở khu tự do phía sau ghế ngồi của mỗi đội, dành cho các vận động viên bị phạt.
Sân thi đấu bóng chuyền hơi chuẩn kích thước quốc tế
Các khu trên sân bóng chuyền hơi được đánh dấu rõ ràng
Lưới Và Cột Lưới Thi Đấu Bóng Chuyền Hơi
Hệ thống lưới và cột lưới là trung tâm của sân bóng chuyền hơi, quyết định đến chiều cao bóng và không gian thi đấu. Chiều cao của lưới sân bóng chuyền hơi được quy định cụ thể: đối với nam là 2.20m và đối với nữ là 2m, được đo ở giữa sân. Hai đầu lưới trên đường biên dọc phải có chiều cao bằng nhau và không được cao hơn chiều cao quy định quá 2cm.
Cấu tạo lưới bóng chuyền hơi cũng có những tiêu chuẩn riêng. Lưới có màu sẫm, dài từ 7.5m đến 8m và rộng 1m, được đan thành các mắt lưới hình vuông với mỗi cạnh 10cm. Mép trên của lưới được viền bằng một băng vải trắng gấp lại rộng 7cm, bên trong luồn một sợi dây cáp mềm để căng lưới. Mép dưới lưới cũng có một băng vải trắng rộng 5cm, luồn qua một dây buộc để giữ căng phần dưới của lưới vào hai cột.
Băng giới hạn là hai băng trắng dài 1m, rộng 5cm, được đặt ở hai bên đầu lưới, thẳng góc với giao điểm của đường biên dọc và đường giữa sân. Băng giới hạn này được coi là một phần không thể thiếu của lưới, giúp xác định không gian bóng qua lưới. Ăng ten là thanh tròn dẻo đường kính 10mm, dài 1.8m, làm bằng sợi thủy tinh hoặc vật liệu tương tự, được buộc chặt sát mép ngoài mỗi băng giới hạn. Phần ăng ten cao hơn lưới 80cm và được sơn xen kẽ các đoạn màu tương phản (đỏ và trắng, mỗi đoạn dài 10cm). Ăng ten thuộc phần của lưới và có chức năng giới hạn hai bên của khoảng không gian bóng qua trên lưới.
Cột lưới bóng chuyền hơi phải được đặt ở ngoài sân, cách đường biên dọc từ 0.5 – 1m, cao 2.30m và có thể điều chỉnh được. Cột lưới phải được làm tròn, nhẵn và cố định chắc chắn xuống đất, không sử dụng dây cáp giữ bên ngoài để đảm bảo an toàn. Các dụng cụ phụ trợ nguy hiểm gắn trên cột lưới đều bị cấm.
Lưới và cột lưới thi đấu bóng chuyền hơi chuẩn quy định
Quy Định Về Quả Bóng Chuyền Hơi
Quả bóng chuyền hơi cũng có những tiêu chuẩn riêng biệt để đảm bảo tính chất và tốc độ chơi phù hợp với bộ môn này. Bóng phải là hình cầu tròn và được làm bằng cao su mềm, mang lại cảm giác nhẹ nhàng và an toàn khi tiếp xúc. Màu sắc của bóng có thể là màu vàng hoặc màu vàng cam, giúp người chơi dễ dàng quan sát trong các điều kiện ánh sáng khác nhau.
Về kích thước, chu vi của quả bóng chuyền hơi dao động từ 78 đến 80cm, và trọng lượng của bóng là từ 180 đến 200 gram. Các thông số này được thiết lập để bóng có độ bay và nảy phù hợp, không quá nhanh gây khó khăn cho người chơi lớn tuổi hoặc người mới tập. Một điểm quan trọng khác là tính đồng nhất của bóng: mọi quả bóng chuyền hơi được sử dụng trong một trận đấu phải có cùng chu vi, trọng lượng, áp lực, chủng loại và màu sắc. Điều này đảm bảo tính công bằng và nhất quán trong suốt quá trình thi đấu, không có đội nào có lợi thế hơn do sử dụng bóng khác biệt.
Quả bóng chuyền hơi Vĩnh Thịnh chất lượng cao
Thành Phần Đội Bóng Và Quy Định Về Vận Động Viên
Để đảm bảo một trận đấu diễn ra theo đúng quy tắc, việc quy định rõ ràng về thành phần đội bóng và vai trò của từng cá nhân là vô cùng cần thiết. Những điều khoản này không chỉ giúp tổ chức trận đấu thuận lợi mà còn định hình trách nhiệm của từng thành viên.
Cấu Trúc Đội Bóng Chuyền Hơi
Một đội bóng chuyền hơi hoàn chỉnh bao gồm tối đa 10 vận động viên, 1 huấn luyện viên trưởng, 1 huấn luyện viên phó, 1 săn sóc viên và 1 bác sĩ. Trong số các vận động viên, một người sẽ được chỉ định làm đội trưởng trên sân và tên của người này phải được ghi rõ trong biên bản thi đấu. Chỉ những vận động viên đã đăng ký chính thức trong biên bản thi đấu mới được phép vào sân và tham gia thi đấu. Sau khi huấn luyện viên và đội trưởng đã ký xác nhận vào biên bản, không được phép thay đổi thành phần đăng ký của đội.
Các vận động viên không thi đấu có thể ngồi trên ghế của đội mình hoặc đứng ở khu khởi động. Huấn luyện viên và các thành viên khác của đội phải ngồi trên ghế, nhưng có thể tạm thời rời chỗ khi cần thiết. Ghế của đội được đặt ở hai bên bàn thư ký, ngoài khu tự do. Chỉ các thành viên của đội mới được phép ngồi trên ghế và tham gia khởi động trong thời gian trận đấu. Vận động viên không thi đấu trên sân có thể khởi động không bóng ở khu khởi động trong thời gian trận đấu, hoặc khởi động ở khu tự do sau sân của đội mình trong thời gian hội ý. Khi nghỉ giữa hiệp, các vận động viên được phép khởi động có bóng ở khu tự do.
Trang Phục Thi Đấu Bóng Chuyền Hơi
Trang phục thi đấu của vận động viên bóng chuyền hơi bao gồm áo thể thao, quần đùi, tất và giày thể thao. Yêu cầu chung là áo, quần đùi và tất của toàn đội phải đồng bộ, sạch sẽ và đồng màu, tạo nên sự chuyên nghiệp và tinh thần đoàn kết. Giày phải nhẹ, mềm, có đế bằng cao su hoặc da và không có đế gót, nhằm giảm thiểu chấn thương và tăng cường sự linh hoạt khi di chuyển.
Áo vận động viên phải được đánh số từ 01 đến 15. Số áo phải được in rõ ràng ở giữa ngực và giữa lưng. Màu sắc và độ sáng của số phải tương phản với màu sắc của áo để dễ dàng nhận biết. Số trước ngực phải cao ít nhất 15cm, còn số sau lưng ít nhất 20cm, với nét số rộng tối thiểu 2cm. Trên áo đội trưởng, dưới số trước ngực phải có một vạch khác màu sắc kích thước 8x2cm để phân biệt. Nghiêm cấm vận động viên cùng đội mặc trang phục khác màu nhau hoặc áo không có số chính thức, đảm bảo tính đồng bộ và nhận diện đội.
Trọng tài thứ nhất có thể linh hoạt cho phép một hoặc nhiều vận động viên thi đấu mà không đi giày, hoặc thay trang phục thi đấu bị ướt giữa hai hiệp hoặc sau khi thay người, miễn là trang phục mới cùng màu, cùng kiểu và cùng số áo. Nếu trời rét, toàn đội có thể được mặc quần áo trình diễn để thi đấu, miễn là đồng màu, đồng kiểu và có ghi số hợp lệ. Tuy nhiên, việc mang các đồ vật gây chấn thương hoặc tạo lợi thế không công bằng cho vận động viên là điều bị cấm tuyệt đối. Vận động viên có thể mang kính cá nhân nhưng phải tự chịu trách nhiệm về việc này.
Vai Trò Của Lãnh Đạo Đội Bóng Chuyền Hơi
Đội trưởng và huấn luyện viên đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý đội bóng, chịu trách nhiệm về hành vi và kỷ luật của các thành viên.
Đội trưởng có trách nhiệm lớn trước, trong và sau trận đấu. Trước trận, đội trưởng phải ký vào biên bản thi đấu và đại diện đội thực hiện việc bắt thăm. Trong trận đấu, nếu đội trưởng vào sân, người đó là đội trưởng trên sân. Nếu đội trưởng không thi đấu, huấn luyện viên hoặc chính đội trưởng phải chỉ định một vận động viên khác đang trên sân làm đội trưởng lâm thời. Vận động viên này sẽ chịu trách nhiệm cho đến khi bị thay ra, đội trưởng chính thức trở lại sân, hoặc hiệp đấu kết thúc. Khi bóng ngoài cuộc, chỉ đội trưởng trên sân mới có quyền nói chuyện với trọng tài để đề nghị giải thích luật, kiểm tra vị trí, sân bãi, lưới, bóng, hoặc xin hội ý, thay người. Đội trưởng có quyền khiếu nại quyết định của trọng tài thứ nhất, nhưng phải ghi rõ vào biên bản thi đấu sau khi trận đấu kết thúc. Kết thúc trận đấu, đội trưởng phải cảm ơn trọng tài và ký vào biên bản xác nhận kết quả.
Huấn luyện viên là người chỉ đạo chiến thuật và quản lý đội từ bên ngoài sân đấu. Trong suốt trận đấu, huấn luyện viên có quyền quyết định đội hình thi đấu, thực hiện việc thay người và xin hội ý. Khi thực hiện các yêu cầu này, huấn luyện viên phải liên hệ với trọng tài thứ hai. Trước trận, huấn luyện viên có nhiệm vụ ghi và kiểm tra lại tên, số áo của cầu thủ trong biên bản thi đấu rồi ký tên. Trước mỗi hiệp đấu, huấn luyện viên phải trao phiếu báo vị trí đã ký tên cho thư ký hoặc trọng tài thứ hai. Huấn luyện viên ngồi trên ghế của đội gần bàn thư ký nhưng có thể rời chỗ ngồi chốc lát. Giống như các thành viên khác, huấn luyện viên có thể chỉ đạo vận động viên trên sân, được phép đứng hoặc đi lại trong khu tự do trước ghế ngồi của đội mình, từ đường tấn công đến khu khởi động, nhưng không được làm ảnh hưởng hoặc trì hoãn trận đấu.
Huấn luyện viên phó có vai trò hỗ trợ, ngồi trên ghế và không có quyền trực tiếp tham gia vào trận đấu. Tuy nhiên, trong trường hợp huấn luyện viên trưởng phải rời khỏi đội, huấn luyện viên phó có thể thay thế nhiệm vụ, nhưng phải theo yêu cầu của đội trưởng trên sân và được sự đồng ý của trọng tài thứ nhất.
Thể Thức Thi Đấu Bóng Chuyền Hơi Chi Tiết
Thể thức thi đấu bao gồm các quy định về cách tính điểm, thắng hiệp, thắng trận, cũng như các tình huống đặc biệt như bỏ cuộc hay không đủ người. Nắm rõ những điều này là yếu tố cơ bản để mọi trận đấu diễn ra suôn sẻ và công bằng.
Cách Tính Điểm, Thắng Hiệp Và Thắng Trận
Một đội sẽ ghi được một điểm khi bóng chạm sân đối phương, đội đối phương phạm lỗi hoặc bị phạt. Khi một đội thực hiện hành động đánh bóng sai luật hoặc phạm luật bằng bất kỳ cách nào khác, trọng tài sẽ thổi còi phạm lỗi và quyết định phạt theo luật. Nếu hai hoặc nhiều lỗi xảy ra liên tiếp, chỉ lỗi đầu tiên được tính. Nếu cả hai đội cùng phạm hai hoặc nhiều lỗi đồng thời, pha bóng đó sẽ được xử hòa và đánh lại.
Một pha bóng là chuỗi các hành động đánh bóng từ thời điểm người phát bóng chạm bóng cho đến khi trọng tài thổi còi “bóng chết”. Một pha bóng hoàn thành là chuỗi hoạt động đánh bóng với kết quả giành được một điểm. Nếu đội phát bóng thắng pha bóng, họ được một điểm và xoay vòng vị trí để phát bóng tiếp. Nếu đội đỡ phát bóng thắng pha bóng, họ được một điểm và giành quyền phát bóng.
Đội thắng một hiệp (trừ hiệp thứ 3, hiệp quyết thắng) là đội ghi được 21 điểm trước và hơn đội kia ít nhất 2 điểm. Trong trường hợp hòa 20-20 (hoặc 21-21 theo quy định gốc), các đội phải đấu tiếp cho đến khi có đội dẫn trước 2 điểm, ví dụ 23-21 hoặc 24-22. Đội thắng một trận là đội thắng 2 hiệp. Trong trường hợp hòa 1-1 sau hai hiệp, hiệp quyết thắng (hiệp 3) sẽ đấu đến 15 điểm, và đội thắng cũng phải hơn ít nhất 2 điểm. Đặc biệt, ở hiệp quyết thắng, khi một đội đạt 8 điểm, hai đội phải đổi sân cho nhau.
Xử Lý Tình Huống Bỏ Cuộc Và Không Đủ Người
Trong thi đấu bóng chuyền hơi, các trường hợp bỏ cuộc và đội hình không đủ người thi đấu được xử lý nghiêm ngặt. Nếu một đội, sau khi được mời và thuyết phục, vẫn từ chối thi đấu, đội đó sẽ bị tuyên bố bỏ cuộc. Hậu quả là đội đó sẽ bị xử thua toàn trận với kết quả 0-2, và mỗi hiệp là 0-21. Tương tự, nếu một đội không có mặt đúng giờ thi đấu mà không có lý do chính đáng, họ cũng sẽ bị tuyên bố bỏ cuộc và chịu kết quả tương tự.
Khi một đội bị tuyên bố không đủ đội hình thi đấu một hiệp hoặc một trận (theo Điều 7.3.1), đội đó sẽ bị thua hiệp hoặc trận đó. Đội đối phương sẽ được thêm đủ số điểm và số hiệp còn thiếu để thắng hiệp hoặc trận đấu. Các điểm số và kết quả của các hiệp trước đó của đội có đội hình không đủ người vẫn được giữ nguyên. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì đủ số lượng vận động viên và sự sẵn sàng thi đấu trong suốt trận.
Tổ Chức Trận Đấu Và Vị Trí Vận Động Viên
Trước trận đấu, trọng tài thứ nhất sẽ tổ chức bắt thăm giữa hai đội trưởng để xác định quyền ưu tiên phát bóng trước và chọn sân ở hiệp thứ nhất. Nếu trận đấu cần đến hiệp thứ 3, việc bắt thăm sẽ được thực hiện lại. Đội thắng khi bắt thăm được chọn một trong hai quyền: phát bóng hoặc đỡ phát bóng, hoặc chọn sân. Đội thua sẽ nhận phần còn lại. Nếu hai đội khởi động riêng, đội nào phát bóng trước sẽ được khởi động trên lưới trước.
Trước trận đấu, nếu các đội đã khởi động tại sân phụ, họ sẽ được cùng khởi động với lưới là 6 phút. Nếu chưa khởi động, thời gian có thể là 10 phút. Nếu cả hai đội trưởng yêu cầu khởi động riêng, mỗi đội sẽ có 3 hoặc 5 phút.
Mỗi đội khi thi đấu bóng chuyền hơi phải luôn có 5 vận động viên trên sân. Đội hình thi đấu ban đầu chỉ rõ trật tự xoay vòng của các vận động viên, trật tự này phải được giữ đúng suốt hiệp đấu. Trước mỗi hiệp, huấn luyện viên phải ghi đội hình vào phiếu báo vị trí, ký tên và nộp cho trọng tài thứ hai hoặc thư ký. Các vận động viên không có trong đội hình ban đầu của hiệp đó là vận động viên dự bị. Sau khi phiếu báo vị trí được nộp, không được phép thay đổi đội hình trừ việc thay người thông thường.
Trong trường hợp có sự khác biệt giữa vị trí vận động viên trên sân và phiếu báo vị trí, các quy định cụ thể sẽ được áp dụng. Nếu phát hiện trước khi bắt đầu hiệp, vận động viên phải trở về đúng vị trí mà không bị phạt. Nếu phát hiện một vận động viên trên sân không được ghi trong phiếu báo vị trí, người đó phải được thay bằng vận động viên đã ghi. Tuy nhiên, huấn luyện viên có thể xin thay người thông thường. Nếu sự khác biệt được phát hiện sau khi hiệp đấu bắt đầu, đội phạm lỗi sẽ bị xử thua pha bóng đó, bị phạt một điểm và quyền phát bóng cho đối phương, đồng thời các điểm ghi được từ thời điểm phạm lỗi sẽ bị xóa bỏ.
Vị trí khi thi đấu bóng chuyền hơi được xác định rõ ràng. Ở thời điểm vận động viên phát bóng đánh chạm bóng, trừ vận động viên phát bóng, các vận động viên của mỗi đội phải đứng trong sân của mình và đúng vị trí theo trật tự xoay vòng. Ba vận động viên đứng dọc theo lưới là hàng trước (số 4 – trước bên trái, số 3 – trước giữa, số 2 – trước bên phải). Hai vận động viên còn lại là hàng sau (số 5 – sau trái, số 1 – sau bên phải). Mỗi vận động viên hàng sau phải đứng xa lưới hơn bất kỳ người hàng trước nào, và các vận động viên hàng trước không được đứng dưới hai vận động viên hàng sau. Vị trí được xác định dựa trên vị trí bàn chân chạm đất. Sau khi bóng đã phát đi, các vận động viên có thể di chuyển và đứng ở bất kỳ vị trí nào trên sân của mình và khu tự do.
Vị trí của các vận động viên trên sân bóng chuyền hơi
Lỗi sai vị trí xảy ra khi vào thời điểm người phát bóng chạm bóng mà có bất kỳ vận động viên nào đứng không đúng vị trí. Nếu lỗi sai vị trí xảy ra cùng lúc với lỗi phát bóng, lỗi phát bóng sẽ được ưu tiên. Nếu lỗi sai vị trí xảy ra trước lỗi phát bóng (sau khi phát bóng đúng), lỗi sai vị trí sẽ được bắt trước. Khi phạm lỗi sai vị trí, đội bị xử thua pha bóng đó, bị phạt một điểm và quyền phát bóng cho đối phương, đồng thời các vận động viên phải trở về đúng vị trí của mình.
Thứ tự xoay vòng được ghi trong đội hình đăng ký đầu mỗi hiệp và được kiểm tra suốt hiệp đấu. Khi đội đỡ phát bóng giành được quyền phát bóng, các vận động viên phải xoay một vị trí theo chiều kim đồng hồ: vận động viên ở vị trí số 2 chuyển xuống vị trí số 1 để phát bóng, vận động viên ở vị trí số 1 chuyển sang vị trí số 5. Lỗi thứ tự xoay vòng khi phát bóng sẽ bị phạt một điểm và phát bóng cho đối phương. Thư ký phải xác định thời điểm phạm lỗi và hủy bỏ tất cả các điểm thắng của đội phạm lỗi từ thời điểm đó.
Các Hoạt Động Kỹ Thuật Trong Thi Đấu Bóng Chuyền Hơi
Các quy tắc về hoạt động kỹ thuật là xương sống của mỗi trận đấu bóng chuyền hơi, định hình cách thức các đội tương tác với bóng và đối thủ. Từ trạng thái bóng đến động tác chơi bóng, mỗi chi tiết đều được quy định rõ ràng để đảm bảo tính công bằng và hấp dẫn.
Trạng Thái Bóng Trong Cuộc Và Ngoài Cuộc
Bóng trong cuộc được tính từ thời điểm trọng tài thứ nhất thổi còi cho phép phát bóng và người phát bóng đánh chạm bóng đi. Ngược lại, bóng ngoài cuộc (hay còn gọi là bóng chết) được tính từ thời điểm một trong hai trọng tài thổi còi bắt lỗi. Điều quan trọng là không tính các hành vi phạm lỗi tiếp theo tiếng còi đã bắt lỗi của trọng tài.
Bóng được coi là trong sân khi nó chạm sân đấu, bao gồm cả các đường biên giới hạn. Đây là quy tắc cơ bản để xác định điểm. Bóng được coi là ngoài sân khi một phần bóng chạm sân hoàn toàn ngoài các đường biên, bóng chạm vật thể bên ngoài sân (như trần nhà, người ngoài đội hình thi đấu), bóng chạm ăngten, dây buộc lưới, cột lưới, hoặc phần lưới nằm ngoài băng giới hạn. Ngoài ra, bóng cũng được tính là ngoài sân khi bay qua mặt phẳng đứng dọc lưới mà một phần hay toàn bộ quả bóng lại nằm ngoài không gian bóng qua hợp lệ của lưới, hoặc khi toàn bộ quả bóng bay qua khoảng không gian dưới lưới. Những quy định này giúp phân định rõ ràng các tình huống bóng, đảm bảo tính chính xác trong việc tính điểm.
Động Tác Chơi Bóng Hợp Lệ
Mỗi đội phải thi đấu trong khu sân đấu và phần không gian của mình. Tuy nhiên, vận động viên có thể cứu bóng từ ngoài khu tự do. Một đội có quyền chạm bóng tối đa 3 lần (không kể chắn bóng) để đưa bóng sang sân đối phương. Nếu chạm bóng quá 3 lần, đội đó sẽ phạm lỗi “đánh bóng 4 lần”. Một vận động viên không được đánh chạm bóng hai lần liên tiếp.
Trong trường hợp hai hoặc ba vận động viên của cùng một đội chạm bóng trong cùng một thời điểm, hành động đó được tính là hai hoặc ba lần chạm bóng (trừ chắn bóng). Nếu nhiều vận động viên cùng tiếp cận bóng nhưng chỉ có một người chạm, thì chỉ tính một lần chạm. Việc các vận động viên va vào nhau trong tình huống này không bị coi là phạm lỗi. Nếu vận động viên của hai đội cùng chạm bóng trên lưới và bóng còn trong cuộc, đội đỡ bóng sẽ được chạm tiếp 3 lần nữa. Nếu bóng ra ngoài sân bên nào, đội bên kia phạm lỗi. Nếu hai đội cùng đánh chạm giữ bóng trên lưới, trọng tài sẽ xử cả hai đội cùng phạm lỗi và đánh lại pha bóng đó. Trong khu thi đấu, vận động viên không được lợi dụng sự hỗ trợ của đồng đội hoặc bất cứ vật gì để chạm tới bóng. Tuy nhiên, đồng đội có thể giữ hoặc kéo vận động viên sắp phạm lỗi (chạm lưới, qua vạch giữa sân) trở về sân mình.
Bóng có thể chạm mọi phần của thân thể vận động viên. Bóng phải được đánh đi một cách dứt khoát, không dính, không ném vứt, không được giữ lại, và có thể nảy ra theo bất cứ hướng nào. Bóng có thể chạm nhiều phần thân thể nhưng phải liền cùng một lúc. Các trường hợp ngoại lệ bao gồm khi chắn bóng, một hay nhiều cầu thủ chắn bóng có thể chạm bóng liên tục miễn là những lần chạm đó xảy ra trong cùng một hành động. Ở lần chạm bóng đầu tiên của một đội, bóng có thể chạm liên tiếp nhiều phần khác nhau của thân thể miễn là những lần chạm đó xảy ra trong cùng một hành động.
Các lỗi đánh bóng bao gồm: Bốn lần chạm bóng (đội chạm bóng 4 lần trước khi đưa bóng qua lưới), hỗ trợ đánh bóng (vận động viên lợi dụng đồng đội hoặc vật để chạm bóng), giữ bóng (đánh bóng không dứt khoát, bóng bị giữ lại hoặc ném vứt), và chạm bóng hai lần (một vận động viên đánh bóng hai lần liên tiếp hoặc bóng chạm lần lượt nhiều phần khác nhau của cơ thể).
Quy Định Về Bóng Ở Lưới
Khi bóng được đánh sang sân đối phương, nó phải đi qua khoảng không bóng qua trên lưới hợp lệ. Khoảng không này là phần của mặt phẳng thẳng đứng của lưới, được giới hạn bởi mép trên của lưới, phần bên trong hai cột ăng ten (và phần kéo dài tưởng tượng của chúng) và thấp hơn trần nhà. Quả bóng đã bay qua mặt phẳng của lưới tới khu tự do của sân đối phương mà hoàn toàn hoặc một phần bóng bay qua ngoài không gian bên ngoài lưới thì có thể đánh trở lại trong số lần đánh bóng của đội. Tuy nhiên, vận động viên cứu bóng không được chạm sân đối phương, và quả bóng khi đánh trở lại phải cắt mặt phẳng của lưới hoàn toàn hoặc một phần bóng bay qua ngoài không gian bên ngoài lưới cùng một bên sân. Đội đối phương không được ngăn cản hành động này.
Bóng được phép chạm lưới khi bay qua. Đây không phải là một lỗi. Nếu bóng đánh vào lưới và bật ra, đội đó có thể tiếp tục đỡ bóng nếu chưa quá 3 lần chạm bóng. Tuy nhiên, nếu bóng làm rách mắt lưới hoặc giật lưới chùng xuống, pha bóng đó sẽ bị xóa bỏ và phải đánh lại để đảm bảo tính công bằng và điều kiện thi đấu.
Hoạt Động Của Vận Động Viên Gần Lưới
Các vận động viên có những quy định cụ thể khi hoạt động gần lưới để tránh phạm lỗi và đảm bảo tính công bằng. Khi chắn bóng, vận động viên có thể chạm bóng bên sân đối phương, nhưng tuyệt đối không được cản trở đối phương trước hoặc trong khi họ thực hiện động tác đập bóng. Sau khi vận động viên đã đập bóng, bàn tay của họ được phép qua trên lưới, nhưng phải chạm bóng ở không gian bên sân của mình.
Về việc qua dưới lưới, vận động viên được phép xâm nhập không gian dưới lưới sang sân đối phương, nhưng không được cản trở đối phương thi đấu. Đối với việc xâm nhập sân đối phương qua vạch giữa, vận động viên được phép cùng lúc một hay hai bàn chân (hoặc một hay hai bàn tay) chạm sân đối phương, nhưng ít nhất một phần của một hay hai bàn chân (hoặc một hay hai bàn tay) vẫn phải chạm hoặc vẫn ở trên đường giữa sân. Tất cả các bộ phận cơ thể từ phía trên bàn chân cũng được phép chạm sân đối phương miễn là một phần của bàn chân vẫn chạm vạch hoặc ở trên đường giữa sân. Vận động viên có thể sang sân đối phương sau khi bóng ngoài cuộc hoặc xâm nhập vùng tự do bên sân đối phương nhưng không được cản trở đối phương chơi bóng.
Vận động viên ở gần lưới theo luật bóng chuyền hơi mới nhất
Chạm lưới là một hành vi phạm lỗi của vận động viên. Các hành động đánh bóng bao gồm cả các động tác đánh không chạm bóng. Tuy nhiên, sau khi đã đánh bóng, vận động viên có thể chạm cột lưới, dây cáp hoặc các vật bên ngoài chiều dài của lưới, miễn là không ảnh hưởng đến trận đấu. Nếu bóng đánh vào lưới làm lưới chạm vận động viên đối phương, thì không bị phạt lỗi.
Các lỗi của vận động viên ở lưới bao gồm: Chạm bóng hoặc chạm đối phương ở không gian đối phương trước hoặc trong khi đối phương đánh bóng; Xâm nhập không gian dưới lưới của đối phương cản trở thi đấu; Một hoặc hai bàn chân của vận động viên xâm nhập hoàn toàn sang sân đối phương; Vận động viên làm ảnh hưởng đến thi đấu của đối phương thông qua các hành động như chạm băng giới hạn trên của lưới hoặc 80cm của Ăngten trong hành động đánh bóng, hỗ trợ từ lưới cùng lúc với đánh bóng, tạo ra sự thuận lợi hơn đối phương, hoặc cản trở sự xâm nhập hợp lệ đánh bóng của đối phương.
Phát Bóng – Khởi Đầu Mỗi Pha Bóng
Phát bóng là hành động khởi đầu để đưa bóng vào cuộc, được thực hiện bởi vận động viên bên phải hàng sau đứng trong khu phát bóng. Quả phát bóng đầu tiên của hiệp 1 và hiệp 3 sẽ do kết quả bắt thăm quyết định. Ở hiệp thứ hai, đội không được phát bóng ở hiệp thứ nhất sẽ là đội phát bóng đầu tiên.
Các vận động viên phải phát bóng theo đúng trật tự đã ghi trong phiếu báo vị trí. Sau quả phát bóng đầu tiên của một hiệp, nếu đội phát bóng thắng pha bóng, họ được một điểm và vận động viên trên sân phải xoay một vị trí theo chiều kim đồng hồ, vận động viên mới chuyển đến khu số 01 sẽ thực hiện lần phát bóng này. Mỗi lần phát bóng chỉ được thực hiện một lần. Nếu đội đỡ bóng thắng pha bóng, họ giành quyền phát bóng và phải xoay vòng trước khi phát bóng. Vận động viên bên phải hàng trên sẽ chuyển xuống bên phải hàng sau để phát bóng. Trọng tài thứ nhất sẽ thổi còi ra lệnh phát bóng sau khi kiểm tra thấy hai đội đã sẵn sàng thi đấu và vận động viên phát bóng đã cầm bóng.
Phát bóng theo luật bóng chuyền hơi mới nhất
Vận động viên thực hiện phát bóng bằng một tay hoặc bất cứ phần nào của cánh tay sau khi đã tung hoặc để rời bóng khỏi bàn tay. Chỉ được tung hay để bóng rời tay một lần. Được phép đập bóng hoặc chuyển động bóng trong tay. Lúc phát bóng, vận động viên có thể chạy lấy đà hoặc nhảy phát bóng, nhưng không được chạm sân đấu (kể cả đường biên ngang) hoặc chạm vùng sân ngoài khu phát bóng. Sau khi đánh bóng, vận động viên có thể giẫm vạch, bước vào trong sân hoặc ra ngoài khu phát bóng. Vận động viên phải phát bóng đi trong vòng 8 giây sau tiếng còi của trọng tài thứ nhất. Phát bóng trước tiếng còi sẽ bị hủy bỏ và phải phát lại.
Các vận động viên của đội phát bóng không được làm hàng rào cá nhân hay tập thể để che đối phương quan sát vận động viên phát bóng hoặc đường bay của bóng. Khi phát bóng, một vận động viên hay một nhóm vận động viên của đội phát bóng không được làm hàng rào che bằng cách giơ vẫy tay, nhảy lên hoặc di chuyển ngang, đứng thành nhóm che đường bay của bóng.
Các lỗi trong lúc phát bóng bao gồm: Người phát bóng sai trật tự xoay vòng hoặc không thực hiện đúng các điều kiện phát bóng. Các lỗi này sẽ bị phạt đổi phát bóng, kể cả khi đối phương sai vị trí. Sau khi bóng được đánh đi đúng động tác, quả phát bóng có thể phạm lỗi nếu bóng chạm vận động viên của đội phát bóng hoặc không hoàn toàn qua mặt phẳng thẳng đứng của lưới/không gian bóng qua trên lưới, bóng ra ngoài sân, hoặc bóng bay qua trên hàng rào che chắn. Nếu cùng lúc vận động viên phát bóng phạm lỗi phát bóng tại thời điểm đánh vào bóng và đội đối phương sai vị trí, lỗi phát bóng hỏng sẽ được phạt. Nếu phát bóng đúng nhưng sau đó quả phát bóng bị hỏng mà đối phương lại sai vị trí, lỗi sai vị trí của đội đối phương sẽ được phạt trước.
Đánh Bóng Tấn Công Hiệu Quả
Đánh bóng tấn công là bất kỳ hành động nào trực tiếp đưa bóng sang sân đối phương, trừ phát bóng và chắn bóng. Trong đánh bóng tấn công, được phép thực hiện bỏ nhỏ hoặc đánh nhẹ, miễn là bóng được đánh gọn, rõ, không dính bóng, không giữ hoặc ném/vứt bóng. Hành động đánh bóng tấn công được coi là hoàn thành khi bóng đã hoàn toàn qua mặt phẳng đứng của lưới hoặc bóng chạm đối phương.
Có những giới hạn cụ thể cho việc đánh bóng tấn công. Vận động viên ở trong khu tấn công 2m không được bật nhảy đánh bóng. Bóng đánh sang sân đối phương từ khu vực này phải có độ vồng lên khi qua phía trên của lưới. Tuy nhiên, khi vận động viên khu sau (ở sau vạch 2m) được đập bóng tấn công ở bất kỳ độ cao nào trong khu tấn công, một hoặc hai bàn chân của vận động viên đó không được chạm hoặc vượt qua đường tấn công khi giậm nhảy. Sau khi đập bóng, vận động viên có thể rơi vào khu tấn công.
Các lỗi đánh bóng tấn công bao gồm: Đánh bóng ở không gian sân đối phương; Đánh bóng ra ngoài; Vận động viên bật nhảy đánh bóng tấn công trong khu tấn công 2m (khi bóng không có độ vồng); Vận động viên không bật nhảy đánh bóng tấn công nhưng đường bóng đi sang sân đối phương không có độ vồng.
Chắn Bóng – Phòng Thủ Mạnh Mẽ
Chắn bóng là một kỹ thuật phòng thủ quan trọng, là hành động của các vận động viên ở gần lưới chặn quả bóng từ sân đối phương sang bằng cách giơ tay cao hơn mép trên của lưới. Chỉ các vận động viên hàng trên mới được phép hoàn thành chắn bóng, và tại thời điểm chạm bóng, một phần của cơ thể họ phải cao hơn mép trên của lưới. Định chắn bóng là hành động chắn bóng nhưng không chạm bóng, trong khi chắn bóng hoàn thành khi bóng chạm tay người chắn. Chắn tập thể xảy ra khi hai hay ba vận động viên đứng gần nhau thực hiện chắn và hoàn thành chắn khi một trong số họ chạm bóng.
Một hoặc nhiều vận động viên chắn có thể chạm bóng liên tiếp (nhanh và liên tục), miễn là những lần chạm đó xảy ra trong cùng một hành động. Khi chắn bóng, vận động viên có thể đưa bàn tay và cánh tay của mình qua trên lưới sang sân đối phương, nhưng hành động đó không được cản trở đối phương đánh bóng. Đặc biệt, không được phép chạm bóng bên kia lưới trước khi đối phương thực hiện đánh bóng tấn công.
Chạm bóng trong chắn bóng không được tính vào số lần chạm bóng của đội. Sau lần chắn chạm bóng này, đội được tiếp tục chạm bóng 3 lần nữa để đưa bóng sang sân đối phương. Sau khi chắn bóng, lần chạm bóng đầu tiên có thể do bất kỳ vận động viên nào, kể cả vận động viên đã chạm bóng khi chắn bóng. Tuy nhiên, việc chắn quả phát bóng của đối phương là hành vi bị cấm tuyệt đối.
Các lỗi chắn bóng bao gồm: Chắn và định chắn những quả bóng từ đối phương đánh tấn công hợp lệ ở khu 2m (đối với VĐV không phải hàng trước); Chắn quả phát bóng của đối phương; Bóng chạm tay chắn bay ra ngoài sân; Chắn bóng bên không gian đối phương nằm ngoài cọc giới hạn.
Vận động viên ở gần lưới theo luật bóng chuyền hơi mới nhất
Các Quy Định Về Ngừng Và Kéo Dài Trận Đấu
Quản lý thời gian và các gián đoạn trong trận đấu bóng chuyền hơi là rất quan trọng để duy trì nhịp độ và sự công bằng. Các quy định về ngừng trận đấu hợp lệ, xử lý trì hoãn và các trường hợp ngừng ngoại lệ được thiết lập để đảm bảo trận đấu diễn ra một cách trôi chảy và chuyên nghiệp.
Ngừng Trận Đấu Hợp Lệ (Hội Ý & Thay Người)
Các hình thức ngừng trận đấu hợp lệ bao gồm hội ý và thay người. Mỗi hiệp đấu, mỗi đội được xin ngừng tối đa 2 lần hội ý và 5 lần thay người. Chỉ có huấn luyện viên trưởng và đội trưởng trên sân mới được phép xin ngừng trận đấu. Việc xin ngừng phải được thực hiện bằng ký hiệu tay, khi bóng đã ngoài cuộc và trước tiếng còi phát bóng của trọng tài. Được phép xin thay người trước khi bắt đầu một hiệp, nhưng lần thay người hợp lệ này phải được ghi vào biên bản thi đấu của hiệp đó.
Một đội có thể xin tạm ngừng để hội ý một hoặc hai lần liền, và có thể xin tiếp thay người một lần nữa mà không cần có pha thi đấu nào xen giữa các lần tạm ngừng đó. Tuy nhiên, một đội không được xin thay người nhiều lần liên tiếp. Có thể thay hai hay nhiều vận động viên trong cùng một lần xin thay người.
Thời gian cho một lần hội ý là 30 giây. Trong thời gian này, các vận động viên trên sân phải di chuyển ra khu tự do ở gần ghế băng của đội mình. Thay người là hành động một vận động viên dự bị, sau khi được thư ký ghi lại, vào sân thay thế vị trí cho một vận động viên khác phải rời sân. Việc thay người phải được sự cho phép của trọng tài.
Giới hạn thay người quy định rằng mỗi hiệp, mỗi đội được thay người tối đa 5 lần. Trong cùng một lần, có thể thay một hay nhiều vận động viên. Một vận động viên của đội hình chính thức có thể được thay ra sân và lại thay vào sân, nhưng trong một hiệp chỉ được một lần và phải vào đúng vị trí của mình trong đội hình đã đăng ký ở phiếu báo vị trí. Một vận động viên dự bị được vào sân thay cho một vận động viên chính thức 1 lần trong 1 hiệp, nhưng chỉ được thay ra bằng chính vận động viên chính thức đã thay.
Trong các trường hợp đặc biệt, có thể có thay người ngoại lệ. Khi một vận động viên đang thi đấu trên sân bị chấn thương không thể tiếp tục, họ phải được thay người hợp lệ. Nếu không thể thay người hợp lệ, đội đó được thay người ngoại lệ ngoài giới hạn thông thường. Bất cứ vận động viên nào không có trên sân lúc xảy ra chấn thương hoặc vận động viên thay cho người đó đều có thể vào thay vận động viên bị thương. Vận động viên dự bị bị chấn thương đã thay ra không được phép vào sân thi đấu ở trận đó nữa. Mọi trường hợp thay người ngoại lệ đều không được tính là thay người thông thường.
Thay người bắt buộc xảy ra khi một vận động viên bị phạt đuổi ra sân hoặc bị truất quyền thi đấu thì phải thay người hợp lệ. Nếu không thực hiện được, đội đó bị tuyên bố đội hình không đủ người. Thay người không hợp lệ là vượt quá giới hạn thay người (trừ trường hợp thay người ngoại lệ). Nếu một đội thay người không hợp lệ mà cuộc đấu đã tiếp tục, đội đó sẽ bị phạt thua pha bóng đó, việc thay người sẽ được sửa lại và hủy bỏ những điểm đội đó giành được từ khi phạm lỗi, trong khi điểm của đội đối phương vẫn giữ nguyên.
Trình tự thay người phải được thực hiện trong khu thay người. Thời gian của một lần thay người là khoảng thời gian cần thiết để ghi vào biên bản thi đấu và cho vận động viên vào – ra. Vào lúc xin thay người, vận động viên vào thay phải đứng ở khu thay người và sẵn sàng vào sân. Nếu không làm đúng như vậy, việc thay người sẽ không được phép và đội đó bị phạt lỗi trì hoãn. Nếu huấn luyện viên muốn thay nhiều vận động viên trong một lần, phải ra ký hiệu số người xin thay. Trong trường hợp này, việc thay người phải được thực hiện lần lượt từng cặp vận động viên một.
Xin ngừng không hợp lệ xảy ra trong các trường hợp: khi bóng trong cuộc hoặc sau tiếng còi phát bóng của trọng tài; do thành viên không có quyền xin ngừng của đội; trước khi trận đấu tiếp tục, đội đó lại xin thay người nữa mà chưa qua một pha bóng; hoặc xin ngừng hội ý hay thay người quá số lần quy định. Lần xin ngừng không hợp lệ thứ nhất không gây ảnh hưởng hoặc kéo dài trận đấu thì không bị xử phạt. Nếu lặp lại việc xin tạm ngừng không hợp lệ trong cùng một trận đấu, đội sẽ bị phạt lỗi trì hoãn trận đấu.
Xử Lý Tình Trạng Trì Hoãn Trận Đấu
Trì hoãn trận đấu là hành động không đúng của một đội cố tình kéo dài trận đấu, bao gồm các trường hợp: kéo dài lần thay người; kéo dài các lần tạm ngừng sau khi đã có lệnh tiếp tục trận đấu; xin thay người không hợp lệ; tái phạm xin ngừng không hợp lệ; hoặc các thành viên của đội trì hoãn trận đấu.
Các lỗi trì hoãn trận đấu sẽ được xử phạt bằng “Cảnh cáo lỗi trì hoãn” hoặc “Phạt lỗi trì hoãn”, được tính cho toàn đội. Phạt lỗi trì hoãn có giá trị trong toàn bộ trận đấu và phải được ghi vào biên bản thi đấu. Thành viên của đội phạm lỗi trì hoãn đầu tiên sẽ bị phạt “Cảnh cáo” trì hoãn thi đấu. Bất cứ thành viên nào của đội trong cùng một trận phạm lỗi trì hoãn lần thứ hai và những lần tiếp theo, với bất kỳ hình thức nào, đều bị phạt lỗi trì hoãn, thua pha bóng đó (một điểm và phát bóng cho đối phương). Lỗi trì hoãn xảy ra trước hay giữa hai hiệp đấu sẽ bị phạt trong hiệp tiếp theo.
Các Trường Hợp Ngừng Trận Đấu Ngoại Lệ
Trong trường hợp có tai nạn nghiêm trọng xảy ra khi bóng trong cuộc, trọng tài phải dừng ngay trận đấu để cho phép bác sĩ vào sân trợ giúp y tế. Sau đó, pha bóng đó sẽ được đánh lại. Nếu một vận động viên bị chấn thương không thể thay hợp lệ hoặc ngoại lệ, vận động viên đó được cho 3 phút hồi phục, nhưng không quá một lần trong một trận đấu. Nếu vận động viên không hồi phục được, đội đó sẽ bị tuyên bố đội hình thi đấu không đủ người.
Nếu có bất kỳ trở ngại bên ngoài nào khi đang thi đấu, trận đấu phải ngừng ngay và pha bóng đó được đánh lại. Đối với các gián đoạn kéo dài, nếu xảy ra tình huống bất ngờ làm gián đoạn trận đấu, trọng tài thứ nhất, ban tổ chức và giám sát (dù chỉ có mặt một thành phần) phải quyết định biện pháp cần thiết để trận đấu tiếp tục bình thường. Tổng thời gian của một hoặc nhiều lần ngừng trận đấu không được vượt quá 2 giờ. Nếu trận đấu vẫn tiếp tục trên sân cũ, hiệp đấu gián đoạn sẽ được tiếp tục bình thường, giữ nguyên tỷ số, vận động viên và vị trí trên sân. Kết quả các hiệp trước vẫn giữ nguyên. Nếu trận đấu tiếp tục trên sân khác, tỷ số hiệp đấu đang đấu dở sẽ bị hủy bỏ và đấu lại với đúng đội hình đã báo và số áo của đội đó, kết quả các hiệp trước vẫn giữ nguyên. Nếu tổng thời gian ngừng trận đấu quá 2 giờ thì phải đấu lại toàn bộ trận đấu.
Nghỉ Giữa Quãng Và Đổi Sân
Một lần nghỉ giữa các hiệp kéo dài 3 phút. Trong thời gian đó, các đội sẽ tiến hành đổi sân và ghi đội hình đăng ký của đội vào biên bản thi đấu. Sau mỗi hiệp, các đội sẽ đổi sân, trừ hiệp quyết thắng. Ở hiệp quyết thắng, khi một đội được 8 điểm, hai đội phải đổi sân ngay lập tức mà không được trì hoãn, và giữ nguyên vị trí vận động viên. Nếu không đổi sân đúng thời điểm quy định khi một đội được 8 điểm, khi phát hiện phải đổi sân ngay, giữ nguyên tỷ số điểm đã đạt được khi đổi sân.
Hành Vi Của Vận Động Viên Và Các Hình Phạt
Trong bóng chuyền hơi, việc duy trì thái độ thể thao và tinh thần fair-play là tối quan trọng. Các quy định về hành vi của vận động viên và hệ thống hình phạt được thiết lập để đảm bảo môi trường thi đấu lành mạnh và chuyên nghiệp.
Yêu Cầu Về Thái Độ Thi Đấu
Các thành viên của đội phải nắm vững và tuân theo luật bóng chuyền hơi hiện hành. Họ phải tuân theo quyết định của trọng tài với thái độ thể thao, không được cãi lại trọng tài. Nếu có thắc mắc, chỉ được yêu cầu giải thích thông qua đội trưởng trên sân. Các thành viên phải kiềm chế những hành động hoặc thái độ gây ảnh hưởng tới quyết định của trọng tài hoặc cố tình che giấu lỗi của đội mình.
Tinh thần fair-play là yếu tố cốt lõi. Các thành viên phải có thái độ tôn trọng, lịch sự không chỉ với các trọng tài mà còn với các quan chức khác, với đội bạn, với đồng đội và khán giả. Trong trận đấu, các thành viên của đội được phép liên hệ với nhau trong phạm vi cho phép để hỗ trợ chiến thuật và tinh thần.
Phân Loại Và Xử Lý Thái Độ Xấu
Đối với các lỗi nhẹ, mục đích xử phạt không nhằm vào chúng. Trách nhiệm của trọng tài thứ nhất là ngăn chặn các đội không mắc lỗi để bị phạt bằng cách dùng lời nói hoặc hiệu tay nhắc nhở đội đó thông qua đội trưởng. Nhắc nhở không bị phạt lỗi, không có hậu quả trực tiếp ngay và không ghi vào biên bản thi đấu.
Thái độ hành vi xấu của thành viên đội bóng đối với các quan chức, đối phương, đồng đội hoặc khán giả được chia làm 3 mức độ nghiêm trọng:
- Vô lễ: Hành động ngang ngược trái với các nguyên tắc đạo đức và thói quen văn hóa hoặc tỏ thái độ coi thường.
- Xúc phạm: Phỉ báng hoặc có lời nói hay cử chỉ lăng mạ.
- Gây gổ: Xâm phạm thân thể hoặc cố ý gây sự.
Các mức phạt được áp dụng theo phán quyết của trọng tài thứ nhất và mức độ nghiêm trọng của thái độ hành vi xấu, và phải được ghi vào biên bản thi đấu:
- Phạt lỗi (thẻ vàng): Bất kỳ thành viên nào của đội trong một trận phạm lỗi vô lễ lần đầu đều bị xử phạt thua pha bóng đó (một điểm và phát bóng cho đối phương).
- Đuổi ra sân (thẻ đỏ): Thành viên của đội bị phạt đuổi ra sân không được thi đấu tiếp phần còn lại của hiệp đó và phải ngồi tại ghế của khu phạt ở sau ghế của đội mình. Huấn luyện viên bị phạt đuổi ra sân thì không được quyền tham gia gì vào hiệp đấu đó và phải ngồi vào khu phạt. Thành viên của đội phạm lỗi xúc phạm lần đầu hoặc phạm lỗi vô lễ lần thứ hai trong cùng một trận đấu sẽ bị xử phạt đuổi ra sân.
- Truất quyền thi đấu (thẻ vàng + thẻ đỏ kẹp cùng nhau): Thành viên nào của đội bị phạt truất quyền thi đấu phải rời khỏi khu thi đấu trong toàn bộ phần còn lại của trận đấu. Phạm lỗi gây gổ lần thứ nhất, hoặc trong cùng một trận đấu cùng một thành viên của đội phạm lỗi xúc phạm lần thứ hai, hoặc phạm lỗi vô lễ lần thứ ba sẽ bị phạt truất quyền thi đấu.
Các lỗi phạt thái độ hành vi xấu là phạt cá nhân nhưng có hiệu lực trong toàn trận và phải ghi vào biên bản thi đấu. Cùng một thành viên của đội trong cùng một trận đấu tái phạm lỗi vô lễ thì bị phạt lỗi nặng hơn. Đuổi ra sân và truất quyền thi đấu do phạm lỗi xúc phạm hoặc gây gổ thì không cần đã bị phạt trước. Phạm bất kỳ lỗi thái độ hành vi xấu nào trước hoặc giữa các hiệp đấu đều bị phạt và xử phạt trong hiệp tiếp theo.
Vai Trò Và Trách Nhiệm Của Tổ Trọng Tài
Tổ trọng tài là những người điều hành trận đấu, đảm bảo các quy tắc luật bóng chuyền hơi mới nhất được áp dụng một cách công bằng và chính xác. Sự phối hợp nhịp nhàng và quyền hạn rõ ràng của từng vị trí trọng tài là yếu tố quyết định sự thành công của một trận đấu.
Thành Phần Tổ Trọng Tài
Tổ trọng tài điều khiển trận đấu bóng chuyền hơi bao gồm: Trọng tài thứ nhất, Trọng tài thứ hai, Thư ký, và hai (hoặc bốn) Giám biên. Mỗi vị trí có trách nhiệm và quyền hạn riêng biệt, cùng nhau đảm bảo trận đấu diễn ra theo đúng quy định.
Quy Trình Ra Quyết Định Của Trọng Tài
Chỉ trọng tài thứ nhất và trọng tài thứ hai được thổi còi trong trận đấu. Trọng tài thứ nhất ra hiệu lệnh cho phát bóng để bắt đầu một pha bóng. Trọng tài thứ nhất và thứ hai cùng ra hiệu kết thúc một pha bóng khi họ biết rõ lỗi phạm và loại lỗi đó. Khi bóng ngoài cuộc, hai trọng tài có thể thổi còi để chỉ rõ việc cho phép hoặc từ chối yêu cầu của một đội. Ngay sau khi thổi còi ra hiệu kết thúc pha bóng, trọng tài phải ra hiệu tay chính thức.
Nếu trọng tài thứ nhất thổi còi bắt lỗi, anh ta phải chỉ rõ đội được phát bóng, tên lỗi và vận động viên phạm lỗi (nếu cần). Trọng tài thứ hai sẽ ra hiệu tay tương tự. Nếu trọng tài thứ hai thổi còi bắt lỗi, anh ta phải chỉ rõ tên lỗi và vận động viên phạm lỗi (nếu cần), sau đó chỉ đội được phát bóng theo hiệu tay của trọng tài thứ nhất. Trong trường hợp này, trọng tài thứ nhất không cần chỉ rõ tên lỗi, vận động viên phạm lỗi và chỉ đội phát bóng. Nếu cả hai trọng tài cùng phạm lỗi, họ sẽ cùng chỉ tên lỗi và vận động viên phạm lỗi (nếu cần), sau đó trọng tài thứ nhất chỉ đội được phát bóng.
Trọng Tài Thứ Nhất – Quyền Hạn Tối Cao
Trọng tài thứ nhất là người điều khiển trận đấu từ đầu đến cuối, có quyền hạn tối cao với tất cả các trọng tài và mọi thành viên của hai đội. Quyết định của trọng tài thứ nhất là tuyệt đối trong suốt trận đấu. Anh ta có quyền xóa bỏ các quyết định của các trọng tài khác nếu thấy sai lầm, và có thể thay trọng tài nếu họ không hoàn thành nhiệm vụ. Trọng tài thứ nhất cũng kiểm tra công việc của người nhặt bóng, lau sàn. Anh ta có quyền quyết định bất cứ việc gì liên quan đến thi đấu, kể cả những vấn đề luật không quy định, và không cho phép bất cứ tranh luận nào về quyết định của mình. Tuy nhiên, với đề nghị của đội trưởng trên sân, trọng tài thứ nhất cần giải thích hoặc làm sáng tỏ luật về những quyết định của mình. Nếu đội trưởng không nhất trí và muốn khiếu nại, trọng tài thứ nhất phải cho phép ghi khiếu nại vào biên bản thi đấu lúc kết thúc. Trọng tài thứ nhất chịu trách nhiệm kiểm tra sân bãi, trang bị và các điều kiện phục vụ thi đấu trước trận.
Trước thi đấu, trọng tài thứ nhất phải kiểm tra sân bãi, bóng và các thiết bị thi đấu, thực hiện bắt thăm cho hai đội trưởng và kiểm tra khởi động của các đội. Trong trận đấu, chỉ anh ta có quyền nhắc nhở cảnh cáo các đội, phạt lỗi thái độ, hành vi xấu và lỗi trì hoãn. Anh ta quyết định các lỗi của người phát bóng, lỗi sai vị trí của đội phát bóng (kể cả hàng rào che bóng), các lỗi đánh bóng, các lỗi ở lưới và phần trên lưới, các lỗi tấn công của vận động viên trong khu tấn công 2m (và của vận động viên hàng sau), bóng qua không gian dưới lưới, và hoàn thành chắn bóng của vận động viên hàng sau. Hết trận đấu, trọng tài thứ nhất phải ký vào biên bản thi đấu.
Vận động viên ở gần lưới theo luật bóng chuyền hơi mới nhất
Trọng Tài Thứ Hai – Hỗ Trợ Đắc Lực
Trọng tài thứ hai đứng bên ngoài sân gần cột lưới, đối diện trước mặt trọng tài thứ nhất. Anh ta là người trợ giúp trọng tài thứ nhất nhưng có phạm vi quyền hạn riêng. Khi trọng tài thứ nhất không thể tiếp tục, trọng tài thứ hai có thể thay thế. Anh ta có thể ra hiệu về những lỗi ngoài phạm vi quyền hạn của mình nhưng không được cố tình khẳng định những kết luận đó với trọng tài thứ nhất. Trọng tài thứ hai kiểm soát công việc của thư ký, giám sát tư cách của các thành viên mỗi đội ngồi ở ghế và báo cáo lỗi cho trọng tài thứ nhất. Anh ta cũng kiểm soát các vận động viên trong khu khởi động, có quyền cho tạm ngừng, kiểm soát thời gian và từ chối những yêu cầu không hợp lệ. Trọng tài thứ hai kiểm tra số lần hội ý và thay người, báo cho trọng tài thứ nhất và huấn luyện viên biết khi đã hội ý 2 lần và thay 4, 5 lần người. Trong trường hợp vận động viên bị thương, anh ta có quyền cho phép thay người ngoại lệ hoặc 3 phút hồi phục. Trong thi đấu, trọng tài thứ hai kiểm tra các điều kiện của mặt sân (chủ yếu khu trước) và xem bóng có đủ điều kiện thi đấu không, đồng thời kiểm tra các thành viên của hai đội trong khu phạt và báo cáo lỗi của họ cho trọng tài thứ nhất.
Phát bóng theo luật bóng chuyền hơi mới nhất
Khi bắt đầu mỗi hiệp, đổi sân ở hiệp quyết thắng và bất cứ lúc nào cần, trọng tài thứ hai phải kiểm tra vị trí vận động viên trên sân có đúng phiếu báo vị trí hay không. Trong thi đấu, anh ta phải quyết định, thổi còi và ra hiệu các lỗi như xâm nhập sân đối phương và phần không gian dưới lưới, lỗi vị trí của đội đỡ phát bóng, lỗi chạm phần dưới của lưới hoặc chạm cột ăngten bên phía sân mình đứng, lỗi đập bóng của vận động viên, lỗi hoàn thành chắn bóng của vận động viên hàng sau, bóng chạm vật ngoài sân, bóng chạm sân khi trọng tài thứ nhất khó nhìn thấy, và bóng bay qua toàn bộ hoặc một phần bên ngoài lưới sang sân đối phương hoặc chạm cọc giới hạn phía trọng tài đứng. Kết thúc trận đấu, trọng tài thứ hai ký vào biên bản thi đấu.
Trọng Tài Thư Ký – Ghi Chép Chuẩn Xác
Thư ký ngồi ở bàn thư ký phía đối diện, mặt quay về trọng tài thứ nhất. Trách nhiệm của thư ký là giữ biên bản thi đấu theo luật, phối hợp với trọng tài thứ hai. Anh ta sử dụng chuông điện hoặc dụng cụ phát âm thanh khác để ra hiệu cho các trọng tài.
Trước mỗi trận đấu và mỗi hiệp, thư ký phải ghi chép các số liệu về trận đấu và các đội, lấy chữ ký của huấn luyện viên và đội trưởng, ghi đội hình thi đấu của mỗi đội theo phiếu báo vị trí. Nếu không nhận được phiếu báo vị trí đúng thời gian, thư ký phải báo ngay với trọng tài thứ hai. Trong trận đấu, thư ký phải ghi điểm đã đạt được của mỗi đội, kiểm tra thứ tự phát bóng và báo lỗi cho trọng tài ngay sau khi phát bóng. Anh ta sử dụng chuông để thông báo đề nghị thay người, ghi chép số lần tạm ngừng hội ý và thay người, kiểm tra số áo vận động viên và báo cáo cho trọng tài thứ hai, thông báo với trọng tài về yêu cầu ngừng trận đấu không hợp lệ, và báo trọng tài kết thúc hiệp đấu và khi đến điểm 8 của hiệp quyết thắng. Thư ký cũng ghi lại mọi lỗi phạt, đề nghị không hợp lệ, các sự việc khác theo hướng dẫn của trọng tài thứ hai (như thay người ngoại lệ, thời gian hồi phục chấn thương, các gián đoạn kéo dài, sự can thiệp bên ngoài), và kiểm soát thời gian giữa các hiệp đấu. Kết thúc thi đấu, thư ký phải ghi kết quả cuối cùng, trường hợp có khiếu nại, viết hoặc cho đội trưởng viết nội dung khiếu nại vào biên bản, và ký vào biên bản, lấy chữ ký của hai đội trưởng và các trọng tài.
Giám Biên – Phán Quyết Đường Biên
Khi trận đấu chỉ có hai giám biên, mỗi giám biên đứng trên đường chéo sân ở hai góc sân gần nhất bên tay phải của mỗi trọng tài và cách góc sân 1-2m. Mỗi giám biên kiểm soát một đường biên dọc và một đường biên ngang thuộc phía sân của mình. Nếu có bốn giám biên, họ sẽ đứng ở mỗi góc sân, chịu trách nhiệm cho các đường biên tương ứng. Mỗi giám biên đứng ở khu tự do cách mỗi góc sân 1-3m trên đường kéo dài tưởng tượng của đường biên mình phụ trách.
Các giám biên thực hiện chức năng của mình bằng cách sử dụng lá cờ (40x40cm) làm ký hiệu. Họ làm ký hiệu bóng trong và ngoài sân khi bóng chạm sân gần đường biên của mình, bóng chạm vào đội đỡ bóng ra ngoài, bóng chạm cột ăngten, bóng phát đi ngoài khoảng không bóng qua của lưới. Giám biên cũng làm ký hiệu bất kỳ cầu thủ nào trên sân (trừ vận động viên phát bóng) lúc phát bóng ra ngoài sân của mình, vận động viên phát bóng giẫm vạch, hoặc khi có vận động viên chạm ăngten trong lúc đánh bóng hoặc làm cản trở thi đấu ở phía bên sân mình phụ trách. Cuối cùng, họ làm ký hiệu khi bóng qua lưới ngoài không gian bóng qua trên lưới sang sân đối phương hoặc bóng chạm ăngten thuộc phía sân giám biên kiểm soát. Khi trọng tài thứ nhất yêu cầu, giám biên phải làm lại ký hiệu của mình.
Hệ Thống Hiệu Tay Và Hiệu Cờ Chính Thức
Trọng tài phải dùng hiệu tay chính thức để chỉ rõ lý do thổi còi bắt lỗi (tên lỗi bị bắt hoặc mục đích cho phép ngừng thi đấu). Hiệu tay phải được giữ trong một khoảng thời gian, và nếu ra hiệu bằng một tay, tay đó phải chỉ về phía đội phạm lỗi hoặc yêu cầu.
Vận động viên ở gần lưới theo luật bóng chuyền hơi mới nhấtPhát bóng theo luật bóng chuyền hơi mới nhấtVị trí của các vận động viên trên sân bóng chuyền hơiTương tự, giám biên phải dùng hiệu cờ chính thức để biểu thị tên của lỗi và phải giữ ký hiệu trong một khoảng thời gian nhất định. Hệ thống hiệu tay và hiệu cờ này là ngôn ngữ giao tiếp chuẩn mực, giúp trọng tài và giám biên truyền đạt quyết định một cách rõ ràng và nhất quán tới các đội thi đấu và khán giả, đồng thời là một phần không thể thiếu của luật bóng chuyền hơi mới nhất.
Trong thế giới thể thao, việc cập nhật kiến thức liên tục là điều thiết yếu. Để luôn đi đầu trong thông tin và có những phân tích chuyên sâu nhất, đừng quên ghé thăm bongdanetco.com – cổng thông tin thể thao hàng đầu Việt Nam.
Kết luận
Việc hiểu rõ và áp dụng đúng luật bóng chuyền hơi mới nhất là yếu tố then chốt để mỗi trận đấu không chỉ diễn ra công bằng, an toàn mà còn hấp dẫn và chuyên nghiệp. Từ các quy định chi tiết về sân bãi, dụng cụ thi đấu, thành phần đội bóng, đến thể thức tính điểm, các hoạt động kỹ thuật, quy tắc ngừng trận đấu, và đặc biệt là hành vi của vận động viên cùng vai trò của tổ trọng tài, tất cả đều góp phần tạo nên một bộ môn thể thao lành mạnh và bổ ích. Hy vọng rằng, với những phân tích và diễn giải chuyên sâu này, bạn đã có cái nhìn toàn diện và sẵn sàng áp dụng các điều luật bóng chuyền hơi một cách tự tin, góp phần vào sự phát triển bền vững của bộ môn này.
Bình luận
Nguyễn Thị Lan Anh – ⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
“Bài viết rất chi tiết và dễ hiểu về luật bóng chuyền hơi mới nhất. Tôi đang tìm tài liệu để tổ chức giải cho phường, đọc xong thấy tự tin hẳn. Đặc biệt phần phân tích về vai trò của trọng tài và các loại lỗi rất rõ ràng. Cảm ơn Bongdanetco đã cung cấp thông tin hữu ích này! (05/08/2024, 14:30)”
Trần Văn Hùng – ⭐️⭐️⭐️⭐️
“Tôi là huấn luyện viên bóng chuyền hơi phong trào. Bài viết này đã tổng hợp rất đầy đủ các điều luật quan trọng. Tuy nhiên, tôi mong muốn có thêm một số ví dụ minh họa bằng hình ảnh hoặc video cho các trường hợp lỗi phức tạp như lỗi xoay vòng hay lỗi tấn công của vận động viên khu sau. Dù sao thì cũng rất hữu ích! (05/08/2024, 16:15)”
Phạm Thanh Hà – ⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
“Tuyệt vời! Là một người chơi bóng chuyền hơi lâu năm, tôi thấy nhiều khi các giải đấu phong trào vẫn chưa thống nhất về luật. Bài viết này là cẩm nang quý giá để mọi người cùng tham khảo và áp dụng đúng chuẩn. Phần về kích thước sân và lưới rất chi tiết, giúp chúng tôi kiểm tra lại sân bãi của mình. Rất cảm ơn! (05/08/2024, 18:00)”
Lê Minh Tuấn – ⭐️⭐️⭐️⭐️
“Nội dung bài viết rất chất lượng, đúng với từ khóa ‘luật bóng chuyền hơi mới nhất’ mà tôi đang tìm kiếm. Tôi đặc biệt thích cách phân tích các mức phạt và hiệu tay của trọng tài, giúp tôi hiểu rõ hơn các quyết định trên sân. Chỉ có một góp ý nhỏ là có thể làm rõ hơn một chút về quy định thay người ngoại lệ. Dù sao cũng là một bài viết xuất sắc! (05/08/2024, 20:20)”
Hoàng Thu Thủy – ⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
“Là một trọng tài bóng chuyền hơi mới vào nghề, tôi thực sự đánh giá cao bài viết này. Nó cung cấp kiến thức nền tảng vững chắc và rất dễ theo dõi. Tôi đã in ra để làm tài liệu tham khảo chính thức của mình. Nhờ có bài viết này mà tôi tự tin hơn rất nhiều khi làm nhiệm vụ. Cảm ơn Bongdanetco! (06/08/2024, 09:45)”