Nắm vững luật bóng chuyền hơi 2018 là chìa khóa để mọi người chơi tham gia các giải đấu một cách công bằng, chuyên nghiệp và tận hưởng trọn vẹn niềm đam mê với môn thể thao này. Những quy định thi đấu rõ ràng không chỉ giúp đảm bảo tính minh bạch mà còn định hình lối chơi, phát triển kỹ thuật và chiến thuật hiệu quả. Bài viết này sẽ đi sâu vào từng khía cạnh của luật bóng chuyền hơi 2018, từ cấu tạo sân bãi, đặc điểm dụng cụ, quy tắc về đội hình và vận động viên, cho đến diễn biến thi đấu và vai trò của trọng tài, giúp bạn tự tin hơn khi bước vào bất kỳ giải đấu nào.
Sân Bãi và Dụng Cụ Thi Đấu trong Bóng Chuyền Hơi
Để một trận đấu bóng chuyền hơi diễn ra theo đúng chuẩn mực, việc tuân thủ các quy định về sân bãi và dụng cụ là vô cùng quan trọng. Đây là nền tảng vật chất đảm bảo tính công bằng và an toàn cho tất cả các vận động viên, đồng thời duy trì đặc thù của môn bóng chuyền hơi.
Sân thi đấu bóng chuyền hơi
Sân bóng chuyền hơi được quy định là một hình chữ nhật hoàn hảo với chiều dài 12 mét và chiều rộng 6 mét. Kích thước này tạo ra một không gian thi đấu vừa phải, phù hợp với tính chất của bóng chuyền hơi, nơi mà tốc độ và sức mạnh không phải là yếu tố hàng đầu như bóng chuyền truyền thống, mà thay vào đó là sự khéo léo và khả năng di chuyển linh hoạt. Khu vực xung quanh sân thi đấu phải được đảm bảo không có bất kỳ vật cản nào trong phạm vi ít nhất 5 mét, nhằm đảm bảo an toàn tối đa cho các vận động viên khi thực hiện các pha cứu bóng hoặc di chuyển ra ngoài giới hạn. Tương tự, khoảng không phía trên sân, tính từ mặt sân, cũng phải đạt tối thiểu 5 mét không có vật cản, giúp bóng có thể bay cao mà không bị cản trở.
Mặt sân thi đấu phải đáp ứng các tiêu chuẩn về độ ngang, bằng phẳng và không gây chấn thương. Tuyệt đối không được phép có các vật gồ ghề, trơn ướt hoặc bất kỳ chướng ngại vật nào khác có thể làm ảnh hưởng đến bước chạy, khả năng bật nhảy hay tiềm ẩn nguy cơ chấn thương cho người chơi. Đây là yếu tố cốt lõi để duy trì chất lượng kỹ thuật của trận đấu và bảo vệ sức khỏe vận động viên. Các vạch giới hạn trên sân có chiều rộng thống nhất là 5 cm và phải có màu sắc tương phản rõ rệt với màu của mặt sân, giúp vận động viên và trọng tài dễ dàng quan sát các đường biên. Điều quan trọng cần lưu ý là độ rộng của các đường biên dọc và biên ngang đều thuộc phạm vi bên trong sân đấu.
Đường giữa sân là một đường thẳng nối hai điểm giữa của hai biên dọc, chia sân đấu thành hai phần bằng nhau, mỗi phần dài 6 mét và rộng 6 mét. Đường này có vai trò phân định rõ ràng khu vực thi đấu của mỗi đội. Đường hạn chế, hay còn gọi là đường 2 mét, là đường song song với đường giữa sân và cách đường giữa sân 2 mét về phía mỗi bên. Đường này phân chia sân mỗi đội thành khu vực phía trước (khu 2m, giữa đường giữa sân và đường hạn chế) và khu vực phía sau (từ đường hạn chế đến biên ngang). Khu vực phía trước thường dành cho các pha tấn công, trong khi khu vực phía sau dành cho các pha đỡ bóng và phát bóng. Các đường giới hạn của khu vực này được coi là kéo dài vô hạn, có ý nghĩa quan trọng trong việc xác định lỗi vị trí hoặc lỗi tấn công của vận động viên hàng sau.
Khu phát bóng được xác định ở hai đầu của sân, nơi mỗi bên vẽ hai vạch phát bóng. Mỗi vạch dài 20 cm, cách biên dọc 25 cm. Vạch thứ nhất nằm trên đường kéo dài của biên dọc bên phải và vạch kia trên đường kéo dài của biên dọc bên trái. Khu phát bóng được coi là kéo dài vô hạn ra phía sau, tạo không gian đủ rộng cho người phát bóng di chuyển và thực hiện kỹ thuật. Quy định này đảm bảo người phát bóng có không gian cần thiết để thực hiện pha bóng mà không vi phạm lỗi, đồng thời giữ được tính công bằng về vị trí xuất phát cho cả hai đội.
Lưới và cột lưới
Lưới là một thành phần không thể thiếu trong bóng chuyền hơi, có vai trò phân chia không gian thi đấu của hai đội và tạo ra chướng ngại vật mà bóng phải vượt qua. Lưới có chiều dài 7 mét và chiều rộng 1 mét, được căng thẳng góc trên không, đúng với trục giữa sân. Màu sắc của lưới thường là màu thẫm, với mắt lưới có kích thước 10 x 10 cm, đảm bảo tính thẩm mỹ và dễ quan sát. Mép trên của lưới được viền bằng hai lần vải bạt rộng 5 cm, bên trong có luồn một sợi dây cáp mềm để kéo căng lưới. Mép dưới lưới cũng sử dụng loại dây mềm tương tự để kéo căng và cố định với hai cột lưới, đảm bảo lưới luôn ổn định và không bị trùng xuống trong quá trình thi đấu.
Cột giới hạn, hay còn gọi là ăng-ten, là hai cọc dài 1.8 mét và có đường kính 1 cm, được làm từ chất dẻo chắc chắn. Chúng được sơn kẻ sọc từng đoạn 10 cm với hai màu đỏ và trắng nổi bật. Cột giới hạn được đặt ở hai đầu lưới, thẳng với mép ngoài biên dọc và thò cao hơn lưới 80 cm. Ắng-ten đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc xác định không gian bóng hợp lệ khi bay qua lưới. Bất kỳ quả bóng nào chạm vào ăng-ten hoặc bay ra ngoài không gian giới hạn bởi ăng-ten đều bị coi là bóng ra ngoài, đảm bảo tính chính xác và khách quan của các pha bóng qua lưới. Ắng-ten được coi là một phần mở rộng của lưới.
Chiều cao của lưới là một trong những yếu tố đặc trưng nhất của bóng chuyền hơi, phân biệt rõ ràng với bóng chuyền truyền thống và tạo điều kiện cho nhiều đối tượng tham gia hơn. Theo quy định, chiều cao của lưới nam là 2.20 mét và chiều cao của lưới nữ là 2 mét. Chiều cao này được đo ở giữa sân và yêu cầu hai đầu lưới phải ngang bằng nhau, không được cao hơn giữa lưới quá 2 mét. Điều này đảm bảo tính đồng đều của lưới trên toàn bộ chiều dài, không gây bất lợi cho bất kỳ đội nào. Đặc biệt, để phù hợp với đặc thù lứa tuổi, luật thi đấu bóng chuyền hơi 2018 cũng đưa ra quy định linh hoạt: có thể sử dụng chiều cao 2 mét cho nam và 1.80 mét cho nữ nếu đối tượng thi đấu là nam trên 65 tuổi và nữ trên 60 tuổi. Sự điều chỉnh này thể hiện tính nhân văn và mong muốn tạo sân chơi rộng rãi cho mọi lứa tuổi, khuyến khích phong trào thể thao người cao tuổi.
Hai cột lưới được sử dụng để căng lưới có chiều cao 2.25 mét, được thiết kế hình tròn, nhẵn và có khả năng điều chỉnh độ cao. Cột lưới được đặt trên đường giữa sân kéo dài, cách biên dọc 0.5 mét (hoặc 1 mét tùy theo quy định cụ thể của giải đấu). Thiết kế này giúp cột lưới không cản trở quá nhiều không gian di chuyển của vận động viên và đảm bảo sự ổn định cho toàn bộ hệ thống lưới. Việc có thể điều chỉnh độ cao là cần thiết để phù hợp với các đối tượng thi đấu khác nhau, từ người trẻ đến người cao tuổi, và đảm bảo tuân thủ đúng các quy định về chiều cao lưới đã được đề ra trong luật bóng chuyền hơi 2018.
Quả bóng chuyền hơi
Quả bóng chuyền hơi là trung tâm của mọi trận đấu và việc đảm bảo nó đáp ứng đúng tiêu chuẩn là cực kỳ quan trọng để duy trì chất lượng và tính công bằng. Khác với bóng chuyền truyền thống, bóng chuyền hơi được chế tạo đặc biệt để nhẹ hơn, mềm hơn, phù hợp với lứa tuổi và thể trạng của người chơi. Theo quy định, bóng phải có hình cầu tròn và được làm bằng chất liệu nhựa mềm. Chất liệu nhựa mềm giúp giảm thiểu chấn thương khi va chạm và tạo ra những pha bóng uyển chuyển hơn, đặc trưng của môn bóng chuyền hơi.
Về màu sắc, quả bóng chuyền hơi quy định phải có màu vàng đồng nhất. Màu vàng này giúp bóng nổi bật trên nền sân, dễ dàng được nhìn thấy bởi cả người chơi và trọng tài, đặc biệt là trong điều kiện ánh sáng không lý tưởng. Chu vi của bóng nằm trong khoảng 80 – 83 cm, một kích thước vừa phải để người chơi có thể kiểm soát bóng dễ dàng bằng tay. Khối lượng của bóng cũng là một yếu tố then chốt, được quy định từ 100 – 120 gram. Với khối lượng nhẹ như vậy, bóng chuyền hơi bay chậm hơn, dễ kiểm soát hơn, tạo điều kiện cho những pha bóng dài hơi và ít đòi hỏi sức mạnh tuyệt đối, phù hợp với đối tượng chơi phong trào và người cao tuổi.
Một tiêu chí quan trọng khác để đánh giá độ căng của bóng là độ nảy của nó. Độ căng được kiểm tra bằng cách nâng quả bóng lên cao 1 mét so với mặt sân (tính từ mặt sân đến đáy quả bóng), sau đó thả rơi tự do. Nếu bóng chạm đất và nảy lên đến đỉnh quả bóng đạt 40 cm là đạt chuẩn. Tiêu chí này đảm bảo rằng bóng không quá căng (dẫn đến nảy nhanh, khó kiểm soát) và cũng không quá mềm (dẫn đến bóng chết, khó đánh). Việc tuân thủ nghiêm ngặt các thông số kỹ thuật về chu vi, khối lượng và độ nảy của quả bóng chuyền hơi là cực kỳ quan trọng. Nếu bóng không đảm bảo các tiêu chuẩn này, chất lượng chuyên môn của trận đấu sẽ bị ảnh hưởng trực tiếp, làm sai lệch các kỹ thuật và chiến thuật, thậm chí có thể gây ra tranh cãi về kết quả. Mọi luật bóng chuyền hơi 2018 chuẩn mực đề ra cũng sẽ không còn ý nghĩa nếu dụng cụ thi đấu chính không đảm bảo chất lượng.
Đội Bóng và Vận Động Viên trong Luật Bóng Chuyền Hơi 5 Người
Cấu trúc đội bóng và các quy định dành cho vận động viên là những yếu tố nền tảng đảm bảo tính tổ chức, công bằng và tinh thần thể thao trong mỗi trận đấu bóng chuyền hơi. Luật bóng chuyền hơi 2018 đã đưa ra các tiêu chuẩn rõ ràng nhằm định hình vai trò, trách nhiệm và cách ứng xử của từng cá nhân trong đội.
Đội thi đấu
Một đội thi đấu bóng chuyền hơi được phép có nhiều nhất là 10 vận động viên đăng ký. Ngoài ra, đội còn có thể có 1 huấn luyện viên (người này có thể kiêm nhiệm vai trò vận động viên nếu được quy định của giải đấu cho phép) và 1 lãnh đội. Số lượng vận động viên tối đa trên sân cùng lúc là 5 người, đây là điểm đặc trưng của bóng chuyền hơi 5 người, khác với bóng chuyền 6 người truyền thống. Việc giới hạn số lượng này tạo điều kiện cho người chơi có nhiều không gian hơn để di chuyển và thể hiện kỹ thuật cá nhân.
Điều kiện tiên quyết để một vận động viên được phép tham gia thi đấu là phải có tên trong danh sách đăng ký dự giải của đội và được ghi trong biên bản thi đấu chính thức. Quy định này nhằm đảm bảo tính minh bạch, công bằng và tránh việc sử dụng vận động viên không hợp lệ. Đội trưởng trên sân là một vai trò rất quan trọng, phải được phân biệt rõ ràng bằng cách đeo băng đội trưởng ở ngực áo hoặc tay áo. Sự nhận diện rõ ràng này giúp trọng tài và các thành viên khác dễ dàng xác định người đại diện duy nhất của đội trên sân trong các tình huống cần trao đổi hoặc giải thích luật.
Trong trường hợp đội trưởng đang thi đấu trên sân cần phải thay ra, huấn luyện viên hoặc chính đội trưởng hiện tại có quyền chỉ định một vận động viên khác đang thi đấu trên sân để tạm thời đảm nhiệm vai trò đội trưởng. Điều này đảm bảo rằng luôn có một người đại diện chính thức của đội trên sân để giao tiếp với trọng tài và duy trì trật tự thi đấu.
Trang phục thi đấu
Trang phục thi đấu của vận động viên phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về tính thống nhất, màu sắc và vệ sinh. Tất cả các thành viên trong đội phải mặc trang phục cùng màu sắc, kiểu dáng và phải luôn sạch sẽ. Điều này không chỉ tạo nên sự chuyên nghiệp, đoàn kết cho đội mà còn giúp trọng tài và khán giả dễ dàng phân biệt hai đội đối kháng.
Một điểm đặc biệt trong luật bóng chuyền hơi 2018 là quy định về giày thi đấu. Vận động viên tuyệt đối không được phép sử dụng giày có đế cứng. Thay vào đó, họ phải đi giày thể thao có đế mềm. Lý do cho quy định này là để đảm bảo an toàn cho người chơi, tránh trơn trượt và giảm nguy cơ chấn thương do đế cứng gây ra, đồng thời bảo vệ mặt sân không bị hư hại.
Số áo của vận động viên thi đấu phải được in rõ ràng trên trang phục, từ số 1 đến số 10. Kích thước số áo cũng được quy định cụ thể: số áo trước ngực phải có chiều cao ít nhất 10 cm, trong khi số áo sau lưng phải cao ít nhất 15 cm. Nét chữ của số áo phải rộng 2 cm. Những quy định này giúp trọng tài, thư ký và khán giả dễ dàng nhận diện từng vận động viên, đặc biệt là trong các tình huống xoay vòng hay thay người, đảm bảo tính chính xác trong việc ghi chép và theo dõi trận đấu.
Huấn luyện viên và vận động viên
Huấn luyện viên và vận động viên đóng vai trò trung tâm trong mỗi trận đấu bóng chuyền hơi, và họ phải tuân thủ một bộ quy tắc ứng xử nghiêm ngặt. Điều cốt yếu là tất cả phải hiểu rõ và thực hiện đúng luật bóng chuyền hơi 2018, đồng thời tuân thủ tuyệt đối các quyết định của trọng tài. Tinh thần thể thao cao thượng, đạo đức và tác phong chuẩn mực là những yếu tố bắt buộc. Trong mọi tình huống, chỉ đội trưởng trên sân mới là người duy nhất có quyền yêu cầu trọng tài giải thích về một quyết định nào đó. Huấn luyện viên không có quyền thắc mắc hay khiếu nại trực tiếp với trọng tài trong quá trình trận đấu diễn ra, điều này nhằm duy trì trật tự và sự liền mạch của trận đấu.
Huấn luyện viên và vận động viên phải thể hiện sự tôn trọng đối với trọng tài và đối thủ. Bất kỳ hành vi nào có ý định ảnh hưởng đến quyết định của trọng tài hoặc cố tình trì hoãn trận đấu đều bị nghiêm cấm. Điều này bao gồm các hành động kéo dài thời gian, biểu hiện thái quá hoặc những lời nói, cử chỉ thiếu chuẩn mực. Mục đích của quy định này là để giữ gìn sự công bằng, tính chuyên nghiệp và bầu không khí thể thao lành mạnh trong mỗi cuộc đối đầu.
Trước khi trận đấu bắt đầu, huấn luyện viên có trách nhiệm đăng ký tên và số áo của tất cả vận động viên vào biên bản thi đấu và ký xác nhận. Việc này đảm bảo rằng chỉ những người hợp lệ mới được tham gia. Hơn nữa, trước mỗi hiệp đấu, huấn luyện viên phải nộp phiếu báo vị trí của các vận động viên trên sân cho trọng tài thứ hai. Đây là một bước quan trọng để trọng tài có thể theo dõi và kiểm soát lỗi vị trí cũng như đảm bảo đúng thứ tự xoay vòng của đội. Khi trận đấu kết thúc, hai đội trưởng phải cùng ký xác nhận vào biên bản thi đấu để xác nhận kết quả cuối cùng, đảm bảo tính chính xác và minh bạch của toàn bộ quá trình.
Tiến Hành Thi Đấu Theo Luật Bóng Chuyền Hơi 2018
Việc tiến hành một trận đấu bóng chuyền hơi đòi hỏi sự tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc về thời gian, vị trí, hội ý và thay người. Luật bóng chuyền hơi 2018 đã được xây dựng chi tiết để đảm bảo mỗi trận đấu diễn ra một cách công bằng, có tổ chức và hấp dẫn.
Chọn sân, đổi sân, tạm dừng
Trước khi bắt đầu hiệp thứ nhất và hiệp thứ ba (hiệp quyết thắng, nếu có), trọng tài thứ nhất sẽ mời đội trưởng của hai đội tiến hành rút thăm. Việc rút thăm này nhằm xác định đội nào sẽ được chọn sân thi đấu hoặc quyền phát bóng trước. Quyết định này có thể mang ý nghĩa chiến thuật đáng kể, tùy thuộc vào điều kiện sân bãi hoặc chiến lược của từng đội. Sau khi rút thăm và trước khi hiệp thứ nhất chính thức bắt đầu, mỗi đội được phép có 5 phút để khởi động. Nếu hai đội thống nhất khởi động chung, tổng thời gian khởi động sẽ là 10 phút. Khoảng thời gian này giúp vận động viên làm nóng cơ thể, làm quen với sân và chuẩn bị tinh thần tốt nhất cho trận đấu.
Thời gian nghỉ giữa hiệp 1 và hiệp 2 được quy định là 3 phút. Khoảng nghỉ này đủ để các vận động viên hồi phục một phần, uống nước và nhận chỉ đạo từ huấn luyện viên. Sau khi kết thúc hiệp thứ nhất, hai đội sẽ tiến hành đổi sân. Việc đổi sân đảm bảo tính công bằng về điều kiện thi đấu (ví dụ: ánh sáng, hướng gió, hoặc bất kỳ đặc điểm nào khác của sân). Thời gian nghỉ giữa hiệp 2 và hiệp 3 (hiệp quyết thắng) dài hơn, là 5 phút. Trong các khoảng nghỉ giữa các hiệp, vận động viên được phép ra khỏi sân để nghe huấn luyện viên chỉ đạo, giúp đội điều chỉnh chiến thuật hoặc giải quyết các vấn đề phát sinh.
Một quy tắc đặc biệt áp dụng cho hiệp quyết thắng là khi bất kỳ đội nào đạt 8 điểm trước, hai đội sẽ tiến hành đổi sân ngay lập tức. Tuy nhiên, trong lần đổi sân này, các đội không được nghỉ và không được nghe chỉ đạo từ huấn luyện viên. Vị trí của các vận động viên trên sân sẽ được giữ nguyên sau khi đổi sân và đội đang phát bóng sẽ tiếp tục thực hiện quyền phát bóng của mình. Quy định này nhằm duy trì sự căng thẳng và kịch tính của hiệp đấu quyết định, không để thời gian nghỉ làm gián đoạn đà thi đấu.
Trong trường hợp có vận động viên trên sân bị chấn thương, trọng tài thứ nhất phải lập tức thổi còi dừng trận đấu. Đội có vận động viên chấn thương sẽ được phép thay người. Nếu không thể thay người theo quy định thông thường (ví dụ: đã hết lượt thay người hoặc không có vận động viên dự bị hợp lệ), trọng tài có thể cho phép thay người “đặc biệt” hoặc cho vận động viên bị thương nghỉ tối đa 3 phút để hồi phục. Nếu sau 3 phút mà vận động viên đó vẫn không thể tiếp tục thi đấu, đội ấy sẽ bị xử thua hiệp đó, nhưng tỉ số điểm và hiệp đã đạt được sẽ được giữ nguyên. Quy tắc này thể hiện sự ưu tiên cho sức khỏe của vận động viên nhưng vẫn đảm bảo tính công bằng của trận đấu.
Nếu trận đấu đang diễn ra mà gặp phải các yếu tố bất khả kháng như mất điện, mưa bão và phải tạm ngừng, luật bóng chuyền hơi 2018 cũng có quy định cụ thể. Nếu trong vòng hai giờ kể từ khi tạm ngừng mà trận đấu có thể tiếp tục trên cùng sân đang đấu, thì tỉ số điểm của hai đội, đội hình và vị trí của vận động viên sẽ được giữ nguyên như trước lúc ngừng thi đấu. Tuy nhiên, nếu trận đấu phải chuyển sang sân khác, tỉ số điểm của các hiệp đã đấu sẽ được giữ nguyên, nhưng hiệp đang đấu dở sẽ bị hủy bỏ, và các đội sẽ bắt đầu hiệp mới với đội hình và vị trí đã đăng ký tại thời điểm tạm ngừng. Nếu thời gian tạm ngừng kéo dài quá hai giờ, toàn bộ trận đấu sẽ phải được đấu lại từ đầu, đảm bảo sự công bằng và tính liên tục của giải đấu.
Vị trí trên sân của vận động viên
Trong bóng chuyền hơi 5 người, đội hình thi đấu được quy định cụ thể là hàng trước có ba người và hàng sau có hai người. Các vị trí được đánh số như sau: hàng trước bao gồm vị trí số 2 (bên phải), số 4 (bên trái) và số 3 (ở giữa); hàng sau bao gồm vị trí số 1 (bên phải) và số 5 (bên trái). Trước khi bắt đầu mỗi hiệp đấu, tất cả vận động viên trên sân phải đứng đúng đội hình đã được ghi trong phiếu báo vị trí và phải giữ nguyên thứ tự này trong suốt hiệp đấu. Quy định này rất quan trọng để tránh lỗi vị trí, vốn là một lỗi phổ biến và có thể bị phạt điểm.
Sau khi bóng được phát đi, các vận động viên được phép di chuyển tự do đến bất kỳ vị trí nào trên sân mà không bị coi là vi phạm luật. Điều này tạo điều kiện cho các chiến thuật linh hoạt và khả năng phối hợp đa dạng giữa các cầu thủ. Tuy nhiên, có một giới hạn quan trọng: vận động viên hàng sau (ở vị trí số 1 và số 5) tuyệt đối không được lên chắn bóng. Quy định này nhằm duy trì sự phân biệt vai trò giữa hàng công và hàng phòng thủ, đồng thời tạo ra một đặc điểm chiến thuật riêng biệt cho bóng chuyền hơi.
Việc thay đổi đội hình thi đấu chỉ được phép thực hiện khi bắt đầu một hiệp đấu mới. Trong một hiệp, đội hình đã đăng ký phải được giữ nguyên, chỉ có thể thay đổi vị trí thông qua việc xoay vòng. Khi bắt đầu hiệp mới, huấn luyện viên có thể đưa các vận động viên đã đăng ký trong biên bản vào đội hình thi đấu mới, giúp đội điều chỉnh chiến thuật phù hợp với đối thủ hoặc tình hình trận đấu.
Hội ý
Trong mỗi hiệp đấu, mỗi đội được phép xin phép hội ý tối đa hai lần. Thời gian cho mỗi lần hội ý là 1 phút. Việc hội ý là một công cụ chiến thuật quan trọng, cho phép huấn luyện viên trao đổi, chỉ đạo và điều chỉnh chiến thuật cho đội của mình. Tuy nhiên, quyền xin hội ý chỉ được thực hiện khi bóng đã chết (tức là không còn trong pha thi đấu). Chỉ huấn luyện viên hoặc đội trưởng trên sân mới được phép đề nghị trọng tài cho phép hội ý. Sau khi trọng tài thứ nhất thổi còi ra hiệu đồng ý, đội mới được phép tiến hành hội ý. Trận đấu phải được tiếp tục ngay sau tiếng còi kết thúc thời gian hội ý.
Trọng tài sẽ không cho phép một đội xin hội ý lần thứ ba trong cùng một hiệp đấu. Nếu trường hợp này xảy ra, trọng tài sẽ từ chối và cảnh cáo đội vi phạm. Nếu trong cùng một hiệp đấu, đội đó tiếp tục cố tình xin hội ý lần thứ ba, đội sẽ bị phạt: nếu đang phát bóng, đội sẽ mất quyền phát bóng và đối phương được điểm; nếu đối phương đang phát bóng, đội đó sẽ được 1 điểm và tiếp tục quyền phát bóng. Quy định này nhằm ngăn chặn các hành vi cố ý trì hoãn trận đấu hoặc lạm dụng quyền hội ý. Trong thời gian hội ý, các vận động viên được phép ra khỏi sân để nghe huấn luyện viên chỉ đạo.
Thay người
Mỗi đội được phép thực hiện tối đa 5 lần thay người trong mỗi hiệp đấu. Theo quy định, mỗi lần một vận động viên vào sân thay cho một vận động viên ra sân sẽ được tính là một lần thay người, và việc thay người chỉ được thực hiện khi bóng chết. Huấn luyện viên hoặc đội trưởng trên sân là người có quyền đề nghị trọng tài cho phép thay người, đồng thời phải nói rõ số áo của vận động viên sẽ thay. Trận đấu chỉ tiếp tục sau khi thư ký đã ghi nhận thông tin thay người vào biên bản.
Huấn luyện viên không được phép chỉ đạo khi việc thay người đang diễn ra. Nếu một đội muốn xin thay người lần nữa mà chưa qua một pha đấu bóng thì không được phép. Điều này đảm bảo rằng việc thay người không làm gián đoạn quá nhiều dòng chảy của trận đấu.
Luật bóng chuyền hơi 2018 cũng quy định chi tiết về việc thay người đối với vận động viên chính thức và dự bị:
- Một vận động viên đã đăng ký trong đội hình thi đấu của hiệp (vận động viên chính thức) chỉ được thay ra sân một lần. Nếu vận động viên chính thức này đã ra và muốn thay lại vào sân để đấu tiếp trong cùng hiệp đó, họ chỉ được thay vào đúng vị trí của vận động viên đã thay ra ban đầu.
- Mỗi hiệp, một vận động viên dự bị chỉ được thay vào sân một lần cho bất kỳ vận động viên chính thức nào đang thi đấu trên sân. Trong cùng một hiệp, vận động viên dự bị này chỉ được phép thay ra đúng vị trí của vận động viên chính thức mà họ đã thay vào.
Khi trọng tài cho phép thay người, vận động viên chuẩn bị vào sân phải sẵn sàng ở khu vực 2 mét (khu vực tấn công). Nếu vận động viên thay thế không sẵn sàng vào sân ngay lập tức khi được yêu cầu, đội đó sẽ bị phạt bằng một lần tạm dừng hội ý, nhằm duy trì nhịp độ và sự nghiêm túc của trận đấu.
Cách tính kết quả thi đấu
Trong bóng chuyền hơi, hệ thống tính điểm và xác định kết quả thi đấu được thiết kế đơn giản và rõ ràng.
- Điểm: Đội nào giành chiến thắng trong một pha bóng, bất kể đang phát bóng hay đỡ phát bóng, đều sẽ được cộng 1 điểm. Đây là hình thức tính điểm Rally Scoring, khuyến khích sự chủ động và hấp dẫn trong từng pha bóng.
- Thắng 1 hiệp: Để thắng một hiệp đấu, đội đó phải đạt được 25 điểm trước và đồng thời phải hơn đối phương ít nhất 2 điểm. Nếu tỉ số là 25-24, trận đấu sẽ tiếp tục cho đến khi một đội tạo ra khoảng cách 2 điểm (ví dụ: 26-24, 27-25, v.v.). Ở hiệp quyết thắng (thường là hiệp thứ ba), quy định có chút khác biệt: đội nào được 15 điểm trước và hơn đối phương 2 điểm thì mới thắng hiệp đó. Mục đích của việc rút ngắn số điểm ở hiệp quyết thắng là để tăng tính kịch tính và rút ngắn thời gian trận đấu.
- Thắng 1 trận: Đội nào giành chiến thắng 2 hiệp trước sẽ được tuyên bố thắng trận đấu. Thông thường, một trận đấu bóng chuyền hơi sẽ diễn ra theo thể thức thắng 2 trong 3 hiệp.
- Xử thua: Nếu một đội đến sân không đúng giờ thi đấu mà không có lý do chính đáng được trọng tài chấp nhận, đội đó sẽ bị coi là bỏ cuộc. Trong trường hợp này, đội đối phương sẽ được xử thắng trận với tỉ số 2:0 và tỉ số mỗi hiệp là 25:0. Quy định này nhằm đảm bảo tính kỷ luật và tôn trọng lịch thi đấu của các giải đấu.
Động Tác và Phạm Lỗi Theo Luật Bóng Chuyền Hơi 2018
Việc nắm rõ các động tác hợp lệ và các lỗi thường gặp là yếu tố then chốt để thi đấu đúng luật và tránh bị phạt. Luật bóng chuyền hơi 2018 quy định chi tiết về cách thực hiện các pha bóng, từ phát bóng, đánh bóng cho đến tấn công và chắn bóng, nhằm đảm bảo tính công bằng và hấp dẫn của trận đấu.
Phát bóng
Phát bóng là động tác khởi đầu mỗi pha bóng và cần được thực hiện theo đúng quy định. Khi phát bóng, vận động viên phải tung bóng rời khỏi tay một cách rõ ràng, sau đó mới dùng lòng bàn tay hoặc một cánh tay để đánh bóng trực tiếp qua lưới sang sân đối phương. Quả bóng phải bay trong không gian giới hạn bởi hai cột giới hạn (ăng-ten) và đường kéo dài của chúng. Trong quá trình bóng bay qua lưới, nếu bóng chạm lưới mà vẫn bay sang sân đối phương hợp lệ thì không bị coi là phạm lỗi. Điều này khác với một số quy tắc cũ hoặc các cấp độ giải đấu khác.
Đội nào giành quyền phát bóng ở hiệp thứ nhất và hiệp quyết thắng sẽ do vận động viên ở khu vực số 1 thực hiện. Ở hiệp thứ hai, đội không được phát bóng ở hiệp đầu tiên sẽ là đội phát bóng trước. Khi một đội đang phát bóng và giành chiến thắng trong pha bóng đó, đội sẽ được 1 điểm và tiếp tục quyền phát bóng. Ngược lại, nếu đội đỡ phát bóng giành chiến thắng trong pha bóng, họ sẽ được 1 điểm và giành quyền phát bóng. Lúc này, các vận động viên trên sân của đội được quyền phát bóng phải xoay một vòng theo chiều kim đồng hồ. Vận động viên mới chuyển đến khu vực số 1 sẽ là người thực hiện pha phát bóng tiếp theo. Mỗi lần phát bóng, người phát chỉ được phát một lần. Nếu phát bóng sai thứ tự xoay vòng, đội sẽ bị phạt mất quyền phát bóng, đối phương được 1 điểm. Nghiêm trọng hơn, tất cả số điểm mà đội đã giành được do phát bóng sai thứ tự sẽ bị xóa bỏ.
Vận động viên phát bóng phải đứng trong khu phát bóng. Người phát bóng được phép di chuyển tự do hoặc nhảy khi phát, nhưng tại thời điểm tay chạm bóng, chân của họ không được dẫm vạch hoặc ở ngoài khu phát bóng. Sau khi đánh bóng, vận động viên được phép rơi vào trong sân thi đấu. Sau hiệu còi của trọng tài thứ nhất, người phát bóng phải phát bóng trong vòng 8 giây. Nếu người phát bóng tung bóng lên nhưng không đánh bóng, và bóng rơi chạm đất mà không chạm vào người phát bóng, trọng tài thứ nhất sẽ cho phép phát bóng lại, nhưng vẫn phải trong vòng 8 giây của lần phát bóng đó. Đội phát bóng không được sử dụng bất kỳ hành động nào nhằm che chắn để đối phương không thể quan sát người phát hoặc đường bay của bóng.
Một quy tắc quan trọng khác trong luật bóng chuyền hơi 2018 là: khi bóng phát sang, đội đỡ phát không được đập bóng ngay lập tức. Đội đỡ phát phải thông qua ít nhất 1 lần chạm bóng khác của đồng đội trước khi thực hiện pha tấn công. Quy định này giúp kéo dài pha bóng và tạo điều kiện cho các chiến thuật phòng thủ, làm cho trận đấu trở nên hấp dẫn hơn.
Đánh bóng
Trong bóng chuyền hơi, mỗi đội được phép chạm bóng tối đa 3 lần để đưa bóng qua lưới sang sân đối phương. Quy tắc này là cốt lõi của môn thể thao và đòi hỏi sự phối hợp nhịp nhàng giữa các vận động viên. Một vận động viên không được phép chạm bóng liền 2 lần, ngoại trừ trường hợp người đó đã thực hiện pha chắn bóng hợp lệ.
Vận động viên được phép sử dụng bất kỳ bộ phận nào của cơ thể để chạm bóng, bao gồm tay, chân, đầu, hoặc thân. Khi bóng chạm nhiều phần khác nhau của cơ thể cùng một lúc, nhưng trong cùng một động tác và cùng một lần dùng sức, thì vẫn được tính là một lần chạm bóng duy nhất. Tuy nhiên, việc giữ bóng hoặc hoãn xung, tức là để bóng đứng lâu trên người trước khi đánh đi, sẽ bị coi là phạm lỗi “dính bóng”. Lỗi này xảy ra khi vận động viên không đánh bóng dứt khoát mà để bóng tiếp xúc cơ thể quá lâu, mất đi tính chất “chạm” của pha bóng chuyền.
Trong một số tình huống, hai hoặc ba người của một đội cùng đánh chạm bóng tại cùng một thời điểm. Khi đó, pha bóng này chỉ được tính là một lần chạm bóng duy nhất của đội. Tuy nhiên, người đã chạm bóng trong pha đó sẽ không được đánh bóng tiếp ngay lập khắc trong lần chạm thứ hai của đội. Sau khi hai vận động viên của hai đội cùng chạm bóng trên lưới, nếu bóng rơi sang sân nào thì đội đó được phép đánh chạm bóng thêm 3 lần nữa. Nếu bóng rơi ra ngoài sân, thì đội bên kia (đội không làm bóng ra ngoài) sẽ được tính là đánh bóng ra ngoài sân. Nếu hai người của hai đội cùng giữ bóng lâu trên lưới, pha bóng đó được tính là lỗi đồng thời của cả hai đội và trọng tài sẽ cho phép đánh lại pha bóng.
Nếu một đội chạm bóng 4 lần liên tiếp (trừ trường hợp pha chạm đầu tiên là chắn bóng hợp lệ), đội đó sẽ phạm lỗi “4 lần chạm bóng” và đối phương sẽ được điểm. Luật bóng chuyền hơi 2018 cũng quy định rõ hai tư thế đánh bóng được coi là phạm lỗi:
- Đứng trên mặt sân và dùng hai tay đập bóng sang (thường gọi là “vồ bóng”). Động tác này thường không dứt khoát và có xu hướng giữ bóng.
- Đệm bóng bằng hai tay mà không thành một khối chắc chắn, mỗi tay chuyển động một ngả. Kỹ thuật đệm bóng yêu cầu hai tay phải khép chặt, tạo thành một mặt phẳng để bóng nảy đi một cách chính xác.
Bóng bay sang sân đối phương
Để một pha bóng được coi là hợp lệ khi bay sang sân đối phương, nó phải nằm trong “không gian bóng qua mặt phẳng thẳng đứng của lưới”. Không gian này được giới hạn bởi hai bên là hai cọc ăng-ten, bao gồm cả đường kéo dài của chúng lên trên. Bất kỳ quả bóng nào bay ngoài không gian này (ví dụ: chạm ăng-ten, bay ra ngoài ăng-ten) đều bị coi là bóng ra ngoài.
Khi bóng bay qua sân đối phương và chạm lưới, pha bóng vẫn được coi là hợp lệ (miễn là bóng không chạm ăng-ten hoặc bay ngoài không gian giới hạn). Nếu một vận động viên đánh bóng vào lưới mà bóng chưa rơi chạm đất, một vận động viên khác trong đội vẫn được phép đánh bóng tiếp tục, miễn là không vượt quá tổng số 3 lần chạm bóng của đội.
Luật bóng chuyền hơi 2018 quy định rằng bóng chạm ăng-ten, vào phần lưới nối với ăng-ten, chạm dây căng lưới, hoặc chạm khán giả, hoặc bất kỳ vật gì ngoài sân đều bị coi là bóng ngoài sân và đội thực hiện pha bóng đó sẽ mất điểm. Tuy nhiên, có một trường hợp đặc biệt: nếu toàn bộ quả bóng đã bay ra ngoài mặt phẳng thẳng đứng của lưới và ở dưới lưới, đội vẫn được phép đánh bóng trở lại sân của mình, miễn là quả bóng không vượt qua mặt phẳng thẳng đứng của lưới và phần kéo dài của cọc giới hạn trong quá trình đưa bóng trở lại. Điều này cho phép một số pha cứu bóng ngoạn mục và giữ cho pha bóng tiếp tục.
Qua đường giữa sân và chạm lưới
Trong quá trình thi đấu, vận động viên phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc liên quan đến đường giữa sân và lưới để tránh phạm lỗi.
- Vượt đường giữa sân: Lỗi vượt đường giữa sân xảy ra khi bất kỳ bộ phận nào của cơ thể vận động viên chạm vào sân bên kia của đối phương khi đang trong pha thi đấu. Tuy nhiên, có một trường hợp ngoại lệ: nếu chỉ một bàn tay, hai bàn tay, một bàn chân, hoặc hai bàn chân chưa hoàn toàn vượt qua toàn bộ đường giữa sân (tức là vẫn còn một phần chạm hoặc ở trên đường biên), thì không bị coi là phạm lỗi. Mục đích của quy tắc này là ngăn chặn việc cản trở đối phương hoặc gây nguy hiểm cho người chơi ở phần sân đối diện.
- Chạm lưới: Lỗi chạm lưới xảy ra khi bất kỳ phần nào của cơ thể vận động viên chạm vào lưới (trong sân hoặc ngoài sân) và hành động đó làm ảnh hưởng đến quá trình thi đấu. Tuy nhiên, luật bóng chuyền hơi 2018 có một quy định linh hoạt: trong các pha đập bóng hoặc chắn bóng, nếu sau khi thực hiện xong động tác mà vận động viên có chạm lưới nhẹ và việc chạm đó không gây ảnh hưởng đáng kể đến đối phương hoặc diễn biến pha bóng, trọng tài có thể bỏ qua và không bắt lỗi chạm lưới. Điều này nhằm tránh việc bắt lỗi quá cứng nhắc đối với các pha bóng tốc độ cao. Nếu bóng của đối phương đánh vào lưới và sau đó chạm vào vận động viên của đội bạn, thì không tính lỗi đội bạn chạm lưới. Điều này chỉ tính là lỗi chạm bóng của đội đối phương vào lưới.
Đánh tấn công
Đánh tấn công trong bóng chuyền hơi bao gồm các động tác như đập bóng, bỏ nhỏ, chuyền bóng hoặc đệm bóng trực tiếp sang sân đối phương với mục đích ghi điểm. Đây là những pha bóng quyết định, thường đòi hỏi kỹ thuật và chiến thuật cao.
- Quy định cho vận động viên hàng sau: Bất cứ vận động viên nào ở hàng sau (vị trí số 1 và số 5) đều có thể thực hiện pha đánh tấn công, dù là đập bóng hay bỏ nhỏ, ở bất kỳ độ cao nào của quả bóng. Tuy nhiên, có một giới hạn quan trọng: khi bật nhảy để đập bóng, chân của vận động viên hàng sau không được dẫm hoặc vượt qua vạch 2 mét (đường hạn chế). Nếu vi phạm quy tắc này, pha bóng sẽ bị coi là phạm lỗi tấn công của hàng sau.
- Quy định cho vận động viên ở khu 2m (hàng trước): Vận động viên ở khu vực 2 mét (vị trí số 2, 3, 4) không được phép đập quả bóng cao hơn mép trên của lưới. Thay vào đó, họ có thể chuyền bóng hoặc đệm bóng sang sân đối phương sao cho quả bóng có độ vồng lên hoặc bay ngang bằng khi vượt qua lưới. Quy định này giúp cân bằng giữa các vị trí và khuyến khích lối chơi đa dạng, không quá tập trung vào sức mạnh đập bóng như bóng chuyền truyền thống.
Chắn bóng
Chắn bóng là một hành động phòng thủ quan trọng nhằm cản phá các pha tấn công của đối phương.
- Ai được chắn bóng: Chỉ có ba vận động viên ở hàng trước (vị trí số 2, 3, 4) mới được phép thực hiện pha chắn bóng, có thể là chắn bóng đơn hoặc chắn tập thể khi đối phương tấn công. Khi chắn bóng, bóng có thể chạm nhanh hoặc chạm liên tiếp một hoặc vài lần vào người chắn bóng. Đặc biệt, người chắn bóng xong được phép đánh bóng tiếp theo mà không bị tính là lỗi chạm bóng liên tiếp.
- Bộ phận cơ thể được chạm bóng: Khi chắn bóng, bóng có thể chạm vào tay hoặc bất cứ bộ phận nào của thân thể vận động viên. Vận động viên chắn bóng được phép đưa bàn tay hoặc cánh tay của mình qua lưới để chắn bóng, miễn là không cản trở pha tấn công của đối phương trước khi bóng được đối phương đánh.
- Số lần chạm bóng sau chắn: Pha chắn bóng không được tính là một lần chạm bóng của đội. Điều này có nghĩa là sau khi chắn bóng hợp lệ, đội vẫn được phép chạm đánh bóng ba lần nữa để đưa bóng sang sân đối phương.
- Hạn chế đối với vận động viên hàng sau: Hai vận động viên hàng sau (vị trí số 1 và số 5) tuyệt đối không được lên hàng trước để chắn bóng. Nếu họ tham gia chắn và có hành động giống như chắn bóng, đó sẽ bị coi là phạm lỗi.
- Các pha không được chắn: Vận động viên không được phép chắn quả phát bóng của đối phương. Tương tự, không được chắn quả bóng từ đối phương sang khi bóng đang ở khu vực 2 mét (khu tấn công) của đội đối phương. Chỉ được chắn những quả đánh tấn công được thực hiện sau vạch 2 mét của đối phương. Những quy định này nhằm đảm bảo tính chiến thuật và công bằng của pha chắn bóng, ngăn chặn các hành vi chắn bóng quá sớm hoặc không hợp lệ.
Công Tác Trọng Tài trong Luật Bóng Chuyền Hơi 2018
Trọng tài là những người cầm cân nảy mực, đảm bảo mọi trận đấu bóng chuyền hơi diễn ra theo đúng luật bóng chuyền hơi 2018. Vai trò của họ không chỉ là người thi hành luật mà còn là người duy trì tinh thần thể thao và sự công bằng.
Thành phần tổ trọng tài
Trọng tài đóng vai trò then chốt trong việc tổ chức và điều khiển trận đấu. Họ phải là những người nghiêm chỉnh, cẩn thận, công bằng và chuẩn xác trong mọi quyết định. Để thực hiện tốt nhiệm vụ, trọng tài cần phải tinh thông luật bóng chuyền hơi và vận dụng các điều luật một cách thành thạo, linh hoạt trong mọi tình huống. Tinh thần phối hợp chặt chẽ, tôn trọng lẫn nhau, đoàn kết và thân ái giữa các thành viên trong tổ trọng tài là điều kiện tiên quyết để đảm bảo sự suôn sẻ của trận đấu.
Một tổ trọng tài đầy đủ để điều khiển một trận đấu bóng chuyền hơi theo tiêu chuẩn bao gồm:
- Một trọng tài thứ nhất (trọng tài chính)
- Một trọng tài thứ hai (trọng tài phụ)
- Hai trọng tài biên
- Hai thư ký (thường áp dụng cho các giải đấu lớn cấp quốc gia hoặc toàn ngành)
Đối với các giải đấu ở cấp cơ sở, tùy thuộc vào tình hình thực tế và nguồn lực sẵn có, số lượng trọng tài có thể được giảm bớt một cách hợp lý mà vẫn đảm bảo được chất lượng điều hành.
Trọng tài thứ nhất có nhiệm vụ thổi còi để ra lệnh bắt đầu trận đấu. Khi trọng tài thứ nhất hoặc trọng tài thứ hai phát hiện có phạm lỗi hoặc có tình huống cần dừng trận đấu, họ phải thổi còi để tạm dừng. Ngay sau đó, họ sẽ sử dụng các hiệu tay quy định để chỉ rõ tính chất của lỗi, xác định người hoặc đội đã phạm lỗi, và chỉ ra đội nào sẽ được quyền phát bóng. Việc sử dụng hiệu tay chuẩn xác giúp truyền đạt thông tin rõ ràng và nhanh chóng đến tất cả các bên liên quan trên sân.
Nhiệm vụ và quyền hạn của trọng tài thứ nhất
Trọng tài thứ nhất là người giữ vai trò cao nhất trong việc điều hành một trận đấu bóng chuyền hơi. Ông/bà là người tổ chức và thi hành luật chính, có quyền quyết định cuối cùng về mọi vấn đề trong trận đấu, bao gồm cả việc giải thích những điều luật chưa rõ ràng. Quyết định của trọng tài thứ nhất là tuyệt đối và không thể bị thay đổi.
Khi làm nhiệm vụ, trọng tài thứ nhất đứng trên một ghế trọng tài được đặt cách cột lưới 1 mét. Vị trí này giúp trọng tài có tầm nhìn bao quát toàn bộ sân đấu, với mức mắt nhìn ngang ở độ cao khoảng 40 cm trên mép trên của lưới, tối ưu hóa việc quan sát các pha bóng qua lưới và các lỗi trên không.
Trước khi trận đấu bắt đầu, trọng tài thứ nhất có trách nhiệm kiểm tra toàn bộ sân bãi và các dụng cụ thi đấu để đảm bảo chúng đáp ứng đúng tiêu chuẩn của luật bóng chuyền hơi 2018. Ông/bà cũng là người điều hành việc rút thăm để chọn sân hoặc quyền phát bóng và phải nắm vững quá trình khởi động của cả hai đội. Trong suốt trận đấu, trọng tài thứ nhất thực hiện việc bắt lỗi theo luật và điều khiển toàn bộ diễn biến. Nếu đội trưởng trên sân có thắc mắc và yêu cầu giải thích, trọng tài thứ nhất sẽ giải thích rõ ràng.
Nhiệm vụ và quyền hạn của trọng tài thứ hai
Trọng tài thứ hai là người hỗ trợ đắc lực cho trọng tài thứ nhất và có vai trò quan trọng không kém trong việc đảm bảo trận đấu diễn ra suôn sẻ. Khi thực hiện nhiệm vụ, trọng tài thứ hai đứng đối diện với trọng tài thứ nhất, được phép di chuyển trong khu vực cách cột lưới với đường kính 1 mét và nằm ngoài hai khu giới hạn (khu phát bóng và khu tấn công), bao gồm cả vùng kéo dài của chúng. Vị trí này giúp trọng tài thứ hai quan sát rõ ràng các pha bóng gần lưới, đường giữa sân và các hành vi của vận động viên.
Trọng tài thứ hai có trách nhiệm nắm vững các quy định về bóng thi đấu, kiểm tra vị trí của các vận động viên theo phiếu báo vị trí đã nộp trước mỗi hiệp của hai đội. Ông/bà cũng phải theo dõi số lần và thời gian tạm dừng hội ý, cũng như số lượt thay người đã được thực hiện bởi mỗi đội. Trọng tài thứ hai sử dụng các hiệu tay để chỉ rõ các lỗi nằm trong phạm vi quyền hạn của mình, và khi phát hiện bất kỳ hành động sai trái nào, phải lập tức báo cáo cho trọng tài thứ nhất.
Các nhiệm vụ cụ thể của trọng tài thứ hai bao gồm: kiểm tra vị trí đỡ bóng và phát bóng của vận động viên; theo dõi xem bóng có qua lại giữa hai cọc giới hạn (ăng-ten) một cách hợp lệ hay không, và bóng có chạm cọc giới hạn hoặc vật ngoài sân hay không; theo dõi các lỗi chạm lưới và lỗi qua vạch giữa sân của vận động viên. Ngoài ra, trọng tài thứ hai còn phải cảnh giác phát hiện các trường hợp chấn thương của vận động viên và phải thổi còi, ra hiệu tay để dừng trận đấu ngay lập tức khi cần thiết, ưu tiên sức khỏe của người chơi.
Nhiệm vụ và quyền hạn của thư ký
Thư ký đóng vai trò quan trọng trong việc ghi chép và quản lý các thông tin chính thức của trận đấu, đảm bảo tính minh bạch và chính xác của kết quả. Khi làm nhiệm vụ, thư ký ngồi ở bàn thư ký, đối diện với trọng tài thứ nhất để dễ dàng phối hợp.
Trước trận đấu, thư ký có nhiệm vụ mời huấn luyện viên của cả hai đội đăng ký danh sách tên và số áo của vận động viên vào biên bản thi đấu, sau đó yêu cầu họ ký xác nhận. Tiếp theo, thư ký sẽ nhận phiếu báo vị trí của các vận động viên, ghi đội hình của hai đội vào biên bản và giao phiếu báo vị trí cho trọng tài thứ hai để kiểm soát vị trí. Trong suốt quá trình trận đấu diễn ra, thư ký phải ghi chép đầy đủ và chính xác tất cả các mục quy định trong biên bản, bao gồm điểm số từng pha, lỗi, hội ý, thay người, và các sự kiện quan trọng khác. Khi kết thúc trận đấu, thư ký mời trọng tài và đội trưởng của cả hai đội ký xác nhận vào biên bản để xác định kết quả cuối cùng của trận đấu.
Nếu có thư ký thứ hai, người này sẽ hỗ trợ thư ký thứ nhất trong các công việc và có thể phụ trách việc phát thanh các thông báo theo quyết định của trọng tài thứ nhất, như tuyên bố tỉ số, thông báo tạm dừng hội ý, hoặc thay người. Khi phát bóng, thư ký thứ hai cũng có nhiệm vụ theo dõi số áo của người phát bóng và kịp thời đối chiếu với thư ký thứ nhất để đảm bảo không có lỗi xoay vòng hoặc phát bóng sai thứ tự.
Nhiệm vụ giám biên
Giám biên là những người hỗ trợ trọng tài trong việc xác định các pha bóng trong và ngoài sân, đặc biệt là các đường biên. Có hai giám biên trong một trận đấu tiêu chuẩn, mỗi người đứng ở vị trí cách hai góc đối diện của sân đấu 2 mét. Vị trí này giúp mỗi giám biên theo dõi một biên dọc và một biên ngang một cách hiệu quả nhất.
Nhiệm vụ chính của giám biên bao gồm: theo dõi và đưa ra quyết định về bóng trong, bóng ngoài sân; xác định các pha bóng chạm tay ra ngoài của vận động viên; phát hiện lỗi phát bóng (chẳng hạn như dẫm vạch); xác định bóng bay ngoài ăng-ten vào sân hoặc bóng chạm ăng-ten; và bóng chạm các vật cản bên ngoài sân. Khi phát hiện một lỗi hoặc tình huống cần báo cáo, giám biên sẽ sử dụng hiệu cờ quy định để chỉ rõ tính chất lỗi và giữ hiệu cờ trong một thời gian ngắn để trọng tài có thể quan sát và đưa ra quyết định cuối cùng.
Hiệu tay quy định của trọng tài
Trong suốt trận đấu, trọng tài phải sử dụng một bộ hiệu tay quy định để chỉ rõ tính chất của các vi phạm luật hoặc các tình huống cần tạm dừng trận đấu. Việc sử dụng hiệu tay chuẩn mực là rất quan trọng để đảm bảo sự rõ ràng, nhanh chóng và khách quan trong việc truyền đạt các quyết định của trọng tài cho vận động viên, huấn luyện viên và khán giả. Khi chỉ lỗi hoặc yêu cầu tạm dừng, trọng tài sẽ dùng một tay để làm hiệu, chỉ rõ đội phạm lỗi hoặc đội có nhu cầu xin tạm dừng hay thay người. Tiếp theo, trọng tài sẽ chỉ rõ người phạm lỗi hoặc đội có đề nghị, và cuối cùng là chỉ rõ đội nào sẽ được quyền phát bóng. Thứ tự và sự rõ ràng của các hiệu tay này là yếu tố then chốt trong công tác điều hành trận đấu.
Giám biên cũng sử dụng các hiệu cờ quy định để chỉ rõ tính chất lỗi phạm và giữ hiệu cờ trong một thời gian ngắn, giúp trọng tài chính có đủ thời gian quan sát và đưa ra quyết định cuối cùng. Việc chuẩn hóa hệ thống hiệu tay và hiệu cờ này giúp toàn bộ tổ trọng tài phối hợp nhịp nhàng, đồng bộ, đồng thời giúp người chơi và khán giả dễ dàng nắm bắt các diễn biến và quyết định trên sân.
Kết luận
Việc am hiểu tường tận luật bóng chuyền hơi 2018 là nền tảng vững chắc cho bất kỳ ai muốn tham gia, huấn luyện hay theo dõi môn thể thao này một cách chuyên nghiệp và công bằng. Từ những quy định chi tiết về kích thước sân bãi, tiêu chuẩn dụng cụ, đến các nguyên tắc về đội hình, vị trí, quyền hội ý, thay người, và đặc biệt là cách thực hiện các pha bóng và xử lý lỗi, tất cả đều nhằm mục đích tạo ra một sân chơi minh bạch, an toàn và đầy kịch tính. Nắm vững những quy tắc này không chỉ giúp bạn tránh phạm lỗi, mà còn mở ra những chiến thuật mới, nâng cao kỹ năng và tinh thần đồng đội. Hiểu rõ vai trò của trọng tài và các tín hiệu của họ cũng là một phần không thể thiếu để duy trì sự tôn trọng và dòng chảy của trận đấu. Hy vọng rằng, với những phân tích sâu sắc về luật bóng chuyền hơi 2018, bạn sẽ có thêm tự tin và kiến thức để tận hưởng trọn vẹn niềm đam mê với bóng chuyền hơi.
Bình luận:
Minh Anh (5 sao) – 15/05/2024, 10:30 AM
“Bài viết rất chi tiết và dễ hiểu về luật bóng chuyền hơi 2018. Trước đây tôi chỉ chơi theo bản năng, nhưng giờ đã nắm được nhiều quy định quan trọng, đặc biệt là các lỗi về vị trí và chắn bóng. Nhờ vậy mà những trận đấu của đội tôi trở nên chuyên nghiệp hơn hẳn. Cảm ơn bongdanetco.com đã chia sẻ thông tin hữu ích này!”
Hoàng Lâm (4.5 sao) – 15/05/2024, 02:15 PM
“Tôi là huấn luyện viên bóng chuyền hơi phong trào. Bài viết này là tài liệu tham khảo tuyệt vời. Phần giải thích về các quy định thay người và xử lý chấn thương rất rõ ràng, giúp tôi chuẩn bị tốt hơn cho đội mình. Đặc biệt thích cách phân tích ý nghĩa của từng điều luật, rất có chiều sâu.”
Thanh Mai (5 sao) – 16/05/2024, 09:00 AM
“Một hướng dẫn cực kỳ đầy đủ về luật bóng chuyền hơi 2018! Tôi đã tìm kiếm một tài liệu như thế này từ lâu để hiểu rõ hơn về luật phát bóng và cách tính điểm. Các ví dụ về lỗi dính bóng hay 4 lần chạm bóng cũng được giải thích rất dễ hình dung. Giờ đây tôi tự tin hơn nhiều khi tham gia các giải đấu.”
Quang Huy (4 sao) – 16/05/2024, 04:45 PM
“Nội dung bài viết rất chất lượng, đúng với tiêu chí của bongdanetco.com. Tuy nhiên, nếu có thêm một vài hình ảnh minh họa cho các hiệu tay của trọng tài hoặc sơ đồ vị trí xoay vòng thì sẽ còn hoàn hảo hơn nữa. Dù sao, đây vẫn là nguồn thông tin đáng tin cậy cho những ai muốn hiểu sâu về luật bóng chuyền hơi.”
Ngọc Bích (5 sao) – 17/05/2024, 11:20 AM
“Là một người mới bắt đầu chơi bóng chuyền hơi, tôi thấy bài viết này vô cùng giá trị. Nó không chỉ liệt kê luật mà còn giải thích ‘tại sao’ các luật đó lại tồn tại. Phần về quả bóng chuyền hơi và độ nảy của nó giúp tôi chọn được bóng chuẩn. Rất khuyến khích mọi người đọc!”